تهران- ایرنا- نخستین برنامه جامع پایش زیستگاه ها و آماربرداری سمندرهای در معرض تهدید ایران در راستای برنامه ملی حفاظت از سمندرها اجرا شد.






به گزارش روز شنبه گروه علمی ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، گروه خزندگان و دوزیستان دفتر حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی همگام با برنامه های حفاظت و مدیریت گونه های جانوری در معرض تهدید و انقراض در نخستین گام در برنامه جامع کشوری، پایش زیستگاه ها و آماربرداری از سمندرهای ایران را در دستور کار قرار داد.

مجید خرازیان مقدم مدیر کل دفتر حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی از اجرای موفق برنامه پایش و آمار برداری سمندر غارزی گرگانی، سمندر جویباری ایران، سمندر لرستانی، سمندر کردستانی، آتشین و سمندر آذربایجان در استان های گلستان، مازندران، خوزستان، لرستان، کردستان، کرمانشاه و آذربایجان خبر داد.

مقدم گفت: با توجه به ظرفیت های قانونی پیش بینی شده در برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور و لزوم اجرایی شدن برنامه عمل حفاظت گونه های جانوری در معرض تهدید و تصویب آن در شورای برنامه ریزی استان و تعیین ردیف اعتباری مستقل برای تامین منابع و لزوم همکاری همه جانبه تمام دستگاه های ذیربط برای عملیاتی شدن برنامه های مذکور، برنامه راهبردی حفاظت و مدیریت سمندر کوهستانی لرستان تدوین و همچنین شیوه نامه اجرایی آن به استان های خوزستان و لرستان که از زیستگاه اصلی این گونه هستند ابلاغ شد.

مدیر کل دفتر حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: امیدواریم با تشکیل کار گروه های تخصصی در استان ها اقدامات عاجلی در حفاظت از این گونه صورت گیرد.

وی ادامه داد: برنامه ریزی ها در خصوص شناسایی و پایش زیستگاه های سمندر لرستانی در استان لرستان و خوزستان انجام شده و اجرای برنامه آماربرداری از زیستگاه های منتخب به زودی صورت خواهد گرفت.

همچنین مسعود ابراهیم تهرانی رییس گروه خزندگان و دوزیستان گفت: از میان هفت گونه سمندر ایرانی، چهار گونه آن در معرض تهدید است و در مورد سایر آنها نیز اطلاعات پراکنده ای وجود دارد.

وی افزود: از این رو با هدف حفاظت از نسل این جانوران، گروه کارشناسی خزندگان و دوزیستان با همکاری کارشناسان استانی به جمع آوری اطلاعات دقیق پراکنش گونه و بررسی و ارزیابی زیستگاه ها اقدام کرده و با بررسی پوشش گیاهی و چگونگی وضعیت چشمه ها و برکه ها و عوامل تهدید کننده، نسبت به آماربرداری سمندرها اقدام کردند.

تهرانی ادامه داد: عمده ترین تهدید معطوف به تخریب و تغییر وضعیت چشمه ها و برکه هایی است که برای مصارف کشاورزی و دامداری توسط روستاییان، کشاورزان و دامداران صورت می گیرد، البته ناآگاهی و عدم شناخت از وضعیت سمندرهای ایران برای جوامع بومی یکی از علل بروز چنین رفتارهایی است.
وی افزود: آموزش و اطلاع رسانی در زیستگاههای سمندرهای ایران که در برنامه های آینده دفتر حیات وحش است در دستور کار قرار دارد.


*** سمندر لرستانی


سمندر کوهستانی لرستان یا سمندر خالدار قیصری با نام علمی Neurergus kaiseri گونه ‌ای سمندر بسیار رنگی است که در جنوب رشته کوه‌های زاگرس در نزدیکی شهبازان لرستان زندگی می ‌کند. مطابق مصوبه شورای عالی محیط زیست ایران به علت در خطر انقراض بودن نسل این دوزیست، خرید و فروش و حمل آن ممنوع بوده و فرد خاطی جریمه و بازداشت می ‌شود.


*** خطر انقراض


سمندر لرستانی گونه ای در خطر انقراض است، رنگ ‌بندی متفاوت و زیبایی این جانور سبب شده تا سود جویان به منظور فروش آن با قیمتی بالا در بازارهای آسیایی و اروپایی اقدام به صید بی ‌رویه این دوزیست کنند و آن را در خطر انقراض نسل جدی قرار دهند.

تغییر اقلیم و بروز خشکسالی در منطقه نیز در کنار عوامل انسانی یاد شده سبب شده است تا اندک جمعیت باقیمانده از سمندرهای کوهستانی لرستان به سن تولید مثل نرسیده و تعدادشان در طبیعت روزبه روز کاهش یابد.
سمندر لرستانی یکی از زیباترین گونه‌های سمندر جهان در منطقه زاگرس ایران است و فقط در ایران و در منطقه شهبازان لرستان وجود دارد.