کارشناسان معتقدند تجربیات منفی همراه با آموزش دادن اسب می تواند باعث شود اسب حالات مزمن "خاموشی" پیدا کند که در طی آن، به مربی پاسخ نمی دهد و سرد و بی تفاوت می شود – یعنی همان حالاتی که در انسان در هنگام خستگی و فشار بیش از حد کار و در نتیجه بریدن از همه چیز دیده می شود.
رفتارهای ناهنجار تکراری در اسبها، راهی برای کنار آمدن آنها با محیطی است که در آنها استرس نامطلوبی ایجاد می کند.

اما چه محیطی برای اسبها استرس زا است؟

یکی از مطالعاتی که در همین زمینه انجام شد نشان می دهد اولین باری که روی اسب زین گذاشته می شود برای او استرس زا است، و این استرس زمانی که سوارکار مبتدی هم روی این اسب بنشیند چندین برابر می شود. پژوهشگران می گویند اولین تجربه سواری دادن برای اسبها مثل این می ماند که مورد حمله یک حیوان شکاری قرار گرفته باشند و نتوانند از دستش فرار کنند.

علاوه بر این، سوارکاری که روی اسب نشسته خارج از محدوده دید او قرار دارد و این باعث می شود مشکل بیشتر شود. پژوهشگران در دانشگاه دامپزشکی وین در مطالعه خود، میزان استرس اسبها را با اندازه گیری تپش قلب و میزان هورمون های مربوط به استرس (کورتیزول در بزاق) سنجیدند. آنها دریافتند که در هنگام آغاز اولین برنامه سوارکاری برای اسبهای سه ساله، به آنها استرس وارد می شود.

در آغاز کار اسب های مبتدی با لنج کردن، مقدار این استرس متوسط بود. اما وقتی اسب و سوارکار به قدم یا یورتمه مشغول می شدند سطح استرس کمی کاهش پیدا می کرد. پژوهشگران معتقدند این نتیجه نشان می دهد اسب می تواند خیلی زود با این موضوع که کسی او را براند کنار بیاید، و علاوه بر این، فعالیت بدنی در اسبها هم مثل انسانها باعث کاهش علائم استرس می شود.بعد از آموزش دیدن و تربیت اسب، میزان استرس او در هنگام سوار شدن سوارکار به تدریج کاهش پیدا می کرد، اما به شرطی که آموزش و تربیت او به شیوه درستی انجام شده باشد.

اگر در هنگام تربیت اولیه اسبهای جوان رفتاری ملایم و دقیق داشته باشید، اسب خیلی زود به شما عادت می کند و با شما هماهنگ می شود.
پژوهشگران دیگر هشدار می دهند که ندادن برنامه درست به اسبدر مراحل اولیه آموزش او می تواند به رابطه درازمدت او با انسان ها آسیب جدی وارد کند. اگر یک اسب ورزشی با روش نادرست آموزش را شروع کند، ممکن است نتواند از تمام قابلیت هایش در این ورزش استفاده کند و اضطراب غیرضروری در او باقی بماند.

با این حال، آموزش های اولیه برای اسب بالاترین میزان استرسی نیست که این حیوان تجربه می کند. حمل و نقل جاده ای اسب حتی از این هم بیشتر باعث ایجاد استرس در اسب می شود. بعضی از پژوهشگران در فرانسه حتی تاثیر دمای هوا را نیز روی استرس اسب ها نشان دادند. آنها تاکید کردند که استرس و دمای نامناسب هوا می تواند یادگیری اسب را تحت تاثیر قرار دهد: اما اسب هایی که در محیطی بدون استرس نامطلوب آموزش می بینند از تاثیر منفی دمای هوا در امان می مانند. این به این معناست که اگر اسب شما در هنگام آموزش دچار استرس ناسالم باشد، حتی دمای هوا هم می تواند روی
یادگیری اش تاثیر منفی بگذارد!




علاوه بر این، پژوهشگران دریافتند که اسب هایی که قبل از شروع آموزش استرس دیده بودند، در آغاز آموزش عملکرد بالاتری در مقایسه با اسب هایی که استرس ندیده بودند نشان دادند، اما به تدریج عملکرد آنها کاهش پیدا کرد و حتی از اسبهای عادی پایین تر رفت. نکته مهمتر اینکه اسبها منبع استرس زا را در حافظه نگه می دارند و در نتیجه در هنگام بازآموزی هم دیگر نمی توانند به خوبی آموزش ها را دریافت کنند.

مطالعه دیگری روی پونی ها نشان داد حافظه کاربردی اسب در شرایط استرس به خوبی کار نمی کند. در این مطالعه، چند سطل جلوی اسب قرار می گرفت و طوری که اسب بتواند ببیند، یک هویج داخل یکی از آنها انداخته می شد. بعد از چند ثانیه، به اسب اجازه داده می شد که برود و هویج را بخورد. در شرایطی که اسب دچار استرس بود (مثلا استرس ناشی از پارس سگ یا سر و صدای زیاد) اسب ها نمی توانستند به درستی جای هویج را پیدا کنند.

علاوه بر این، مقرراتی که روی اسب پیاده می شود نیز می تواند برای اسب استرس ایجاد کند. پژوهش ها نشان می دهد آموزش های کلاسی و درساژ سنگین ، بیشتر از پرش و سه روزه اسب را دچار استرس می کند. پژوهشگران می گویند آموزش های منظم برای اسبها به همان اندازه استرس زا است که کار کردن منظم برای ما انسانها. در واقع اسبها هم در هنگام کار و تمرین دچار فشار هستند، همانطور که ما در محیط های کاری دچار استرس می شویم.

بیشتر استرسی که اسبها تجربه می کنند به خاطر این است که افرادی که با آنها کار می کنند درک درستی از احساسات اسب و شیوه صحیح آموزش و رفتار با اسب ندارند. درست مثل ما انسانها وقتی گیر یک رییس بد می افتیم و نمی توانیم درست کار کنیم، اسبها هم در چنین شرایطی نمی توانند به درستی کار کنند. به عبارت دیگر، این استرس ها و تجربیات منفی مرتبط با آموزش و تمرین باعث می شود اسب به اصطلاح خاموش شود و دیگر به یادگیری ادامه ندهد.

تمریناتی که بیش از اندازه سختگیرانه هستند و مستلزم محدودیت زیاد حرکتی یا کنترل بیش از اندازه واکنش های طبیعی اسب هستند نیز اسب را دچار مشکل می کنند. به ویژه در آموزش هایی که در آن به اسب یاد داده می شود که گامهای کوتاه و جمع بردارد، فشار زیادی به او وارد می شود. در نتیجه ممکن است اسب به دلیل کنترل واکنش های طبیعی خود مثل گاز گرفتن، دچار حرکاتی مثل تکان دادن غیرطبیعی سر شود که می تواند ناشی از آسیب عصب ها باشد، و یا به ایجاد بدرفتاری های بی دلیل در اسب منجر شود.

منبع:اختصاصی جهان اسب