سوارکاری در تابستان . باید ها و نباید ها



یک روز شرجی و گرم تابستانی ، یک اسب و یک سوار در حال تمرین و فعالیت ملایم ، به نظر شما کدام یکی ممکن است زودتر گرمازده شود؟
شاید تعجب کنید اما اسب شما خیلی بیشتر به گرما حساس است و مساعدتر به ابتلا به عوارض استرس گرمایی می باشد .
تنها 17 دقیقه تمرین در هوای گرم و مرطوب کافی است تا دمای بدن اسب به نقطه بحرانی و خطرناک برسد حدودا 3 تا 10 برابر سریع تر انچه در انسان رخ می دهد و بنابراین اسبها به استرس حرارتی خیلی بیشتر از ما حساس می باشند و گرما را خیلی بیشتر از انچیزی که ما احساس می کنیم درک می کنند .
پس احتمال وقوع عوارض شدیدتر نیز در آنها بیشتر است ، دمای بدن اسب در حالت نرمال و عادی 37 الی 38 (37.2 الی 38.2) درجه سانتی گراد می باشد و در صورتی که در اثر گرمای محیط و فعالیت به 41 درجه افزایش یابد آنگاه دما در عضلات فعال بدن چیزی در حدود 43 درجه سانی گراد می باشد که این دما نقطه ای بحرانی و خطرناک به دلیل دناتوره شدن (از میان رفتن ساختمان و یا به عبارتی پختن) پروتئین های موجود می باشد
عوارض ناشی از استرس گرمایی به 3 دسته کلی تقسیم می گردند
کاهش شدید فشار خون ، کولیک ، آسیب های کلیوی که هر کدام می توانند حیات حیوان را به خطر بیاندازند
حال به این نکته بپردازیم که چرا اسبها به استرس گرمایی حساس می باشند :
اولین مورد اندازه بزرگ حیوان و حجم زیاد عضلات فعال می باشد ، به عبارتی اسب کوهی است از عضله ، و زمانی که این عضلات فعالیت می کنند خود عامل تولید حرارت و گرما می باشند
مورد بعدی مکانیسم اصلی خنک کننده حیوان می باشد ، بدن اسب به وسبله عرق کردن و با استفاده از فرایند تبخیر خود را خنک می کند و این میزان تبخیر در دمای معمولی 15 الی 20 لیتر در ساعت و در هوای گرم و شرجی تا 30 لیتر در ساعت افزایش می یابد که در هر حال 25 الی 30 درصد کل تعریق در فرایند تبخیر باعث خنک شدن حیوان می گردد
مورد بعد حجم زیاد الکترولیت ها و املاح موجود در تعریق حیوان می باشد ، عرق اسب تقریبا 4 برابر عرق یک انسان غلظت دارد و به راحتی با نگاه کردن به جای داغ و نشان خشک شدن عرق بر روی بدن اسب خود می توانید به این نکته پی ببرید.
در هر حال این املاح باید جایگزین شوند و آب دادن تنها به اسب نه تنها دردی را دوا نمی کند بلکه تنها باعث رقیق شدن مایعات بدن و حساسیت بیشتر به استرس گرمایی و تعریق بیشتر می شود، کار صحیح دادن آب به همراه الکترولیت می باشد
حجم آب و دمای آب نیز بسیار حائز اهمیت است ، آب سرد و در حجم زیاد نه تنها حیوان را خنک نمی کند بلکه احتمال وقوع کولیک وپس از آن احتمال زمینه ساز شدن برای سندرم لامینایتیس را افزایش می دهد که خود به راحتی حیات ورزشی و یا زیست حیوان را در خطر جدی قرار می دهد.
مکانیسم خنک کننده دیگری نیز در اسب فعال می باشد و ان دفع گرما از طریق تنفس و منخرین می باشد ولی این فرایند تنها زمانی پاسخگو است که دمای محیط حداقل 5 درجه از دمای اسب پایین تر باشد و بازدهی چندانی ندارد .

پس همیشه به یاد داشته باشیم که برای جلوگیری از اثرات سو استرس حرارتی باید اسب خود را به نوشیدن آب و الکترولیت در حجم کم و دفعات زیاد جهت جبران الکترولیت های دفع شده از طریق تعرق عادت دهیم
در صورتی که برای مسابقه آماده می شویم بهتر است حیوان را به هوای گرم عادت دهیم و برای این کار روزانه 4 ساعت 5 روز در هفته و به مدت 3 هفته اسب را در هوای گرم قرار می دهیم و بهترین حالت آن همراه شدن با یک تمرین سبک مابین ساعات اول و دوم می باشد
اشتباهی که بسیار شایع است تمرین دادن اسب در ساعات آغازین وپایانی روز که هوا خنک بوده می باشد و سوار انتظار دارد با این گونه تمرین ها در مسابقاتی شرکت کند که در اوج گرمای ظهر برگزار می شود.
باید اسب را در شرایط مشابه دمایی تمرین داد تا بتواند آرام آرام به این وضعیت جدید عادت نموده و خو بگیرد و بدین صورت در طی استرس گرمایی حرارت بیشتری را از طریق تعریق و تنفس دفع می نماید و از آنجایی که عادت به دریافت آب به همراه الکترولیت در دفعات متعدد نموده است وضعیت بدنی بهتر و.احتمال دهیدره شدن در چنین اسبی کمتر می باشد .
برای کاهش دمای بدن حیوان بهترین راه شستن ناحیه گردن اسب و دستکش نمودن پس از آب چکان کردن و گرفتن آب اضافی می باشد
سعی شود تا حد امکان اندامهای خلفی و الخصوص عضلات پای عقبی حیوان خیس نشود زیرا امکان کرامپ و گرفتگی در حین مسابقه وجود دارد
به یاد داشته باشیم که پس از شستن حتما ناحیه را آب چکان نمایبم و آب اضافی را بگیریم چون در غیر این صورت آب در بین موهای حیوان به دام افتاده و نقش یک عایق حرارتی را ابتدا بازی می کند و مانع خروج گرما از سطح بدن می گردد و با گرم شدن خود نقش یک پتوی حرارتی را بازی می کند و نه تنها اسب را خنک نمی کند بلکه مانع دفع گرما و سپس بالا بردن دمای بدن حیوان می گردد
با آب چکان نمودن آب اضافی و دستکش نمودن اسب به دلیل جریان باد ایجاد شده فرایند تبخیر ادامه یافته و دما سریع تر کاهش می یابد
در هر حال به یاد داشته باشیم که هیچگاه از جریان مستقیم دستگاههای خنک کننده در این وضعیت استفاده نکنیم

سواری در هوای گرم تابستان با رعایت کلیه نکات ایمنی سوار و اسب لذتی بسیار خواهد داشت




نویسنده: امیر امیرخانی