فهرست نهایی گونه های ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز بازنگری و ثبت شد.

به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا بر اساس مطالعات و پژوهش های انجام شده از سوی دکتر فریدون عوفی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و محقق بخش اکولوژی منابع آب با همکاری کارشناسان ایرانی و محققان و صاحب نظران بین المللی، فهرست تایید شده گونه های ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز ثبت شد.

این مطالعه طی سال‌های 94-1390 با هدف بازنگری و اصلاح رده بندی ماهیان خلیج فارس ( و تنگه هرمز) و رفع ابهامات و حصول اطلاعات جدید در زمینه فهرست نهایی گونه های ماهیان خلیج فارس و همچنین بررسی روابط جغرافیای زیستی ماهیان دریایی جنوب ایران با سایر مناطق دریایی همجوار منطقه اقیانوسی هند – آرام (Indo-Pacific)به انجام رسید.


بدین منظور علاوه بر بررسی مستندات آرشیوی و منابع فارسی (94-1360) و غیر فارسی (2015- 1900 م.) موجود در زمینه ماهی شناسی خلیج فارس و خلیج عمان و بررسی نمونه های ثبت و نگهداری شده در موزه های داخل و خارج از کشور، همچنین نمونه برداری های میدانی و عملیات غواصی در زیستگاههای ساحلی و دریایی و بررسی نمونه های موجود در مراکز و بنادر ماهیگیری و تخلیه صید چهار استان جنوبی کشور و کشور های حوضه خلیج فارس و خلیج عمان انجام گرفت.

فهرست نهایی ماهیان غضروفی و استخوانی بر اساس استاندارد جهانی رده بندی جانوری و موزه ای (MCZ - ICZN) مورد بازنگری و اصلاح و با همکاری دپارتمان ماهی شناسی موزه تاریخ طبیعی کانادا(CMN) مورد تایید قرار گرفت.





ماهیان خلیج فارس



بر اساس نتایج بدست آمده، فهرست نهایی ماهیان خلیج فارس (با احتساب تنگه هرمز و منطقه مرزی خلیج عمان) 907 گونه در قالب 157 خانواده می باشد که از این تعداد 28 خانواده با 93 گونه (10 % کل گونه ها) مربوط به ماهیان غضروفی (18 خانواده با 59 گونه کوسه ماهیان و 10 خانواده با 34 گونه سفره ماهیان) و 129 خانواده با 814 گونه (90 درصد کل گونه ها) مربوط به ماهیان استخوانی می باشد.تعداد 62 خانواده با تک جنس و تک گونه و 25 خانواده با تعداد بیش از 10 گونه در خلیج فارس و تنگه هرمز حضور دارند.خانواده های گاو ماهیان Gobiidae (پنجاه و سه گونه)، ماهیان استخوانی، کوسه ماهیان درنده Carcharhinidae ( بیست و پنج گونه)، کوسه ماهیان و سفره ماهیان خار دار Dasyatidae ( دوازده گونه) از سفره ماهیان بیشترین خانواده ها را به لحاظ تعداد گونه به خود اختصاص داده ه اند.


همچنین 13 خانوادهChlorophthalmidae, Creediidae, Clinidae, Dalatiidae, Etmoptridae, Lophiidae, Kuhliidae, Pempheridae, Sebastidae, Stomiidae,Veliferidae,Zanclidae, Zeidae با حضور تنها یک گونه نماینده برای خلیج فارس و تنگه هرمزجدید معرفی شده است.


به گفته محققان تاکنون فهرست گونه های ماهیان خلیج فارس (و تنگه هرمز) با ارقام متفاوت و مغایرت های تاکسونومی مشابه و مترادف (synonym, homonym)، تایید نشده (invalid, reject) و یا اشتباه (mis…)از سوی محققان ایرانی و خارجی ارائه شده است که به نظر می رسد دلیل این موضوع عدم دسترسی به منابع و مستندات و عدم یکپارچگی در انجام مطالعات و تحقیقات گونه شناسی ماهیان و همچنین عدم به کار گیری روش شناسی منطبق با اساس استاندارد های بین المللی رده بندی جانوری بوده است ولی با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش ، می توان فهرست نهایی ماهیان خلیج فارس (و تنگه هرمز) را در حال حاضر907 گونه در قالب 157 خانواده اعلام کرد.بدیهی است که به واسطه انجام مطالعات تکمیلی و تحقیقات مستمر آینده در این خصوص احتمال تغییرات رده بندی گونه ای ماهیان منطقه وجود خواهد داشت.





دکتر فریدون عوفی


گفتنی است، نتایج این پژوهش در سه حوزه بازنگری، اصلاح رده بندی و فهرست نهایی گونه های ماهیان خلیج فارس (و تنگه هرمز)، طبقه بندی زیستگاهی بر اساس ویژگی های رفتار تغذیه‌یی ماهیان خلیج فارس (و تنگه هرمز) و هم پوشانی زیستگاهی و مشابهت جغرافیای جانوری ماهیان خلیج فارس (و تنگه هرمز) در حال تنظیم نهایی برای چاپ در نشریات داخلی و بین المللی می باشد.

منبع:ایسنا