رز rosa

[Mr.wish]

Rosaدر لاتین به معنای گل سرخ می باشد .
از آغاز تاریخ ، گل سرخ بیش از همه گلهادر قلوب بشر جای گرفته و از وقتی که مردم از زیبایی درخشان گل ، آگاهی یافتهاند ، گل سرخ یک سرو گردن از آنها بلند تربوده است. گل سرخ میراث بزرگی از افسانهوتاریخ را به همراه دارد
منشأ اصلی این گل آسیای جنوب شرقی و ایران گزارش شده است . امروزه در تمام نقاطدنیا کشت می گردد و قسمت اعظم گل سرخ از کشورهای بالکان ، فرانسه ، ترکیه ، مراکش وایران تولید و صادر می گردد. کشت و کا رآن در ایران ، در زمانهای پیش متداول بودهاست. درسالهای اخیر محصول گل بریده یکی از محصولات عمده باغبانی کشور به شمار میآید و این محصول در تمام فصول به بازار عرضه می شود.
تمامی رزها متعلق به خانواده Roscoeمی باشد. ,گیاهان این خانواده علفی یا درختچه ای هستند.گلها منظم, ناجور گل پوش , به ندرت بدون گلبرگ , محور بشقابی شکل یا پیاله ای شکل.گاسبرگها, گلبرگها و پرچم اغلب در حاشیه قرار دارند, به ندرت فقط 1 الی 5 تایی ,برچه ها مساوی با 2یا 3 برابر تعداد کاسبرگها یا بینهایت و متعدد, به ندرت 1الی 4 تایی ,جدا یا به حفره مقعر محور گل متصل ,یک خانه ای , تخمک دو تایی ,واژگون ,میوه خشک یا گوشت آلود می باشد.

مشخصات رزها

رزها از لحاظ مورفولوژیکی بوته محسوب می شوند .
بدین معنی که شاخه ها بطور منظمی از پایین تنه بالا آمده و به نوبه خود منشعب می شوند. بالا رفتن آنها به مقدار مشخصی توسط خارها میسر است . بزرگی و کوچکی خارها بسته به واریته و گونه های مختلف چه از لحاظ شکل فرق می کند . شکل خارها ممکن است به صورت راست و یا قلابی , از خشن و یا سوزنی شکل تا مسطح و پهن, متغییر باشد.کمی بالاتر از نقطه اتصال دمبرگ به ساقه چشمها قرار دارند که محل انشعاب شاخه های جانبی بعدی می باشند.گل آذین رزها غالبا کم و بیش در قسمت انتهایی شاخه های جوان قرار می گیرند. کاسبرگها به صورت نوک تیز تا پهن - صاف یا غدهدار – ساده یا پر مانند دیده می شوند.بخش تحتانی مادگی به تخمدان حاوی تخمکها ختم شده و اغلب در ته گل گوشتی و کوزهای شکل قرار دارد که میوه گل سرخ را بوجود می آورد.

[Mr.wish]

انواع رزها

رزهای دو رگه چای Hybrid tea roses




رزهای این گروه ساقه های گل دهنده بلندی دارند. هر ساقه به تعداد محدودی گل منتهی می شود. غنچه ها از نظر اندازه متوسط یا بزرگ هستند. رزهای دو رگه چای مناسب تهیه شاخه گل بریده می باشند. اما برای کاشت در حاشیه نوع Floribunda مناسب تر است.

رزهای فلوریباندا Floribunda roses



این رزها در انتهای هر ساقه گل دهنده , دسته ای از غنچه و گل دارند. این غنچه ها معمولا همزمان با هم باز می شوند. به دلیل تعداد بیشتر گلها و گل دهی نسبتا طولانی تر, برای حاشیه کاری و کاشت در باغچه مناسب تر می باشند.

رزهای مینیاتور Miniature roses



گلها و برگهای این رزها کوچک بوده و فرم و شکل گیاه نیز بوته ای می باشد. به طوری که حد اکثر ارتفاع آنها حدود چهل سانتیمتر است. رزهای مینیاتور را علاوه بر کاشت در بیشتر باغچه ها و یا حاشیه ها, در گلدان نیز می توان پرورش داده و طی فصل سرد آنها را به داخل خانه انتقال داد.

رزهای روندهRamblers and Climbers



رزهای رونده شاخه هایی محکم و غیر قابل انعطاف دارند. گلهایشان نیز از نظر اندازه و حجم بزرگتر از گلهای Rambler می باشد و در طول فصل رشد دارای چند ین دوره گلدهی میباشند. برای پوشاندن سطح د یوارها, اغلب از روندهرزهای رونده و برای پوشش زمین و همچنین تنه درختها و یا ستون های تزیینی بیشتر از رزهایRamble استفاده می شود.

رزهای درختچه ای (مجنون)Standard roses



رزهایی که ساقه هایی به طول 75 الی 150سانتیمتر داشته باشند; در این گروه قرار می گیرند و به سه دسته تقسیم می شوند.دسته اول رزهای درختچه ای با طول ساقه 75 سانتیمتر که به Half standard یا نیمه درختچه معروف هستند.دسته دوم با طول ساقه 100 سانتیمتر که به اصطلاح Full standard یا درختچه کامل نامیده می شود. و دسته سوم با ساقه ای به طول 150سانتیمتر که Weeping standard یا همان رزهای مجنون می باشند

[Mr.wish]

نیازها:

نور و دما
برای رزها باید محل گرم و آفتابی انتخاب شود.فضاهای باز و چمنزارها و فضا های درختکاری شده بهتر می باشد . مکانهای نیمه سایه و یا سایه روشن را رزها به خوبی تحمل می کنند.


خاک
بهترین و مناسبترین خاک , خاک نیمه سنگین شنی رسی هوموس دار و ماسه دار می باشد. خاکی که به مقدار کافی قدرت نگهداری مواد غذایی و آب را داشته و همچنین به قدر کافی نرم و پرزدار بوده و بتواند جریان عبور آب و هوا را خوب فراهم کند.
برای رزهایی که ریشه شان نسبتا عمیق در خاک فرو می رود بهتر است خاک محل چند ماه قبل از کاشت به عمق دو بیلچه شخم زده و هوا داده شود.


آب
رزها احتیاج به آب زیادی دارند و از طرفی نسبت به خیسی خیلی حساس می باشند. خاک مورد نظر باید قابلیت نگهداری آب کافی را داشته باشد . در صورتیکه خاک سبک بوده و قابلیت نگهداری آب را نداشته باشد, می توان با اضافه کردن ماسه و تورب تکه درشت و پرلیت و غیره آن را بهبود داد.
غفلت در امر آبیاری رزها , ضعیف شدن ریشه های سطحی,کاهش رشد ,کوچک ماندن گلها و پایان زود هنگام دوره ی گلدهی را بدنبال خواهد داشت آبیاری خوب بعد از قرار گرفتن گیاه در گودال کاشت برای این است که خاک کاملا خیس شود و بتواند با ریشه خوب تماس پیدا کند و در نتیجه رشد خوب گیاه فراهم بشود آب دادن مداوم و به موقع در سال اول خیلی ضروری است .از سال دوم آبدهی در مواقع خشک سال ضرورت دارد .

[Mr.wish]

تکثیر

تکثیر رزها توسط قلمه

تکثیر رزها توسط قلمه زنی در قلمستانها یا موسسات تولید نهال که دارای تاسیسات تولید مه نمی باشد و اینکار را اغلب با رزهای کوتوله گلدانی انجام می دهند . قبل از همه چیز گلدانها ویا ظروف در نظر گرفته شده را با یک ماده و یا بستر ازدیادی که از ماسه شسته کریستال و تورب مرطوب به نسبت مساوی تشکیل شده است پر می کند و محتوای ظرف را قبل از قرار دادن قلمه بر گدار کمی مرطوب کرده و با دست اندکی فشار می دهند . در این مرحله به عنوان قلمه شاخه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که کوتاه و رسیده باشند
قلمه های تقریبا به طول 10 سانتیمتر با 2 - 4 چشم با یک چاقوی بسیار تیز قلمه زنی از پایین محل اتصال برگ خیلی صاف بریده می شوند . زیزی ترین برگ را جدا کرده و 2 برگ دیگر را کوتاه می کنند.
سپس قلمه تا حدود 1 – 2 سانتیمتری بستر ازدیادی درگلدانها فرو برده در اطراف فشار داده می شود . بعد از آبیاری با آبپاش بسیار ظریف , گلدانها در مکان محفوظی قرار داده می شوند و یا روی آنها با نایلون بی رنگی پو شانده می شود طوری که رطوبت داخل زیاد شود. قلمه ها باید مر تب آبیاری شود. و هرگز در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار نگیرند بدین ترتیب چند هفته قلمه ها دارای ریشه شده و می توانند در گلدانهای دارای خاک خوب کاشته شوند. شاخه های جوان بعد از دومین یا سومین برگشان قطع می شوند تا بدین ترتیب امکان منشعب شدن شاخه های جدید فراهم آید.
منظور از قلمه زنی بدون برگ قسمتهایی از شاخه ها در شرایط کاملا رسیده از گیاه مادر جدا شده و به قسمتهای 20 سانتیمتری تقسیم می شوند . قلمه ها کمی پا یین تر از پایین ترین چشم و در قسمت بالا حدودا 1 سانتیمتر از بالای فوقانی ترین چشم با یک چاقوی تیز و صاف بریده می شوند.

تکثیر توسط پاجوش

از شیوه پا جوش برای تکثیر رزهای وحشی استفاده می شود بدین معنی که می توان آنها را از گیاه مادری جدا نموده و جدا نمده و جداگانه مبادرت به کاشت انها نمود . بهتر است در اوایل بهار قبل از جوانه زنی انجام گیرد . حال کوتاه کردن شاخه ها تا 1.3 اندازشان برای انشعاب بهتر و پر پشتی ,توصیه می شود.

تکثیر توسط خواباندن شاخه ها

بعضی از رزها را میتوان با خم کردن و خواباندن شاخه های گیاه مادری در سطح خاک و با زدن قلاب و پوشاندن شاخه ها با تل خاک تکثیر نمود . فراموش نکنید که خاک باید مرطوب باشد. شاخه ها با گذشت زمان در تابستان و اغلب در گره های قسمت پایین ریشه دار می شوند و آنها را در فصل پاییز و یا بهار بدقت از زیر خاک بیرون آورده و از قسمت پایین یک گره پر ریشه از گیاه مادر جدا کرده و در محل اصلی می کارند.

تکثیر توسط بذور

همیشه باید توجه داشته باشیم ,که فقط بذور رزهای وحشی گیاهان حقیقی تولید میکنند. به علاوه گلهایی که از آنها گل بوجود آمده است ,با گرده رزهای دیگر گرده افشانی نشده باشد.

[Mr.wish]

آفات و بیماریهای گیاه رز

رزها همانند هر موجود زنده ی دیگری توسط عوامل مضر و مخرب مورد حمله قرار می گیرند. عموما آفات در بهار و بیماریها در تابستان و پاییز شیوع می یابد. قوی و سالم بودن گیاه و کاشت و نگهداری خوب میتواند تا حدی از خطر حملات آفت و بیماریها بکاهد ولی مصونیت صد در صد ایجاد نمی کند

سفیدک : sphaerotheca pannosa vary Rosa



میسل قارچ در قسمت فوقانی برگ با هاکهای تابستانی مخصوص تکثیر , لایه سفیدی را می سازند. قارچ از قسمتهای مورد حمله قرار گرفته گیاه تغذیه کرده و به آنها آسیب می زند. شاخه ها و برگهای جوان صدمه می بینند. آسیب دهی قارچها در هوای گرم تابستانی با اختلاف درجه حرارت زیاد در شب و روز محلهایی که امکان بروز شبنم می باشد, خیلی بیشتر است. مبتلا شدن رزها در هوای خشک و جلوی دیوارهای جنوبی به این آفت خیلی زیاد می باشد . به همین سبب این آفت به صورت حاد از سال دوم گلدهی به بعد مشاهده می شود . بهترین راه حل, پیشگیری می باشد. در غیر این صورت در موقع مشاهده اولین علایم حمله باید گیاه مورد نظر را به فاصله 1-2 هفته با موادی مانند 1.25 میلی لیتر bayamat مخصوص رزها و یا 5 گرم در لیتر euparen wg و یا یک میلی لیتر در لیتر saprol و یاآبیاری را صبح زود انجام دهید . در نتیجه برگها زودتر از سطح خاک خشک می شوند و این مسئله امکان آلودگی گیاه به سفیدک را کاهش می دهد.

لکه سیاه ستارهای رز: black spot



بدترین بیماری برگ در رزها می باشد . ابتدا قارچ در قسمت فوقانی برگها باعث بروز لکه های قهوهای مایل به سیاه با کناره های بنفش رنگ به اندازه 5-15 میلی متر می شود. اطراف لکه ها بشکل ستاره دیده می شود و برگها می افتند و گیاه ضعیف می شوند. قارچ به وسیله هاگ دامنه نفوذش را بیشتر کرده و زمستان را در بافتهای برگهای افتاده می گذراند. تابستانهای خنک و بارانی خیس ماندن برگها به مدت طولانی و قرار گرفتن گیاهان با فاصله بسیار کم و نزدیک هم و یا فضاهای باغچه ای با جریان هوای کم خاک خیلی سنگین خیس و گلی با جریان هوای کم هم باعث شدت انتقال این بیماری می شوند. همیشه باید سعی کرد خاک مورد نظر مواد غذایی کافی داشته باشد . از خیسی زیاد برگها در موقع آبیاری باید خودداری شود جمع آوری و از بین بردن برگها ی بیمار افتاده کار ایده آلی می باشد.
کنترل این بیماری سخت می باشد.با وجود این به محض مشاهده علائم آن مکررا از سمومی مانند:benomyl, maneb,,captan استفاده شود. علاوه بر این می توان آبیاری را صبح زود انجام داد . حتما برگهای گیاه را بکنید و بسوزانید . ساقه های مبتلا را هرس کنید تا از انتشار بیماری به سایر نقاط گیاه و یا گیاهان دیگر جلوگیری شود. تراکم مناسب را هنگام کشت رعایت کنید.

زنگ رز : Rust



دانه های بر آمده و متورم قرمز یا نارنجی رنگی هستند که در پشت برگها ظاهر می شوند و به مرور زمان به سیاه تغییر رنگ می دهند . برگهای آلوده خشک شده می افتند. این بیماری با کاهش عنصر پتاسیم بهاری سرد به همراه تابستانی خشک و زمستانی سخت و سرد تشدید می شود. دورگه های چای و بالا رونده ها به این بیماری مستعد هستند .
به منظور کنترل این بیماری قسمتهای مبتلا را جدا کرده بسوزانید گیاهان را طوری بکارید که در میان آنها هوا جریان داشته باشد تا از تهویه خوبی برخوردار باشند .شاخسار گیاهان را بیش از حد نیازشان مرطوب و خیس نکنید.
سوختگی پوسته:این قارچ اول از همه شاخه های جوان را مورد هجوم خود قرار می دهد. روی شاخه های رز علی الخصوص رزهای بوته ای و رونده لمه های دراز و بیضی شکل و قهوهای سیاه رنگی با حاشیه هایی به رنگ بنفش مایل به قرمز ظاهر می شوند. این لکه ها رفته رفته بزرگتر می شوند . پوسته و قسمتهای بالای محل مورد حمله قرار گرفته شده بالاخره می میرند. روی لکه های پوسته زائده های کوچکی با اندازه 0.2 میلی لیتر به وجود می آیند که عامل انتشار و اشاعه ی همین آفت می باشند. با به کار بستن نعادل غذایی ذرست و در صورت لزوم کمک گرفتن و به کار بردن کودهای پتاسهدر پاییز می توان رشد هر چه بیشتر و بهتر شاخه ها را فراهم آورد و کیاه را در مقابل این بیماری مصون نمود. سمپاشی در اواخر پاییز بعد از خزان برگها و در اواخر زمستان قبل از جوانه زدن بامس سبز به عنوان مثال 5 گرم در لیتر توصیه می شود.

کپک خاکستری : botrytis cinerea




در تابستانهای خنک و خیلی بارانی با رطوبت بسیار بالا غنچه ها ,گلها.برگها و شاخه های جوان و نرم ومرطوب مورد هجوم این قارچها قرار می گیرد. روی گلبرگها لکه هایی ظاهر می شوند و روی غنچه ها با قارچها پوشانده می شوند. و دیگر نمی شکفند. در صورت بروز مکرر این آفت ,گیاه باید از لحاظ پتاس تامین شود و قسمتهای مورد حمله قرار گرفته قطع و از بین برده شود . در مواقع آفت زدگی شدید سمپاشی با 5 گرم در لیتر euparen توصیه می شود.

باشگاه مهندسین ایران

[Mr.wish]

آفات رزها

آفات مکنده
اول از همه به دو گروه تقسیم می شوند. آفات مکنده که به حشرات و کنه ها ونماتدها قابل تقسم می باشند اندام دهانی گزنده دارند و به کمک آنها می توانند از داخل بافت گیاهی نیش زده شده , محتویات سلول یا مواد غذایی را بمکند . همراه با مکش محتویات داخل سلول توسط آفت مکنده , ضررهای ثانوی دیگری نیز به گیاه زده می شود . بزاغی که اغلب حیوانات برای رقیق کردن محتویات داخل سلول وارد بافت می کنند به قسمتهای اطراف همان سلول نیز آسیب می رساند.

آفات گاز گیرنده
آفات گاز گیرنده که به پروانه ها و قاب بالان و زنبوران برگ و مگسها قابل تقسیم می باشند. اینها در یک یا چند مرحله رشد شان صاحب اندام دهانی می شوند . که به کمک آنها می توانند قسمتهایی از گیاهان را گاز بگیرند .

آفات روی برگها
شته رز macrosiphon rose



میزبان اصلی این شته رزها هستند و میزبان فرعیشان سر شکافته ها می باشند . شته معمولا برگهای جوان و شاخه ها و غنچه ها را مورد هجوم قرار می دهد و آنها را نا بود می کند . این آفات در جاهای گرم وخشک بیشتر شایع می باشد .در این صورت اسپری های مخصوص شته توصیه می شود . عصاره گزنه و مواد بیولوژیکی مشابه نیز توصیه می شود .

زنجره رز tetranychus urtecae




زنجره با رنگ سبز مایل به زرد و باله های سفید , عمل مکش در سطح تحتانی برگ باعث بروز لکه های شیری رنگ در سطح فوقانی برگ در اطراف رگبرگها میشود که به مرور زمان لکه ها تمام سطح پهنک را فرا میگیرد .

کنه قرمز tetranychus urticae



این حیوانات کوچک وقرمز به مقدار زیاد قسمت تحتانی برگ را می پوشاند . از علایم مشخصه ی در انها تارهای عنکبوتی می پاشند. ابتدا لکه های زرد رنگی در قسمت فوقانی برگها ظاهر و سپس کاملا زرد شده و می ریزند علاوه تامین مورد نیاز گیاه بایستی در موقع بروز اولین آثار آفت استفاده از حشره کشی که خاصیت کنه کشی نیز دارد استفاده شود .

زنبور پیچ زن برگ رز tenthredo_scrophulariae



زنبور سیاه رنگی که تخم هایش را در حواشی برگها می ریزد. برگها به صورت استوانه ای رل می خورند



برای کنترل آسیب ناشی از این آفت در صورت مشاهده ی اولین برگهای پیچ خورده ابتدا آنها را قطع ونابود کنید و سپس گیاه را سمپاشی کنید.

تریپس رز thrips fuscipenis



این حشره سیاه که به اندازه یک میلی متر می باشد برگها و نوک شاخه ها و گلها را در محلهای گرم و خشک و غیر رطوبتی مورد حمله قرار می دهد. ابتدا روی برگها لکه های کوجک زرد رنگی ظاهر می شود و سپس نقره ای می شوند غنچه های گل به سختی می شکفند و گلها از بین میروند



در صورت نیاز سم پاشی با unden مایع 1.5میلی لیتر و یا مواد مشابه توصیه می شود .

باشگاه مهندسین ایران