تهران- ایرنا-محیط بانان پاسداران عرصه طبیعت هستند که با وجود تمام سختی ها و تهدیدات همچون مادری مهربان زیست بوم ارزشمند کره خاکی را در آغوش گرفته اند تا حدی که این عشق منجر به از دست دادن جان آنها می شود.




به گزارش گروه علمی ایرنا، از دست دادن حتی یک محیط بان ضایعه بزرگی بر پیکر محیط زیست کشور است این در حالی است که سازمان دیده ‌بان جهانی (Global Witness) اعلام کرد سال 2016 تلخ ‌ترین سال برای محافظان محیط زیست بود، بنابراعلام این سازمان، سال گذشته 200 نفر جان خود را برای دفاع از محیط زیست و منابع طبیعی از دست دادند که سه نفر از این افراد ایرانی بودند.

این افراد در 24 کشور جان خود را از دست دادند، در حالی است که در سال 2015 این تعداد 185 نفر از 16 کشور بودند، تقریبا 40 درصد از کشته‌ شدگان سال 2016 افراد جوامع بومی در کشورهای مختلف بوده‌اند.
در این فهرست، برزیل با 49 نفر در صدر جدول قرار دارد، کلمبیا با 37 نفر و فیلیپین با 28 نفر در رده دوم و سوم قرار دارند و پس از آنها هندوستان 16، هندوراس 14، نیکاراگوئه 11 و جمهوری دموکراتیک کنگو با 10 نفر کشورهای دیگر این فهرست هستند.

' محمد دهقانی' و' پرویز هرمزی' ( محیط بانان منطقه حفاظت‌ شده گنو در هرمزگان) و ' منوچهر شجاعیان' ( محیط بان پارک ملی بمو استان فارس) افراد ایرانی این فهرست هستند.
دنیا در سال 2007 به این نتیجه رسید که باید کار و زحمات محیط بانان ارج قائل شود بر این اساس برای اولین بار در این سال و همزمان با پانزدهمین سالگرد تاسیس فدراسیون بین المللی محیط بانان (International Ranger Federation – IRF) همزمان با 31 جولای مصادف با 9 مرداد ماه این روز را جشن گرفتند.

البته در ایران روز ولادت ضامن آهو امام رضا ( ع ) روز ملی محیط بان نامگذاری شده است که در این روز یاد محیط بانانی که حین انجام وظیفه زخمی شده یا جانشان را فدا کرده اند گرامی داشته می شود، همچنین از تلاش محیط بانان در محافظت از محیط زیست و عرصه های طبیعی به شکل های مختلف قدردانی می شود.

*** درخواست جذب 4 هزار محیط بان
در ایران به دلیل تعداد کم محیط بانان، به ازای هر40 هزار هکتار یک محیط بان وجود دارد در حالی که بر اساس استاندارد جهانی هر محیط بان باید چهارهزار هکتار از عرصه های طبیعی را پوشش دهد بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست درخواست جذب چهارهزار محیط بان کرده است.

محیط بانی جزو مشاغل سختی است که همواره با خطرات زیادی مانند مواجه با متخلفان همراه است از این رو نیاز به حمایت و پشتیبانی دارد، بر اساس استاندارهای جهانی به ازای هر چهار هزار هکتار در عرصه طبیعی یک محیط بان برای حفاظت آن تعیین می شود این در حالی است که ایران چندین برابر کمتر از استاندارد جهانی محیط بان وجود دارد.
در ایران به دلیل تعداد اندک محیط بانان، به ازای هر 40 هزار هکتار یک محیط بان وجود دارد و این مساله عرصه حفاظت از زیست بوم را برای دو هزار 700 محیط بان ایرانی دشوار کرده است زیرا تعداد محیط بانان در کشور با وجود مسوولیت های فراوانی که دارند، کافی نیست.

محیط بانان وظیفه حفاظت از 11 درصد از خاک کشور را که جزو مناطق حفاظت شده محسوب می شوند، برعهده دارند. کمبود نیروی انسانی یکی از مهمترین موضوعاتی است که حوزه محیط بانی کشور با آن روبرو است و برای جبران این کمبود باید برنامه های جدیدی از جمله استفاده از تجهیزات نوین برای حفاظت بهره گرفته شود.

معاون توسعه مدیریت، حقوق امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی با اشاره به اینکه اکنون دو هزار و 700 محیط بان در کشور فعال هستند، گفت: با توجه به مباحث مطرح شده در سیاست های کلی محیط زیست و برنامه ششم توسعه بر میزان افزایش حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی، اختیارات تکالیفی که در برخی از قوانین مانند قانون حفظ احیا و مدیریت تالاب های کشور آمده است قطعا نیازمند افزایش محیط بانان هستیم.

وی افزود: بر این اساس سازمان محیط زیست نقشه راه جذب نیرو را آماده و نامه به سازمان اداری استخدامی کشور تقدیم کرده است تا بتوانیم با استفاده از ظرفیت برنامه ششم توسعه نیروی مورد نیاز را جذب کنیم که بر این اساس با توجه به جغرافیای مناطق و نیاز محیط زیست به محیط بان درخواست جذب چهار هزار محیط بان را بر اساس افزایش پست سازمانی اعلام کردیم که باید منتظر باشیم تا ببنیم بر اساس ظرفیت برنامه ششم چه تعداد محیط بان جذب کند.

*** افزایش پست های سازمانی
سید محمد مجابی گفت: دولت یازدهم توجه ویژه ای به بحث محیط زیست و محیط بانان داشته است و بر همین دلیل اقداماتی را در این مدت انجام داد که از عمده ترین آنها اقدامات افزایش تعداد پست های سازمانی از دو هزار و 600 به 7 هزار و 354 پست است.

*** ابلاغ دستورالعمل خدمات یگان حفاظت محیط زیست
وی افزود: با پیگیری های سازمان حفاظت محیط زیست دستورالعمل خدمتی یگان حفاظت محیط زیست تصویب و توسط رییس ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شد، همچنین ساختار فرماندهی و مرکز یگان حفاظت محیط زیست که تصویب سازمان مدیریت و برنامه ریزی وقت رسید و این ساختار هم ابلاغ شد.

*** سهمیه سالانه 200 سرباز برای حفاظت
مجابی اظهار کرد: در راستای حفاظت هر چه بیشتر از عرصه های طبیعی، سهمیه سالانه 200 سرباز برای کمک به محیط بانان در امر حفاظت اختصاص یافت که این تعداد سربازان درکنار محیط بانان انجام وظیفه می کنند.

*** تبدیل وضعیت 660 محیط بان
معاون پارلمانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: از دیگر اقدامات صورت گرفته برای محیط بانان، تبدیل وضعیت 660 محیط بان است که بیشتر آنها محیط بانانی با سابقه طولانی خدمت بودند که به صورت قراردادی کار می کردند.

*** آموزش هزار و 500 محیط بان
وی اظهار کرد: برگزاری دوره های آموزشی یکی از اقداماتی است که از ابتدا در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته بود و بر این اساس هزار و 500 محیط بان آموزش دیدند و 19 فرماندهی نیز برای گذراندن دوره های آموزش تخصصی به خارج از کشور اعزام شدند.
مجابی با بیان اینکه دوره های آموزشی همه ساله است گفت: محیط بانانی که هنوز آموزش ندیده اند نیز این دوره را پشت سر خواهند گذاشت و در مرحله بعدی دوره های جدیدتر آموزشی برای آنها تدارک دیده می شود.

*** محیط بانان شامل قانون خدمات کشوری شدند
وی اظهار کرد: در دستورالعمل یگان حفاظت محیط زیست وضعیت خدمات کشوری محیط بانان مطرح شده بود و بر این اساس از ابتدای سال جاری باید بر اساس قانون خدمات کشوری باید به نسبت اضافه کاری که انجام می دهند مبلغی دریافت کنند که این موضوع در هیات وزیران تصویب و ابلاغ شد و سازمان محیط زیست نیز از ابتدای سالجاری آنرا به استان ها ابلاغ و از آنها خواست تا اعتبارات مربوط به شیفت محط بانان را پیگیری کنند.
مجابی گفت: علاوه بر این سقف سختی کارمحیط بانان که سه هزار امتیاز است به تصویب هیات وزیران رسید و ابلاغ شد.

*** خرید 40 میلیارد تومان تجهیزات
وی اظهار کرد: بر اساس تفاهم منعقد شده میان سازمان حفاظت محیط زیست ، سازمان برنامه و بودجه و وزارت دفاع در خصوص تهیه امکانات لازم برای محیط بانان، مقرر شد یک سری خرید به صورت اعتباری انجام گیرد که بر این اساس مبلغ 40 میلیارد تومان مورد موافقت این سه سازمان قرار گرفت تا به صورت فایناس داخلی صورت گیرد و اکنون به مرحله اجرایی شدن نزدیک شده است.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس قانون محاسبات عمومی باید تشریفات چنین مخارجی رعایت شود گفت: قسمت عمده این مبلغ برای تجهیز محیط بانان است که برای خرید موتورسیکلت های بیابانی، وسایل اطفا خرید، دوربین های دوربرد که بتواند تخلفات را ثبت کند و جلیقه های ضد گلوله هزینه می شود که به دنبال اجرایی شدن آن در کمترین زمان ممکن هستیم.

*** رسیدگی به پرونده های محیط بانان محکوم
معاون پارلمانی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: از دیگر مسائلی که مورد توجه سازمان حفاظت محیط زیست قرار داشت رسیدگی به پرونده محیط بانانی بود که حتی حکم قصاص آنها نیز صادر شده بود که تعدادی تبرئه شدند و همچنین برخی که مشکل دیه داشتند نیز پرداخت شد.

*** ایجاد شعب تخصصی محیط زیست
وی گفت: یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در این راستا، مذاکره با قوه قضاییه برای ایجاد شعب تخصصی رسیدگی به جرایم زیست محیطی بود که این شعب در بیشتر استان ها در دادسراها و دادگاه های بدوی و تجدید نظر ایجاد شد که بر اساس توافق صورت گرفته قرار شد پرونده های مربوط به محیط بانان در همین دادگاه های تخصصی مورد رسیدگی قرار گیرد.

*** لایحه حمایت از محیط بانان منتظر تصویب مجلس
مجابی اظهار کرد: به دلیل برخورد خشونت آمیز متخلفان به محیط بانان، سازمان حفاظت محیط زیست لایحه ای با عنوان لایحه حمایت از محیط بانان را تقدیم دولت کرد و به تصویب رسید و تقدیم مجلس شد اما چون شرایط محیط بانان با جنگلبانان شباهت دارد از این رو به لایحه حمایت از محیط بانان و جنگلبانان تسری یافت.

وی افزود: سازمان محیط زیست این لایحه را دو سال پیش آماده کرد و از آنجا که بر اساس قانون اساسی هر لایحه ای که تقدیم مجلس می شود اگر دارای اثرات حقوقی و قضایی باشد باید نظر قوه قضاییه نیز اخذ شود، این لایحه این مسیر را طی کرد و در ابتدای سالجاری با امضای ریاست جمهوری به مجلس شورای تقدیم شد و اکنون نیز در کمیسیون تخصصی حقوقی قضایی و کمیسیون های فرعی مانند کمیسیون های اجتماعی ، امنیت و کشاورزی آب و منابع طبیعی مجلس قرار دارد تا بعد از نظر دادن این کمیسیون ها به صحن علنی مجلس برود.

مجابی افزود: در این لایحه یک ماده واحده و دو تبصره وجود دارد که در ماده واحده عنوان می شود ماموران اجرایی محیط زیست و جنگلبانان از حیث مسوولیت های جزایی و مدنی و خسارات وارد بر اشخاص ثالث و همچنین جبران خسارات وارده به آنها در قبال صدماتی که وارد می شود مانند نیروهای مسلح خواهند بود یعنی بالاترین سقف حمایتی که وجود دارد نیروهای مسلح هستند و محیط بانان در زمره آنها قرار می گیرند، همینطور تمام حمایت هایی که در دوران تعقیب و بازداشت و بعد از آن بر آنها مترتب است مانند نیروهای مسلح خواهد بود و نسبت به بیمه هایی مانند بیمه عمر، حوادث و خانواده های آنها، در این مجموعه قرار می گیرند.

وی تاکید کرد: تبصره هایی که این ماده واحده دارد اولین مورد آن در ارتباط با برخورد قوی با متخلفان است که دادگاه ها و دادسراها مکلف شدند پرونده مربوط به محیط بانان و جنگلبانانی که در حین انجام وظیفه و نگهبانی مورد جرح و تعقیب قرار می گیرند و یا در درگیری با متخلفان و مهاجمان کشته ، مجروح و یا تهدید به قتل و جرح و ضرب می شوند سریع و خارج از نوبت رسیدگی کنند و همچنین سازمان برنامه بودجه مکلف شده است که اعتبارات مورد نیاز برای اجرایی شدن این قانون را در بودجه سنواتی قرار دهد.
مجابی تاکید کرد: اگر این لایحه به تصویب مجلس برسد و مراحل ابلاغ به عنوان قانون را طی کند به عالی ترین سطحی که برای حمایت از یک نیروی مسلح وجود دارد برای محیط بانان در کشور جاری خواهد شد.
وی گفت: طی تماسی که رییس سازمان حفاظت محیط زیست با رییس مجلس شورای داشت درخواست سرعت بخشیدن به تصوب این لایحه شد و با نظر مثبت رییس مجلس امیدواریم مراحل بررسی و تایید پس از رسیدگی به رای اعتماد وزرای دولت دوازدهم در دستور کار کمیسیون قضایی و حقوقی قرار گیرد.