۸ مرداد ۱۳۹۵
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): بیست و نهم جولای (۸ مرداد) به عنوان روز جهانی ببر نامگذاری شده است. این روز هم به عنوان یک جشن جهانی و هم به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت حفظ این گربه سان زیبا تعیین شده است.
در حال حاضر بیش از هر زمانی ببرها در سراسر جهان به انقراض نزدیک شده اند، بیش از ۹۷ درصد جمعیت ببر در دنیا از بین رفته است و بسیاری از زیرگونه های ببر منقرض شده اند!
جمعیت ببرهای سراسر جهان از ۱۰۰,۰۰۰ عدد در سال ۱۹۱۳ به ۳,۲۷۴ عدد در سال ۲۰۱۳ و به ۳۰۰۰ عدد در سال ۲۰۱۴ کاهش یافته است.





با تلاش دولت ها و سازمان های فعال در زمحینه فاظت از محیط زیست، جمعیت ببر در جهان به حدود ۳۹۰۰ عدد در سال جاری رسیده است اما همچنان خطرات زیادی نسل ببرها را تهدید می کند.

تعداد باقیمانده ببر در کشورهای مختلف:

در حال حاضر بیشترین جمعیت ببر به ترتیب در کشورهای هندوستان (۲۲۲۶) ، روسیه (۴۳۳) ، اندونزی (۳۷۱) ، مالزی (۲۵۰) ، نپال (۱۹۸) ، تایلند (۱۸۹) ، بنگلادش (۱۰۶) و بوتان (۱۰۳) زندگی می کند.
از تعداد ببرهای باقیمانده در میانمار اطلاعاتی وجود ندارد اما تا سال ۲۰۱۰ تعداد ۸۵ ببر در این کشور زندگی میکرده اند.




چگونه این اتفاق افتاد؟

از بین رفتن زیستگاه:

۹۳ درصد از زیستگاه های طبیعی ببر با توجه به گسترش شهرها و جوامع انسانی، افزایش جمعیت و نیاز به تامین غذا از جمله گسترش فعالیت های کشاورزی از بین رفته است.
ببر نیاز به زیستگاه های وسیع و پیوسته دارد و کمتر می تواند در زیستگاه های جزیره ای، پراکنده و کوچک زندگی کند. علاوه بر اینکه زیستگاه های کوچک، خطر تقابل با انسان و شکار غیر قانونی ببرها را افزایش می دهد.





تعارض انسان و حیات وحش:

سالهاست انسان و ببر در حال رقابت برای فضای زندگی هستند و هم اکنون نیز درگیری ببرها و انسان ها باقی مانده نسب ببرها را نیز به خطر انداخته است.
همزمان که جنگل ها کوچک می شوند، طعمه ببر نیز کمیاب شده و ببر مجبور به شکار دام اهلی می شود که بسیاری از جوامع محلی برای امرار معاش به آنها وابستگی دارند.

بنابراین در اقدامی تلافی جویانه ببرها کشته شده و یا به دام می افتند. همچنین وابستگی جوامع محلی به جنگل برای تامین سوخت، غذا و چوب نیز خطر تقابل ببر و انسان و کشته شدن ببرها را افزایش می دهد.
شکار غیر قانونی، بازار سیاه پوست و اعضای بدن، از دیگر عوامل کشتار ببرها توسط انسان به شمار می رود.

تغییرات آب و هوا:

کشور هند بیشترین جمعیت ببرهای جهان را در خود جای داده است. یکی از بزرگترین جمعیت های ببر در جهان در منطقه ای به نام Sundarbans زندگی می کنند. منطقه ای پوشیده از جنگل های حرای بزرگ در ساحل شمالی اقیانوس هند که مابین کشورهای هند و بنگلادش مشترک است.
افزایش سطح آب دریا به دلیل تغییرات آب و هوایی، تهدیدی برای از بین بردن این جنگل ها و نابودی آخرین زیستگاه باقی مانده از جمعیت پویای ببر به شمار می رود.



تصویر: نمایی از پارک ملی Sundarbans مابین دو کشور هند و بنگلادش به عنوان بهترین زیستگاه ببر در جهان



…………………………………………
.
تصویر یک ببر در پارک ملی Sundarbans

مطالعات نشان می دهد اگر تلاشی برای کاهش سطح آب دریا صورت نگیرد، افزایش آب در سال ۲۰۷۰ به حدود به یک پا می رسد و می تواند تقریبا تمام زیستگاه ببر در منطقه Sundarbans را از بین ببرد.

گونه های باقیمانده ببر در جهان:

ببر سیبری (Siberian Tigers) که به عنوان ببر آمور یا ببر شمال شرق چین نیز شناخته می شود ، ببر بنگال (Bengal tigers) ، ببر هندوچین (Indochinese tigers) ، ببر مالایا (Malayan tigers) ، ببر سوماترایی (Sumatran tigers) و ببر جنوب چین (South China tigers)


گونه های منقرض شده ببر:
ببر بالی (Bali tigers) ، ببر خزر (Caspian tigers) و ببر جاوان (javan tigers)

دلایل انقراض ببر خزر چه بود؟


از بین رفتن جنگل های جلگه ای شمال ایران به جهت بهره برداری از چوب و نغییر کاربری جنگل های جلگه ای به زمین های کشاورزی (لینک مرتبط) یکی از دلایل مهم انقراض نسل ببر مازندران بود.





تصویر ماهواره ای از جنگل سیسنگان به عنوان یک لکه کوچک باقیمانده از جنگل های جلگه ای شمال ایران


پس از نابودی و تبدیل جنگل های جلگه ای به زمین های زراعی، تقابل انسان و ببر و به دنبال آن کشتار ببرها افزایش یافت. گروهی از ببرها نیز به جنگل های کوهستانی پناه بردند اما زندگی در جنگل های کوهستانی و شکار در این جنگل های پر شیب و مرتفع برای ببرها بسیار مشکل بود.

شکار بی رویه از دیگر عوامل مهم نابودی ببر مازندران بود. در آن زمان شکارچیان محلی علاقه بسیار زیادی به شکار ببر داشته و شکار ببر نوعی افتخار محسوب میگردید. ببرهای زیادی توسط شکارچیان کشته وشده یا توسط بومیان بوسیله تله به دام افتادند.

جزیره ای شدن و قطع ارتباط مابین زیستگاه های جنگلی، ببرهای نر و ماده که به قلمرو بسیار وسیعی نیاز دارند را از یکدیگر جدا کرده و امکان جفت یابی و جفتگیری ببرها در شمال ایران بسیار کاهش یافت.




سرگذشت ببر خزر (ببر مازندران) چه بود؟

تصویر فوق یکی از آخرین تصاویر موجود و آخرین گزارش مستند از وجود ببر مازندران در کشور است. در سال ۱۳۳۲ سروان «احمد هنرور» در سفر به مینو دشت و کلاله، در مسیر روستای آق قمیش متوجه حضور یک ببر بزرگ در بیشه زار شد و بلافاصله با شلیک گلوله این حیوان زیبا را از پای درآورد.

او با همراهان خود در کنار لاشه ببر عکس یادگاری میگیرند. پس از آن دیگر هیچ کس نتوانست از ببر در کشور ایران عکسی بگیرد.
به احتمال زیاد پس از این زمان نیز ببرهای دیگری در شمال ایران زندگی میکردند که در طول زمان ازبین رفته اند.