تهران- ایرنا- مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تاکنون برنامه عمل مدیریت و حفاظت از گونه های جانوری در خطر انقراض برای 9 گونه در کشور تهیه شده و تهیه و تدوین 10 برنامه دیگر تا پایان سالجاری جزو برنامه های سازمان محیط زیست است.




مجید خرازیان مقدم روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: حدود هزار و 170 گونه مهره دار در ایران وجود دارد که براساس فهرست سرخ IUCN ( فهرست سرخ گونه های در خطر تهدید سازمان حفاظت جهانی ) حدود 78 گونه از آنها در معرض تهدید قرار دارد.

وی با تاکید بر این که وضعیت گونه های زیستی کشور خوب نیست، اظهار داشت: بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست تهیه برنامه عمل حفاظت از گونه های در خطر انقراض و تهدید را در برنامه کاری خود قرار داده و طی یک سال و نیم گذشته موفق به تهیه این برنامه برای 9 گونه جانوری شده است.
خرازیان مقدم ادامه داد: برنامه عمل خرس قهوه ای، خرس سیاه، گوزن زرد، تمساح پوزه کوتاه ( گاندو) ، سمندر لرستانی ، لاک پشت فراتی، میش مرغ، غاز پیشانی سفید و پلنگ تهیه و به استان ها ابلاغ شده است که برخی از استان ها حتی موفق به دریافت اعتبارات برای اجرای آن شده اند.

وی افزود: امسال هم در نظر داریم برای گونه های جانوری مانند شوکا، گورخر، آهو، قوچ و میش ، هوبره، بالابان ، ماهی قزل آلای خال قرمز، سمندر غار زی، افعی لطیفی و اردک سر سفید برنامه عمل تهیه و برای تصویب و اجرایی شدن به استان ها ابلاغ کنیم.

مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: با توجه به اهمیت موضوع در نظر داریم در تهیه این برنامه ها همچون برنامه های قبلی از متخصصان، محققان و مشاوران ذیصلاح و همکاری دستگاه های مرتبط بهره ببریم.
بر اساس اعلام اتحادیه‌ بین ‌المللی‌ حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی ( IUCN ) حدود 43 گونه ماهی، چهارگونه دوزیست، 14 گونه خزنده، 27 گونه پرنده و 18 گونه پستاندار در فهرست سرخ این اتحادیه قرار دارند.

همچنین بیش از 9 هزار گونه پرنده در دنیا وجود دارد که حدود 13 درصد آنها در خطر انقراض قرار دارند. 536 گونه پرنده در ایران زیست می کند که تخمین زده می شود سالانه حدود 5٫5 تا 6 میلیون پرنده مهاجر وارد ایران می شود. تعداد پرندگان موجود در ایران با پرندگان کل قاره اروپا برابری می کند و این نشان دهنده غنی بودن ایران از لحاظ تنوع زیستی است.

وی گفت: از دو سال پیش توانستیم موضوع برنامه عمل و حفاظت از گونه های در خطر انقراض را به شکل قانونی در آوریم، بر این اساس در بخشی از مفاد مندرج بند ط از ماده 38 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه تکلیف شده که برای گونه های جانوری در معرض تهدید و خطر انقراض برنامه عمل حفاظت تهیه و اجرا شود.

خرازیان مقدم افزود: بر این اساس نسبت به تهیه این برنامه اقدام کردیم که البته می طلبد در کنار بحث اعتبارات ، سایر دستگاه های ذیربط در استان ها نیز همکاری تنگاتنگی با سازمان محیط زیست داشته باشند تا بتوانیم برای تمام گونه های در خطر انقراض برنامه عمل تهیه کنیم و به نوعی شناسنامه دار شوند.


*** زمان عمل فرا رسیده است


وی اظهار داشت: امروزه چالش های بخش محیط زیست و تنوع زیستی تمام دنیا از جمله کشور ما مشخص است، دیگر زمان تحقیق برای شناسایی آنها به سر آمده است ، اگر از هر فردی درباره این چالش ها بپرسید حداقل 10 چالش را بر خواهد شمرد بنابراین زمان عمل فرا رسیده است.
مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تخریب زیستگاه ها، شکارهای غیر مجاز، چرای بی رویه دام در مراتع، قاچاق جانوران وحشی، خشکسالی و بیماری حیات وحش برخی از این چالش ها است که همه با آن آشنا هستند.

وی تاکید کرد: برای رفع این مشکلات باید از ظرفیت تمام دستگاه های مرتبط و جوامع محلی استفاده کنیم، به عنوان مثال وقتی می گوییم مهمترین مشکل تخریب زیستگاه است باید ببنیم در چند دهه اخیر چه مولفه هایی موجب بروز این مشکل شده است که چرای بی رویه دام یکی از دلایل تخریب بوده به طوری که بیش از دو برابر ظرفیت مراتع، چرای دام در آنها صورت می گیرد که باید در صدد رفع آن برآییم.
خرازیان مقدم به شیوع انواع بیماری در حیات وحش به عنوان یک چالش دیگر اشاره کرد و گفت: در چند سال اخیر شاهد شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک میان حیات وحش بودیم ، این بیماری از دام اهلی به حیات وحش سرایت می کند.
وی اظهار داشت: بنابراین دیگر اکنون چالش ها و دلایل بروز آنها را می شناسیم پس باید به طور جدی و دست در دست هم به فکر رفع آنها باشیم و در این راستا باید تمام دستگاه ها و سازمان های ذیربط در کنار هم قرار گیرند.


*** وضعیت گونه های زیستی دنیا / روز جهانی تنوع زیستی


بر اساس آمار سال 2015 بیش از 61 هزار گونه جانوری در دنیا زندگی می کند که حدود 6 هزار تا از آنها در معرض تهدید قرار دارند، این آمار بر اساس فهرست سرخ IUCN ( فهرست سرخ گونه های در خطر تهدید سازمان حفاظت جهانی) تهیه شده، در واقع اکنون 9.7 درصد مهره داران جهان در معرض تهدید قرار دارند، بنابراین برای ادامه بقا نیازمند توجه و مهربانی بیشتری از سوی انسان ها هستند.

با توجه به وضعیت نامناسب تنوع زیستی، مجمع عمومی سازمان ملل روز 22 مه (اول خرداد ) را به عنوان روز جهانی تنوع زیستی (IDB) انتخاب کرد و هر سال شعاری برای آن در نظر می گیرد.
شعار امسال روز جهانی تنوع زیستی نیز 'گرامیداشت 25 سال اقدام برای حفظ تنوع زیستی' انتخاب شده است.