تهران- ایرنا- برنامه ملی عملیاتی حفاظت از پلنگ ایرانی به دنبال نیازسنجی های انجام شده از سه سال گذشته از سوی معصومه ابتکارمعاون رئیس جمهور ورئیس سازمان حفاظت محیط زیست جهت اجرا به تمامی واحدهای مربوطه ابلاغ شد.

به گزارش روز سه شنبه گروه علمی ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست ،اولین سند رسمی برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران مشتمل بر چشم انداز بلند مدت و کوتاه مدت، استراتژی های کلان و موضوعی، اهداف کلان و اختصاصی، اقدامات و فعالیت ها، واحد های پیگیری و مسئول، همکاران و مشارکت کنندگان در اجرای برنامه ها همراه با شاخص های ارزیابی و پایش و اقدامات نظارتی، تهیه، تدوین و مصوب شد.

در این برنامه که دردوم اسفند ماه 94 ابلاغ شد، آمده است:پلنگ ایرانی، آخرین بازمانده از جنس پانترا در ایران است که دارای اهمیت ویژه ای در حفظ سلامت اکولوژیکی گستره وسیعی از زیستگاه های خشکی ایران می باشد و این موضوع تقریبا تمامی استان های کشور را پوشش می دهد.

در حالی که عمده جمعیت این زیرگونه در ایران باقی مانده است و شرایط آن در ایران می تواند اهمیت تعیین کننده ای در بقای این زیرگونه از پلنگهای آسیایی درخاورمیانه، جنوب و غرب آسیا داشته باشد، پلنگ ایرانی طی سال های اخیر با چالش های زیادی برای بقا مواجه شده است.
تخریب زیستگاه، کاهش جمعیت گونه های طعمه؛ شکار، معدوم سازی و استفاده از طعمه مسموم از جمله مهمترین عوامل تهدید بقای این گونه در ایران است.

پلنگ در ایران به عنوان گونه ای چتری و کاریزماتیک با پراکنشی وسیع درسطح کشور به عنوان فرصتی مدیریتی برای ایران و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه متولی حفاظت از حیات وحش در کشور محسوب می شود که در سایه آن طیف وسیعی از زیستگاه ها و گونه های گیاهی و جانوری تحت حمایت بیش از پیش قرار می گیرند.

این درحالیست که تا کنون هیچ گونه برنامه مدون و مشخصی برای مدیریت و حفاظت هدفمند و بلند مدت این گونه در ایران تدوین نشده است و هم اکنون، پلنگ نیز مانند اکثریت سایر گونه های جانوری ایران، تحت پوشش شرایط عمومی حفاظتی و مدیریتی حیات وحش در کشور قرار دارد.

با توجه به ارزشهای اکولوژیکی و ویژگی های مدیریتی و حفاظتی یاد شده، همچنین در نظر گرفتن این موضوع که پلنگ ایرانی به عنوان گونه ای با ارزش های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی پیام آور مفاهیم ارزشمندی برای جامعه ایرانی است، تدوین برنامه ای گونه محور ومنطبق با شرایط کنونی پلنگ در ایران، تنوع حاکم بر شرایط زیستی این گونه در کشور و همچنین سایرموضوعات اثر گذار بربرنامه های حفاظتی و مدیریتی، فرصت ها و تهدیدها وظرفیت های موجود، ضروری است.

علی تیموری، مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید دراین باره گفت : مقدمات لازم برای تهیه و تدوین برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران از سه سال گذشته ، با انجام برنامه های نیازسنجی و تحقیقاتی آغاز شد.

وی بیان کرد: طی بهمن ماه 1393، کارگاه برنامه ریزی مشارکتی در استان سیستان و بلوچستان با حضور رابطین گربه سانان ادارات کل حفاظت محیط زیست و برخی نمایندگان دفاتر ستادی برگزار شد که طی آن، چارچوب اولیه ای برای برنامه حاضر بر اساس نیازسنجی های صورت گرفته، ضرورت ها و اولویت های حفاظتی و تحقیقاتی، همچنین فرصت ها و تهدیدها و ظرفیت های موجود، به دو صورت ملی و منطقه ای (پنج منطقه) تدوین شد.

وی بیان کرد: متعاقبا، جلسات تحلیل ذینفعان و برنامه ریزی مشارکتی با واحد های مرتبط ستادی و برخی ذی اثران خارجی طی بهار و تابستان 1394، انجام شده و تمامی بخش های برنامه طی پاییز و زمستان 1394، به تایید دفاتر تخصصی و ستادی مرتبط رسید.

تیموری افزود: طرح ساختاری طراحی شده برای اجرای این برنامه، به صورت ماتریسی بوده و مدیریت آن به صورت کمیته ای مشتمل بر مدیر پروژه ملی و کمیته راهبردی – نظارتی است، کمیته فنی، هماهنگ کنندگان منطقه ای و هماهنگ کننده دفاتر ستادی، به ترتیب از دیگر بخشهای موثر در تصمیم گیری موضوعات خاص و امور اجرایی است.

به گفته تیموری ،موضوعات تحت پوشش این برنامه شامل آموزش و توانمندسازی، روابط عمومی و امور رسانه، زیستگاه ها و مناطق آزاد و چهارگانه، پارک طبیعت پردیسان، دامپزشکی، بیماریها و امداد و نجات؛ فضای حفاظت فیزیکی، امور بین الملل و زیستگاه های فرامرزی، طرح بیمه ای پلنگ ایرانی، ذخایر ژنتیکی، تحقیقات، پایش و ارزیابی و شبکه ملی پلنگ ایرانی و با محوریت پلنگ و موضوعات مرتبط با گونه های طعمه آن است.

مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید افزود: همانگونه که طراحی این برنامه به صورت مشارکتی و با لحاظ نمودن حداکثری ظرفیتهای اجرایی و تخصصی داخلی و ظرفیت های بومی و اقدامات انجام شده پیشین صورت گرفته است، امید است با مشارکت و همیاری و تلاش طیف وسیع ذی اثران شناسایی شده و واحد های مسئول و همکار تعیین شده، این برنامه بتواند گامی موثر در جهت حفظ و حراست از این گونه ارزشمند باشد.

آرزو صانعی، مجری تهیه و تنظیم برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران نیز دراین خصوص گفت:این برنامه که برای اولین بار در ایران تهیه و تنظیم شده است، حاصل تلاش و همکاری مجموعه ای از افراد صاحب نظر، متخصص، مجرب، علاقمند و دلسوز است که بقای پلنگ در طبیعت ایران، دغدغه زندگیشان است.


منبع:ایرنا