۲۲ دی ۱۳۹۴
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): از پاییز سال جاری تاکنون بیش از چهار هزار قوی مهاجر به منظور زمستانگذرانی وارد شالیزارهای شهرستان سرخرود مازندران شده اند.

محدوده زمستانگذرانی قوها در شالیزارهای سرخرود به وسعت حدود ۲۰ هکتار با تعبیه یک کانکس محیط بانی، حضور شبانه روزی محیط بان و کشیدن زنجیر جهت جلوگیری از ورود خودرو و موتورسیکلت، به محلی کاملا امن جهت زمستانگذرانی قوها تبدیل شده است اما قوهای گرسنه به سرعت در حال تغذیه از باقیمانده شالی هایی هستند که پس از برداشت برنج درون شالیزارها باقیمانده است و به زودی این تنها منبع غذایی موجود در این محدوده امن نیز به اتمام خوهد رسید.
هزاران قوی گرسنه نیازمند حجم بسیار زیادی از مواد غذایی هستند و در صورت اتمام شالی ها و عدم غذارسانی، قوها برای تامین غذا از محدوده امن خارج شده و با خطرات زیادی ازجمله گرفتار شدن در دام های هوایی و کرس، شکار، زنده گیری، مرگ ناشی از ضعف و گرسنگی، بیماری و برخورد با کابل های برق فشار قوی قرار می گیرند.

فعالان شناخته شده محیط زیست کشور طی فراخوانی از مردم طبیعت دوست درخواست نموده اند تا جهت تامین هزاران کیلوگرم غذای مورد نیاز قوها اط طریق کمک های مالی و یا تهیه گندم و ذرت آنها را یاری کنند.








پس از فرود حدود پانصد قو در پاییز سال جاری در وزراء محله واقع در سرخرود مازنداران از تاریخ ١٨ دى ماه تا این لحظه بیش از ۳۵۰۰ قوی مهاجر دیگر نیز از راه رسیده و به گروه اول پیوستند.

این پدیده صحنه شگفت انگیز و در عین حال نگران کننده اى را پدید آورده است. با توجه به اینکه جمعیت قوها در سالهاى گذشته به بیش از ١٠ هزار بال نیز رسیده بود احتمال میرود جمعیت هاى بیشترى نیز طى روزهاى آینده به جمعیت فعلى اضافه شوند. این در حالیست که به غیر از محدوده وزراء محله سرخرود کل منطقه و استان براى زمستانگذرانى قوها و سایر پرندگان مهاجر از هر نظر ناامن میباشد.


جمعیت قو ها نسبت به ظرفیت محل زمستانگذرانى فعلی شان بسیار زیاد میباشد و غذای کافی برای این جمعیت در دسترسشان نیست، یاری رسانی شما برای بقا این پرندگان زیبا اقدام بسیار شایسته ای خواهد بود.








حمایت مالى امروز علاقمند واقعى حفظ طبیعت از این پرندگان براى تأمین و خرید غذاى مورد نیاز تا اوایل اسفندماه که قوها عازم مناطق شمالى تر و زیستگاه هاى زادآورى خود میشوند جان بسیارى از این پرندگان را نجات خواهد داد و امید به بهبود وضعیت فعلى و بازگشت این پرندگان به زیستگاهاى طبیعى را با همت مسئولین، زنده نگاه خواهد داشت.


به مجرد ایجاد شرایط بى غذایى ابتدا تعدادى از قوها دچار ضعف شده و توان پرواز خود را از دست میدهند، شیوع بیمارى نیز در این شرایط دور از انتظار نخواهد بود و صدها قو به این ترتیب جان خود را در محل از دست خواهند داد. قوهاى قوى تر نیز وادار به پراکنده شدن در مناطق ناامن اطراف جهت یافتن چراگاه و غذا خواهند شد که توضیح بیشتر آن در پایان جهت مطالعه وجود دارد.

قیمت هر تن گندم یک میلیون تومان و قیمت هر تن ذرت نهصدهزار تومان میباشد.

قیمت اعلام شده از قیمت واقعى این محصولات در بازار کمتر میباشد. با هماهنگى نیروهاى اجرایى منطقه امکان خرید غلات مرغوب با قیمت پایینتر از قیمت بازار جهت استفاده قوها فراهم گردیده است.
شایان توجه است تمامی هزینه های حضور افراد داوطلب که به جهت حفاظت و تغذیه این پرندگان فعالیت میکنند به عهده خود این افراد میباشد و همه کمک های شما صرفا برای خرید غلات هزینه خواهد شد.

در صورت تمایل هر یک از افراد علاقمند به اطلاع از روند کار فاکتورهای خرید غلات همواره آماده ارایه خواهند بود.

همچنین شما میتوانید خودتان به منطقه سفر کرده و اقدام به خرید گندم یا ذرت کنید و سپس با هماهنگی مأمورین محیط زیست مستقر در کانکس محیطبانى در وزراء محله سرخرود و یا شماره تماسى که در ادامه اعلام شده است، کیسه هاى غلات را در انباری که در نزدیکی محل زمستانگذرانى قو ها به هدف نگه داری دانه ها قبل از پخش در اختیار قرار داده شده است قرار داده و بعد از غروب آفتاب در پخش دانه ها همراه مأمورین و همیاران منطقه همکارى فرمایید.

نحوه پخش به این شکل است که ابتدا کیسه های گندم و ذرت درون قایق کوچک و سبکی که به همین منظور تهیه شده است قرار داده شده و سپس ٢ نفر این قایق را در داخل شالیزار هول داده و دانه ها در محل مناسب توزیع میگردد. به جهت حفظ آرامش پرندگان این عمل بعد از تاریکی هوا انجام میشود.



شماره کارت و حساب جهت دریافت کمک هاى طبیعت دوستان و علاقمندان حیات وحش :

بانک تجارت: شماره کارت : ۵۳۱۱ ۷۰۰۴ ۵۳۱۰ ۶۲۷۳ شماره حساب : ۰۰۰۳۸۰۲۵۰۸۱۱۴ کد شعبه : ۳۶۲…

بانک ملت: شماره کارت : ۷۵۰۹ ۸۱۰۳ ۳۳۷۸ ۶۱۰۴ شماره حساب : ۴۴۸۳۲۵۲۸۹۵ کد شعبه : ۶۵۲۳۵…


در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با این شماره تماس حاصل فرمایید:
۷۳ ۱۵ ۱۷۷ ۰۹۱۲
شماره تماس فوق صرفا به جهت انجام هماهنگی برای تهیه غذا پرندگان اعلام میشود ؛ خواهشمند است از تماس با این شماره برای تنظیم برنامه های عکاسی، تفریحی و تورهای طبیعت گردی خودداری فرمائید.


به امید دیدارتان. محمدعلی الله قلی – کارشناس حیات وحش








در تصویر سمت چپ قوها در حال تغذیه از بوته های برنجی هستند که بعد از برداشت شالی مجددا رویش کرده و به حال خود رها شده اند.


قوها ظرف مدت کوتاهی تمامی مواد خوراکی موجود در زمین را خواهند خورد و عرصه شالیزار را خالی از هرگونه گیاه و بوته و غذائی خواهند کرد و در آن هنگام شالیزار مبدل به یک پهنه آبی یکدست خواهد شد.

در عکس سمت راست که اندکی بعد و از دقیقا از همان محل ثبت شده است، تغییر به وضوح مشخص است.

قو ها به سرعت مشغول خوردن تنها منبع غذائی نسبتا طبیعی موجود هستند و زمانی که میباید با پخش گندم و ذرت قوها را در محدوده امن حفظ کرد دور نیست.

تفاوت پوشش گیاهى عرصه شالیزارى در عکس هاى اولین خبر از راه رسیدن قوها در آذرماه با عکس هاى جدید در این گزارش به خوبى مشخص میباشد.








تصویر بالا شالیزارهای مملو از باقیمانده برنج در نخستین روزهای فرود قوها در آذرماه سال جاری و تصویر پایین اواسط فصل مهاجرت سالهای گذشته پس از تغذیه و اتمام کلیه شالی های موجود در زمین ها








مرورى بر شرایط منطقه و لزوم تغذیه دستى قوهاى مهاجر در این منطقه :


سرخرود حدفاصل بین دو شهرستان فریدونکنار و محمودآباد مازندران در شرایطی میزبان هزاران قوی مهاجر میگردد که در این منطقه تالاب طبیعى وجود ندارد و حضور کم نظیر پرندگان مهاجر در این منطقه وابسته به امنیت شالیزارهاست. در نتیجه ناامنى حاصل از حضور دائم شکارچی ها، پسروی زیستگاه ها به دلیل تغییر کاربرى و ساخت و ساز و کاهش میانگین بارندگى در سراسر استان مازندران دیگر منطقه طبیعی امن و مطلوبی جز شالیزارهاى فریدونکنار و سرخرود برای اقامت و زمستانگذرانی جمعیت هاى بزرگ پرندگان شامل جمعیت چند هزار بالى قوها باقی نمانده است.


طى سالهاى اخیر شور شدن آب زیستگاه و کم آبى شدید حاصل از احداث جاده و کور شدن چشمه ها و نهرهاى آب شیرین نیز دشت قره تپه واقع در حاشیه جنوبى پناهگاه حیات وحش میانکاله که تنها زیستگاه قوها در استان مازندارن بوده است را براى قوها غیر قابل استفاده نموده است.


سه گونه قو فریادکش، گنگ و کوچک تنها گونه هاى پرندگان مهاجر در منطقه سرخرود و فریدونکنار نیستند که زیستگاه هاى طبیعى را ترک و در زمینهاى کشاورزى فرود آمده و این منطقه را براى زمستانگذرانى برگزیده اند.







برخی گونه های ارزشمند دیگر مانند آنقوت، تنجه، فلامینگو، درناى خاکسترى و اردک سیاه کاکل که بعضا پرندگان زیستگاه های متفاوت هستند نیز همزمان با قوها چندسالیست جذب منطقه فریدونکنار و سرخرود شده اند که به صورت دائم و یا عبورى مشاهده میشوند.

در گذشته آمار و مستندی مبنی بر مهاجرت گونه هاى مذکور به این محدوده ویژه وجود نداشته است.
- عوامل اصلى جذب پرندگان مهاجر به سرخرود و فریدونکنار:

١- امنیت
ممانعت از تیراندازى براى پرندگان حائز اهمیت میباشد به طوریکه پرندگان اقامت و زمستانگذرانی در شالیزارهاى پوشیده از دام را به ماندن در میان بوى باروت و صداى گلوله در تالابهاى طبیعى ترجیح میدهند.

با توجه به اهمیت حضور میلیونى پرندگان در این منطقه به عنوان شاهراه مهاجرت و محل زمستانگذرانى، حفظ امنیت به عنوان اولین و اصلی ترین فاکتور مهم براى حیات وحش توسط مأمورینمحیط زیست به جد اعمال میشود همچنین بدلیل فراهم آوردن شرایط آرام براى صید پرندگان مهاجر، صیادان نیز از شکار پرندگان بوسیله اسلحه جلوگیرى میکنند.

خوشبختانه بعد از گذشت سال ها گامهاى مؤثر و مثبتى در پاییز و زمستان سال جارى در برخورد با صید با روش هاى غیر مجاز و قاچاق گسترده پرندگان مهاجر در فریدونکنار و سرخرود توسط ادارات محیط زیست مازندارن و مأمورین یگان استان و منطقه با همکارى قوه قضاییه و پلیس برداشته شده است و تمامى تورهاى بزرگ صید غازهاى مهاجر و بخش هایى از سایر تورهاى هوایى ویژه صید سایر پرندگان (شب دام) طى چند نوبت عملیات جمع آورى شده اند.

همچنین براى محدود شدن صید بوسیله روش دام – قفس کِرِس نیز تمهیدات قانونى انجام و به دامگاه داران ابلاغ شده است. بازار فروش پرندگان نیز تحت کنترل نسبى قرار گرفته است.
در شرایط نبود نظارت و اعمال قوانین طى دهه هاى گذشته در منطقه فریدونکنار و سرخرود اجراى یکباره قوانین و مقررات محیط زیست کشور میسر نمی باشد و ساماندهى وضعیت شامل زمان و پیگیرى و تداوم اجراى قوانین محیط زیست کشور میباشد.


٢- تغذیه دستى


توزیع و پخش دانه در سراسر منطقه فریدونکنار و سرخرود به منظور جذب و هدایت پرندگان به سمت دام ها به صورت همه روزه انجام میشود.

تمرکز جمعیت بیشمار پرندگان مهاجر زمستانگذران در منطقه اى که در هر بهار و تابستان به طور کامل زیر کشت برنج میرود در حالى صورت میپذیرد که در نیمه دوم سال به غیر از باقیمانده محدود برنج برداشت شده از زمینها و دانه هایى که توسط صیادان به منظور جذب پرندگان توزیع میشود، هیچ منبع غذایى دیگرى در اختیار پرندگان نیست.

شب ها زمان تغذیه پرندگان است و هزاران پرنده از ده ها گونه با تاریک شدن هوا در جستجوی غذا از داخل دامگاه هاى منطقه که محل اقامت روزانه پرندگان است خارج شده و قبل از روشناىی روز مجدد به دامگاه ها بازمیگردند.







قوها نیز براى یافتن غذا هر شب مسافت هاى نسبتا طولانى را پرواز میکنند و در طى همین جستجو هر شب تعدادى از این پرندگان در خطر صید و شکار حتمى قرار میگیرند.


جان پرندگان در طى روز نیز مصون از خطر نیست، صیادان داخل دامگاه ها در کمین پرندگان گرسنه اى هستند که شب قبل موفق به تغذیه نشده اند و با پخش دانه در اطراف دام قفسهاى بزرگ حاشیه دامگاه ها این پرندگان را به داخل دامها هدایت میکنند و میتوانند در هر زمان بیش از ده ها پرنده را یکجا صید کنند.


قوها محلی را برای زمستانگذرانی انتخاب کرده اند که در میان دامگاه های سرخرود و دامگاه ازباران قرار دارد، تحرک و پراکنده شدن قوها از این تنها مأوای ٢٠ هکتارى محدود و امن به هر دلیل نتیجه ای جز برخورد قوها با سیم هاى مرتفع برق فشار قوى و صید و شکار آنها را در پی نخواهد داشت.
بعد از برقراری امنیت، تأمین غذاى حمایتى که صد البته هرگز به اندازه رفع نیاز کامل هزاران قو نمیباشد ضامن بقاء قوها به دلیل باقی ماندن در محدوده امن وزراء محله سرخرود خواهد بود.
از دوستان علاقمند به حفظ طبیعت و اساتید محترم خواهشمند است پیش از در نظر گرفتن دقیق شرایط که مختصرا بیان شد و انجام بررسى میدانى، مبادرت به تجزیه و تحلیل درستى و نادرستى موضوع تغذیه دستى قوها ننمایند.


بدیهی است شرایط موجود ادامه روال تغییرات طبیعى نیست و سرنوشت امروز جمعیت قوهاى مهاجر دستخوش تغییراتى شده است که سالها پیش در زیستگاه هاى طبیعى و اصلى این پرندگان رخ داده است و توقف تغذیه حمایتى دستى و رها کردن این پرندگان به حال خود با هر عنوانى، نتیجه اى جز کشتار وسیع قوها و تقلیل سریع جمعیت را در پى نخواهد داشت.








امید است همگی علاقه مندان واقعی طبیعت ایران بنا بر وظیفه انسانی و تعهدی که نسبت به حفظ طبیعت در وجود خود احساس میکنند شرایط بحرانی و حساس این پرندگان با شکوه را درک کرده و به یاری آنان همت گمارند. کمترین مبالغ هم میتواند به ایجاد امنیت براى بقاء و پاسداشت این میراث طبیعى کمک بسیار بزرگى نماید.



لینک خبر:استمداد برای تأمین غذای هزاران قو در هفتمین سال حضور این میهمانان باشکوه | دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایراندیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران