قواعد کلی تربیت اسب




پیشرفت کار باید از حرکات بسیار ساده به حرکات مشکل ادامه یابد.

تا زمانی که اسب حاضر به اجرای حرکتی نشده، نبایستی آن حرکت را از او طلب نمود. در حقیقت ممکن است اسب منظور سوار را کاملا درک نکرده و یا در نتیجه ی یک نقص جسمانی قادر به انجام آن حرکت نباشد.

نباید حیوان را در شرایطی قرار داد که حالت دفاعی به خود بگیرد. البته این به مفهوم آن نیست که اسب این موضوع را نتیجه ضعف سوار بداند.

سوارکار باید اسب را تحت تسلط کامل در آورد، ولی نباید این موضوع را با اعمال تنبیه و خشونت توام نماید. می توان بدون هیچ گونه خشونت حیوان را مطیع نمود.

مراحل مختلف تسلط بر حیوان، شامل کسب تسلط، تثبیت و توسعه آن می باشد.

تفهیم مفاهیم تنبیه و تشویق به حیوان چندان کار دشواری نیست ولی اثرات گسترده ای در تربیت دارد به شرط آن که حیوان علت تنبیه و یا تشویق شدن را به خوبی درک نماید.

وضعیت سلامت و صحت اندام مختلف باید همواره مورد توجه مربی قرار گیرد.

در تمام مراحل تعلیم و تربیت اسب، مربی سه موضوع مهم را باید در نظر بگیرد و همواره آن ها را به خاطر داشته باشد:

1. حفظ تداوم آرامش اسب

2. راست و مستقیم بودن اسب در حرکات

3. مطیع بودن حیوان در حرکت به جلو

بسیاری از مربیان مشهور اسب بر این باورند که: تربیت یک اسب عبارت است از القای حس اطاعت و فرمان برداری به اسب، به طوری که حیوان کاملا تحت تمامی فرامین سوار خویش باشد. مسلما برای این که اسبی بتواند فرمانی را اجرا کند باید فرمان را به خوبی درک و دریافت نماید. بنابراین رابطه سوارکار و اسب باید براساس ادبیات واحدی استوار شود و این ادبیات واحد همان کمک ها می باشند.

کمک های طبیعی عبارتند از: اثر ساق ها، دست ها و وزن بدن سوار کار که از طریق نشست به حیوان منتقل می شود. در حقیقت ساق ها و دست ها، سوار را با اسب مرتبط می سازند. به علاوه سبب می شوند خلق و خوی احتمالی اسب شناخته شده و اراده ی سوارکار توسط آن ها به حیوان منتقل شود.

حرکات اسب بر حسب وضعیتی که قسمت های مختلف بدن او به خود می گیرد و همچنین مقدار قوه محرکی که در اختیار دارد، تغییر پذیر است. سرعت حرکت اسب بستگی به قوه تحرک او دارد و به وسیله ی کمک هاست که به اسب وضعیت مناسب و تحرک لازم داده می شود.

اثر ها اعمال توآمان مختلفی هستند که دست ها و ساق های سوارکار به منظور هدایت درست لازم اسب انجام می دهند.

لازم به ذکر است برخی از اوقات سوارکار به منظور تقویت و یا سهولت عمل کمک های طبیعی از وسایل فیزیکی دیگر استمداد می گیرد که به " کمک های مصنوعی " معروفند: شلاق، اقسام مختلف مهمیز ها، دسته جلو و یا مهاری های تادیبی از شناخته شده ترین کمک های مصنوعی هستند.

از بین این کمک های مصنوعی شلاق از همه معمول تر است. شلاق در تربیت اسب های جوان به منظور درگیر کردن کپل ها و آشنا ساختن آن ها به اثرات ساق ها به کار می رود.

تنها به وسیله به کار انداختن کمک هاست که می توان حرکت را تولید و تنظیم نموده و آن را برای مقاصد خاصی مورد استفاده قرار داد. شاید اولین قدم، در تربیت اسب ها، تربیت کره ها باشد که به این منظور ابتدا باید بدانیم چگونه به حیوان نزدیک شویم.


نزدیک شدن به اسب

معمولا کره ها و اسب های جوان که تجربه ای در برقراری ارتباط با انسان ندارند، بسیار هیجان زده و ترسو تر از اسب های با سنین بالاتر به نظر می رسند و به همین دلیل نیز خطرناک تر هستند. همواره قبل از آن که بخواهیم به اسب نا آشنایی نزدیک شویم، ابتدا باید در جلب اطمینان او تلاش کنیم، به این منظور باید به حیوان چند دقیقه ای فرصت بدهیم ما را ببیند و کمی از ترس او کاسته شود.

سپس در صورت امکان از جلو به اسب نزدیک شویم، بهتر است اگر اولین باری است که حیوان مذکور با انسان ارتباط پیدا می کند، هنگام نزدیک شدن به او مقداری علوفه، هویج، قند و امثال آن را به همراه داشته باشیم و به او بدهیم تا به این ترتیب به او بفهمانیم قصد ما از نزدیک شدن به او دوستی است.

ضمن نزدیک شدن ملایم به اسب بهتر است با او صحبت شود و مرتب اسمش را صدا کنند. نوازش محل های در دسترس آن هم به آرامی تمام می تواند دوستی بیشتر را حاکم کند.

به خاطر داشته باشید هیچ گاه نباید از عقب به اسبی نزدیک شد. ایجاد حرکت های تند و سر و صدای زیاد سبب وحشت و ترس در حیوان می شود و باعث شک حیوان به حسن نیت فرد خواهد شد.

شاید بتوان ملایمت و مهربانی را از اولین اصول نزدیک شدن و ایجاد ارتباط خوب با هر اسبی دانست. نوازش های مکرر طی چند روز و سپس تیمار نمودن او انس و الفت دو طرفه را بیشتر نموده، کار را بسیار راحت خواهد کرد.


دکتر مسعود خلیلی
گردآوری: hsoonheb