بیرجند - ایرنا - محیط بان بازنشسته طبسی که اکنون همکار افتخاری پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی است برای حمایت از این گونه جانوری در حال انقراض، کاروان تبلیغی که دور تا دور آن عکس یوز ایرانی نصب شده را با هزینه شخصی راه اندازی کرده است.







بهمن نجفی روزسه شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: یوزپلنگ ایرانی حیوانی نادر و کمیاب است، شیر و ببر ایرانی کاملا از بین رفته و یوزپلنگ نیز در حال منقرض شدن است.

وی ادامه داد: در حال حاضر یوزپلنگ های ماده بیشتر در خطر هستند و در بیشتر عکس های ما یوز نر دیده می شود.

وی در خصوص کاروان یوز ایرانی گفت: این کار تبلیغی را خودمان انجام می دهیم و پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی خیلی با این امر موافق است.

وی بیان کرد: از کودکی علاقه زیادی به سفر و محیط زیست داشت که این دو ویژگی در محیط بانی نیز وجود دارد و به همین دلیل محیط بان شدم و اکنون که بازنشسته شده ام نمی توانم از این کار دست بکشم و با این کاروان تبلیغی به مناطق مختلف سفر می کنم.

به گزارش ایرنا، نجفی در خصوص تاثیر این تبلیغ گفت: راه اندازی کاروان تبلیغی یوز بسیار موثر است و بدترین عارضه ای که یوز را تهدید می کند، برخورد خودروها با این حیوان هنگام عبور یوز از عرض جاده در محدوده زیستگاه های آن است، برخی کشورهایی آفریقایی پل رو گذر دارد تا یوز بتواند عبور کند که در کشور ما چنین پلی نداریم.

وی ابراز کرد: تاکنون در جاده های شاهرود، کرمان، بافق، مهریز، تعدادی یوز در تصادف خودرو کشته شد که نشان از ضرورت کار تبلیغی به ویژه در این مناطق برای آگاهی مردم در جهت حفاظت از یوزپلنگ ایرانی دارد.

وی ادامه داد: عکسی که بر روی کاروان نصب شده یوز ایرانی است و هنگامی که در پارکینگ یا محلی توقف می کنم معمولا رانندگان می آیند و در مورد یوز با من صحبت می کنند و اگر کسی یوز مشاهده کرده اطلاع می دهد یا عکس می گیرند و با این کار تشویق می شوند که از یوز حفاظت کنند.

همکار افتخاری پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: وقتی مردم تصویر یوز را بر روی ماشین می بینند انگار یوزپلنگ آنها را به سوی خود می خواند و به سوی خودرو می آیند و درباره یوزپلنگ پرس و جو می کنند و برای حفاظت از آن مردم را تشویق می کنیم.
وی در خصوص وضعیت یوز در ایران گفت: هیچ آمار دقیقی در مورد یوزها دست نیست فقط چیزی که مسلم است این گونه نادر روز به روز در حال انقراض است.
وی ادامه داد: اگر حفاظت بهتری انجام نشود، در صورت تخریب زیستگاه های آن، این گونه جانوری به سرنوشت، شیر ایرانی دچار و منقرض خواهد شد.

وی گفت: یوز در حواشی کویر همچون زیستگاه های نایبندان طبس، یزد، دره انجیر ، بافق، راور کرمان، *****ران شاهرود، پارک ملی کویر سمنان و در میاندشت و جاجرم زندگی می کند و باید با تعداد بسیار زیاد دوربین دقیقا کنترل صورت گیرد تا تعداد دقیق یوز مشخص شود.

به نوشته رسانه ها، یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیز پای آسیایی (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ به شدت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می شود.

این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می کرد و سال هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد.

ایران از دهه 1970 به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ های آسیایی شناخته شده است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.

یوزپلنگ ها را در ایران می توان در مناطق کویری پیدا کرد که شامل قسمتهایی از استان های سمنان، یزد، خراسان شمالی، رضوی و جنوبی، کرمان و تهران می شود.

یوزپلنگ سریعترین حیوان روی خشکی است و سرعتش می تواند به 100 کیلومتر در ساعت برسد اما تا چند صد متری بیشتر نمی تواند با این سرعت بدود. پوستی نخودی رنگ و با خالهای سیاه و گرد و کوچک دارد، و موهایش زبر و کوتاه است.

این حیوان اندامی کشیده دارد و اندازه بدن یک یوز بالغ 112 تا 135 سانتیمتر با دمی به اندازه 66 تا 84 سانتیمتر است و وزنش می تواند از 34 تا 54 کیلوگرم باشد.

خطی به نام خط اشک از گوشه چشم این حیوان تا گوشه لبش امتداد یافته است که این خط در نوع ایرانی ضخیم تر از نوع آفریقایی است. همچنین جمجمه ای کشیده داشته که در شکارهایش کمکش می کند.

زیستگاه های یوز در ایران به علت پیشروی بیابان ها و تبدیل شدن بخشی از زمینهای زیستگاه به زمینهای کشاورزی و مسکونی شدن بخشی دیگر و همچنین از بین رفتن مراتع توسط دامهای اهلی و در نتیجه کاهش تعداد آهو و گوزن که از منابع غذایی یوزها هستند کاهش یافته است.

یوز ماده مانند یوز نر محدوده خاصی را تصرف نمی کند و این به آن علت است که ماده ها در میان زیستگاههای مختلف در حرکت می باشند و این اهمیت حفظ زیستگاه ها را گوشزد می کند.
در حرکت بودن یوز ماده در میان زیستگاههای مختلف خطر انقراض این گونه را دو چندان کرده است به گونه ای که چندین تصادف یوز ماده طی سال های گذشته گزارش شده است.

همچنین در اثر ناآگاهی مردم که فکر می کنند یوزها به انسان حمله می کنند موجب شده به محض ورود این گونه به مناطق روستایی در مسیر زیستگاهش با خبرهایی همچون کشتار او توسط مردم رو به رو شویم در حالی که این حیوان به انسان حمله نمی کند.