کرکس سیاه (نام علمی: Coragyps atratus) که با نام کرکس سیاه آمریکایی نیز شناخته می*شود، نام پرنده*ای جدید از خانواده کرکس*های بر جدید است که گسترهٔ پراکندگی آن از جنوب*شرقی ایالات متحده، تا مرکز شیلی و اروگوئه در جنوب قاره آمریکا می*باشد. با وجود گونه*های مشترک و مختلف این کرکس، پراکندگی این نوع از نوع کرکس بوقلمونی آمریکایی (American turkey vulture) کمتر است. با وجود نام و ظاهر مشابه با دال سیاه این گونه، گونه*ای متفاوت با آن کرکس است. در حالی که کرکس*های بر قدیم جز خانوادهٔ عقابیان قرار می*گیرند (عقابیان پرندگانی مانند عقاب، باز، کورکور و سنقار هستند) ولی گونه*های آمریکایی از کرکس*های بر جدید محسوب می*شود. این کرکس، تنها کرکس باقی مانده از کرکس*های بر جدید از خانوادهٔ genus Coragyps است. این پرنده ساکن مناطق نسبتا باز و جنگل*های پراکنده*است.[۱] پهنای بال*های این پرنده در حدود ۱٫۵ متر (۵ فوت) است که به عنوان یک کرکس، پرنده*ای کوچک محسوب می*شود. (پهنای بال دال سیاه در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ سانتی*متر است.) این پرنده دارای پرهای سیاه است. در سر و گردن این پرنده پری وجود ندارد و رنگ سر و گردنش خاکستری سیاه است و دارای منقاری کوتاه و قلاب مانند می*باشد.
کرکس سیاه جانوری لاشخور است و غذای آن لاشه حیوانات است ولی تخم و حیوانات تازه متولد شده را نیز می*خورد. در مناطقی که جمعیت انسانها زیاد است، این حیوانات از زباله*های تولید شدهٔ انسانها نیز تغذیه می*کنند. این حیوانات با استفاده از بینایی خود، و یا با تعقیب دیگر کرکس*های بر جدید که آنها با استفاده از بویایی قوی*شان لاشه حیوانات را پیدا می*کنند، غذای خود را پیدا می*کنند. این پرنده به خاطر نداشتن سیرینکس (Syrinx) -عضوی آوازی در پرندگان- تنها می*توانند صداهایی مثل خِرخِر و خِش خِش تولید کنند.[۲] این پرنده تخم*های خود را درون غارها، درختان توخالی و یا زمین صاف می*گذارد و معمولاً هر سال دو جوجه می*آورد که با برگشت دادن غذا از دستگاه گوارشش آنها را تغذیه می*کند. در ایالات متحده این پرنده تحت حمایت قانونی پیمان حمایت از پرندگان مهاجر مصوب ۱۹۱۸ میلادی قرار دارد.[۳] این کرکس در متونی که از تمدن مایاها باقی مانده*است نیز دیده شده*است.

مشخصات کرکس سیاه آمریکایی


کرکس سیاه پرنده*ای نسبتاً بزرگ از خانواده پرندگان شکاری است. معمولاً طول آن ۶۵ سانتیمتر، ۱٫۵ متر پهنای بال و بین ۲ تا ۲٫۷۵ کیلوگرم وزن دارد. بال و پر این پرنده عمدتا سیاه و براق است و سرو گردنی بدون پر با پوستی تیره و چروکیده به رنگ خاکستری دارد.[۴] عنبیه چشم این حیوان به رنگ قهوه*ای است و دو ردیف ناقص مژه در پلک بالا و دو ردیف ناقص در پلک پائین دارد.[۵] پاهای این حیوان سفید مایل به خاکستری می*باشد،[۶] و دارای دو انگشت بلند در جلوی هر پا و انگشتانی کوچک در پشت پا است.[۲] پاها صاف، نسبتاً ضعیف و توانایی کمی در چنگ زدن دارند. چنگالها برای چنگ زدن طراحی نشده*است و چنگالهایی نسبتاً کند دارد.
سوراخهای بینی پرنده با تیغه بینی تقسیم نشده و می*توان از سوراخهای بینی به منقار دسترسی داشت.[۷] بالها گسترده ولی نسبتا کوتاه هستند. ریشه و پرهای اولیه به رنگ سفید می*باشد و در هنگام پرواز می*توان این پرها را مشاهده کرد. دم کوتاه و مربع شکل است و به سختی از بالهای پرنده پایین*تر می*آید.[۴] اندازه این پرنده در زیرگونه*ها بر اساس قانون برگمان مختلف است و از لحاظ رنگ نیز متفاوت می*باشد.[۸]
طبقه*بندی

طبقه*بندی و دسته*بندی ۶ گونه جدید کرکس*های بر جدید همچنان مبهم باقی مانده*است.[۹] گرچه هر دو نوع کرکس*های بر جدید و قدیم شکل ظاهری و نقش اکولوژیکی مشابهی دارند ولی اجداد آنها متفاوت است. با مقایسه نسل*های قدیمی*تر این گونه، متوجه خواهیم شد که کرکس*های بر جدید نزدیک به لک*لک*ها هستند.[۱۰]
سه گونه کرکس سیاه وجود دارد:

  • C. a. atratus که توسط جان ماتائوس بکستین پرنده*شناس آلمانی در سال ۱۷۹۳ کشف شد که آن را کرکس سیاه آمریکای شمالی می*نامند. این پرنده تقریبا هم*اندازه C. a. foetens است ولی پری به تیرگی C. a. foetens ندارد. پراکندگی آن هم سرتاسر شمال مکزیک، تگزاس و ایالت*های جنوبی آمریکا می*باشد[۱۱]


C. a. brasiliensis، بر روی درختی در پارک ملی مانوئل آنتونیو، کاستاریکا



  • C. a. brasiliensis که توسط چارلز لوسین بناپارت در سال ۱۸۵۰ میلادی نام*گذاری شده*است. این پرنده را کرکس سیاه آمریکای جنوبی نیز می*نامند. این گونه کوچکتر از گونه*های C. a. atratus و C. a. foetens است و پرهایی روشنتر از C. a. foetens دارد.[۱۱] پراکندگی این گونه آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی است. از جنوب به سواحل غربی پرو تا زمین*های پست بولیوی در شرق و از شمال تا غرب ایالت سونورای مکزیک و از شرق تا ایالت سان لوئیس مکزیک است.[۱۱]
  • C. a. foetens که توسط مارتین لیچتنستین در سال ۱۸۱۷ میلادی نامگذاری گردید. این گونه را با نام کرکس سیاه آند نیز می*نامند و تقریبا اندازه C. a. atratus است.[۱۱] این گونه سیاه*تر از گونه*های دیگر است و زیستگاهش در محدوده کوه*های آند، شمال اکوادور، پرو، بولیوی، پاراگوئه، اروگوئه و زمین*های پست شیلی می*باشد.[۱۱]



تاریخچهٔ تکاملی Coragyps

در اواخر عهد چهارم زمین*شناسی، قبل از وجود کرکس*های سیاه، نوعی پرنده که آنرا کرکس سیاه غربی میشناسند وجود داشت که تفاوت کمی با کرس سیاه داشت. این پرنده ۱۰ تا ۱۵ درصد بزرگتر از کرکس سیاه بود و بالهایی بزرگتر و گسترده*تر داشت.[۱۲] در واقع به نظر میرسد که کرکس سیاه حاصل تکامل همان کرکس پس از عصر یخبندان می*باشد.[۱۳][۱۴]
توزیع و زیستگاه

کرکس سیاه در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی پراکنده*است.[۱۵] محدودهٔ پراکندگی آن در دامنه جنوبی ایالات متحده آمریکا، مکزیک، آمریکای مرکزی و بسیاری از مناطق آمریکای جنوبی می*باشد. معمولاً اقامت این پرندگان دائمی است. البته پرندگانی که در عرضهای شمالی زیاد زندگی می*کنند ممکن است در فواصل کوتاه مهاجرتهایی داشته باشند. در باقی موارد نیز ممکن است بخاطر شرایط نامطلوب زیست محیطی این پرندگان زیستگاهشان را ترک کنند.[۱۶] در آمریکای جنوبی محدودهٔ زیستگاهشان از امتداد مرکز شیلی تا آرژانتین است.[۱۷] همچنین این پرنده در جزایر کارائیب یافت می*شود.[۱] این پرنده زمینهای باز که دارای خار و چوب باشد را ترجیح می*دهد.[۱۸] این پرنده معمولاً در دشت*ها، علفزارها، تالاب*ها، مرداب*ها و جنگل*های تخریب شده یافت می*شوند.[۱] این پرنده به ندرت در کوهستانها دیده می*شود و زمینهای پست را ترجیح می*دهد و معمولاً بر روی تیرها و درختان مرده دیده می*شود.[۶]
بوم*شناسی و رفتار


گروهی از کرکس*ها بر روی یک حصار


در هنگامی که به دنبال غذا می*گردد در ارتفاع بالا پرواز می*کند و بالهایش را به صورت افقی نگه می*دارد و با بال زدن*های کوتاه در آسمان شناور می*ماند.[۱۹] راندمان پرواز این کرکس*ها، بخاطر بالهای نه چندان پهن و بلندشان، از بقیه کرکس*ها کمتر است.[۲۰] در مقایسه با کرکس بوقلمونی این کرکس در طول پروازش بسیار بیشتر بال می*زند. همانند تمام کرکس*ها بر جدید، این کرکس نیز معمولاً بر روی پاهای خود عمل دفع را انجام می*دهد که به وسیله این کار با تبخیر شدن آب موجود در مدفوع خود را خنک می*کند.[۲] این کار باعث می*شود که رگهای خونی که در پاها وجود دارد خنک بشود. علت سفید بودن پاها نیز وجود اسید اوریک در مدفوع این حیوان است. از آنجا که این حیوان همانند تمام کرکس*های بر جدید فاقد سیرینکس است، توانایی ایجاد صداهای بسیار کمی را دارد.[۲] این حیوانات معمولاً ساکت هستند و تنها گاهی اوقات صداهای کوتاهی ایجاد می*کنند. کرکس سیاه اجتماعی زندگی می*کند و هنگام خواب را در گروهی بزرگ به سر می*برند.[۲۱] در مناطقی که زیستگاه آنها با زیستگاه پرنده*ای مثل کرکس بوقلمونی همپوشانی دارد شبها را به همراه این کرکس*ها در جاهایی مانند روی درختان مرده بسر می*برند.[۲۰] کرکس*های سیاه گروهی زندگی می*کنند و این پرندگان به راحتی با کرکس*های بوقلمونی پرواز می*کنند و به دنبال لاشه*ای تنها می*گردند.[۲۱]
مانند کرکس بوقلمونی این کرکس نیز اغلب به صورت ایستا و بدون بال زدن پرواز می*کند .[۴] اعتقاد بر این است که بخاطر چند دلیل اینگونه پرواز می*کند: خشک شدن بالها، گرم شدن بدن و از بین بردن باکتری*ها. این رفتار در کرکس*های بر جدید، کرکس*های بر قدیم و لک*لک*ها دیده می*شود.[۲۲]
عادات غذایی


بر روی زباله*ها



کرکس*ها بر سر لاشه یک آهو


در زیستگاه*های طبیعی این حیوان معمولاً از مردار تغذیه می*کند.[۲۳] در مناطقی که جمعیت انسانی زیادی زندگی می*کند، ممکن است از زباله تغذیه کند ولی معمولاً از تخم پرندگان، مواد گیاهی تجزیه شده و یا حیوانات تازه متولد شده و یا ضعیف تغذیه می*کند. همانند دیگر کرکسها، این کرکس نقش بسیار مهمی در اکوسیستم*های مستعد مرداری دارند که در صورت نبود اینگونه پرندگان زمینه گسترش اینگونه پرندگان خواهد بود.[۲۴] کرکس سیاه با استفاده از بینایی خود، و یا با تعقیب دیگر کرکس*های بر جدید که آنها با استفاده از بویایی قوی*شان لاشه حیوانات را پیدا می*کنند، غذای خود را پیدا می*کنند. این کرکس*ها -کرکس بوقلمونی، کرکس کوچک سرزرد و کرکس بزرگ سرزرد می*توانند با استفاده از حس بویایی*شان بدنبال غذا بگردند که این توانایی، توانایی غیر معمولی در جهان پرندگان است. این پرندگان با پرواز در ارتفاع کم و استشمام اتیل مرکاپتان، گازی تولید شده در آغاز فروپاشی لاشهٔ حیوانات، غذایشان را پیدا می*کنند.[۲۵] این توانایی بالا به آنها این اجازه را می*دهد که لاشهٔ حیواناتی که در زیر پوشش*های جنگلی پنهان هستند را پیدا کنند.[۲۲] شاه کرکس و کرکس سیاه که فاقد این توانایی هستند، بدنبال این پرندگان می*روند.[۲۴] این رفتار ممکن است در هنگام غذا خوردن به پرخاش بین این حیوان و کرکس بوقلمونی بی*انجامد و باعث فرار دادن این حیوان توسط کرکس بوقلمونی که کمی بزرگتر از کرکس سیاه است بشود.[۲۳] کرکس سیاه گاهی از دام یا آهو تغذیه می*کند. تنها زمانی غذایشان این حیوانات هستند که آنها به دام افتاده باشند. معمولاً دامی که تازه بدنیا آمده طعمه این حیوانات می*شود به اینصورت که ابتدا با نوک زدن به چشمها یا زبان و بینی آن قسمتها را سوراخ می*کنند و پس از اینکه حیوان به شوک رفت شروع به خوردنش می*کنند.[۲۶]
تولید مثل

فصل تولید مثل این پرندگان در عرض*های جغرافیایی مختلف، متفاوت است. در ایالات متحده در فلوریدا فصل تولید مثل در اوایل ژانویه هست، در حالی که به طور مثال در اوهایو معمولاً پیش از ماه مارس جفت*گیری آغاز نشده*است.[۲۷] در آمریکای جنوبی در آرژانتین و شیلی آغاز تخمگذاری در اوایل سپتامبر است در حالی که کرکس*هایی که در شمال این قاره هستند معمولاً تا اکتبر صبر می*کنند. برخی از پرندگان آمریکای جنوبی -به طور معمول کرکسهای ترینیداد- حتی بیش از این منتظر می*مانند. همچنین پرندگانی که در اکوادور زندگی می*کنند ممکن است تا فوریه صبر کنند.[۲۷] مراسم جفت*یابی بر روی زمین است و به این شیوه انجام می*شود که چند پرندهٔ نر با بالهای باز دایره*وار دور پرندهٔ ماده را می*گیرند و دور پرندهٔ ماده با تکان دادن سر و خرامیدن می*چرخند.[۴] گاهی اوقات این پرندگان پروازهای جفت*گیری انجام می*دهند و با تعقیب یکدیگر لانه خود را انتخاب می*کنند.[۲۷]
کرکس سیاه تخم خود را مناطق درختی، در داخل درختهای توخالی و یا حفره*های دیگری که ارتفاع آنها به ندرت بیش از ۳ متر است می*گذارد.[۴] در حالی که این پرنده از هیچگونه ماده*ای برای لانه*اش استفاده نمی*کند، ولی گاهی ممکن است در اطراف لانه*اش از تکه*های رنگی و درخشان پلاستیکی، خرده شیشه و یا اشیای فلزی مانند درب بطری*ها استفاده کند.[۱۸] تعداد تخمها معمولاً دو عدد است ولی می*توانند بین ۱ تا ۳ تخم باشد. تخمها مانند تخم مرغ هستند و اندازه شان به طور متوسط ۷٫۵۶ در ۵٫۰۹ سانتیمتر است. تخمها صیقلی است و از رنگ خاکستری مایل به سبز، مایل به آبی و یا مایل به سفید متغیر است. بعضی از تخمها هم خال*خال و قهوه*ای کمرنگ است.[۱۸] با نشستن هر دو والدین بر روی تخمها، تخمها بعد از ۲۸ تا ۴۱ روز به جوجه تبدیل می*شوند.[۱۸] پدر و مادر جوجه*ها هر دو وظیفه غذا دادن به آنها را بر عهده دارند و به مدت دو ماه جوجه*ها در لانه می*مانند و پس از ۷۵ تا ۸۰ روز جوجه*ها به راحتی می*توانند پرواز کنند.
ارتباط با انسانها



گله*ای از کرکس*ها بر روی لاشه یک گاو


کرکس سیاه بخاطر شکار گوساله گاوها، در نزد دامداران به عنوان یک تهدید در نظر گرفته می*شود.[۲۸] مدفوع تولید شده توسط کرکس سیاه و همچنین دیگر کرکس*ها باعث از بین رفتن درختها و پوشش*های گیاهی می*شود.[۲۹] این پرنده همچنین تهدیدی برای خطوط هوایی محسوب می*شود، مخصوصا هنگامی که در گروه*های بزرگ در نزدیکی زباله*ها پرواز می*کنند[۳۰] &mdash؛ همانطور که در فرودگاه بین*المللی تام ژوبیم در ریودوژانیرو این مشکل وجود دارد.[۳۱]
کرکس سیاه را می*توان در اسارت نگه داشت، هرچند پیمان پرندگان مهاجر تنها اجازه می*دهد که پرندگان مجروح و یا حیواناتی که قادر به بازگشت به حیات وحش نیستند را نگهداری کرد.[۳۲] در ایالات متحده طبق قانون حمایت از پرندگان مهاجر مصوب ۱۹۱۸،[۳] در کانادا بر اساس کنوانسیون حمایت از پرندگان مهاجر[۳۳] و در مکزیک بر اساس کنوانسیون حفاظت از پرندگان مهاجر و پستانداران[۳۳] تحت حمایت قانونی قرار گرفته*است. در ایالات متحده اسیر کردن، کشتن و یا در اختیار داشتن این حیوان جرم محسوب می*شود و در صورت تخلف از این قانون، متخلف تا ۱۵٬۰۰۰ جریمه نقدی و تا ۶ ماه حبس محکوم می*شود.[۳۲] در سیاههٔ قرمز IUCN این حیوان جزو گونه*هایی است که حداقل نگرانی در موردشان وجود دارد. به نظر می*رسد که این گونه گونه*ای پایدار باشد. این کرکس در متونی که از تمدن مایاها باقی مانده*است نیز دیده شده*است.






طبقه*بندی علمی فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: طبقه نامشخص (مورد مناقشه)
خانواده: کرکس*های بر جدید
سرده: Coragyps
ساینت هیلیره، ۱۸۵۳
گونه: C. atratus
نام علمی Coragyps atratus


منبع: ويكي پديا