آشنایی با همستر

همسترها حيوانات كوچكي از رده جوندگان هستند كه در مناطق معتدل اروپايي و آسيايي شناخته شده اند . گفته مي شود آنها اولين جونده ساكن بيابان بوده اند كه براي اولين بار در كشور سوريه به وجودشان پي برده شده است . با وجود اينكه همستر يك حيوان شبزي بوده و در روز به خواب و استراحت مي پردازد ، در سال 1945 با استقبال بسياري از مردم (بعنوان يك حيوان خانگي زيبا و دوست داشتني) مواجه گرديد و در حال حاضر هزاران عدد از آنها سالانه توسط علاقمندان به اين حيوان خريداري مي شود . اين جونده كوچك و دوست داشتني علاوه بر اينكه بعنوان يك موجود خانگي كوچك و دست آموز مطرح گرديده در قالب يك حيوان آزمايشگاهي در تحقيقات مختلف مانند بررسي عفونتهاي كرمي و تك ياخته هاي ، بررسي ناهنجاريهاي جنيني ، ديابت ، سنگهاي كيسه صفرا ، سرطانها ، پيوند اعضا و ... مورد استفاده قرار مي گيرد .


همسترها اصولا حيوانات آرام ، مطيع و در عين حال بسيار بي باك و شجاعي هستند . آنها بندرت رفتارهاي تهاجمي از خود نشان مي دهند . با اين وجود داراي دستگاه عصبي حساسي بوده و در مقابل تحريكات قوي پيرامون خود بشدت احساس ترس مي كنند كه در اين مواقع ممكن است اقدام به گاز گرفتن كنند . آنها به لحاظ ساختار بدني ، شبيه به رت ها هستند و به رنگهاي مختلفي مانند كرمی ، سفيد ، آبي ، طلايي ، خرمايي و ... ديده مي شوند . البته رنگهاي تركيبي مانند ابلق ، رگه رگه ، خالدار ، موزائيكي و ... نيز در اين حيوان وجود دارد .



از خصوصيات بارز و منحصر به فرد همستر در بين ساير جوندگان ، داشتن جيبهاي دهاني بسيار وسيع است كه از آنها براي ذخيره و حمل و نقل غذا استفاده مي كند علاوه بر اين همستر مانده از اين جيبها براي جابجا كردن نوزادان خود و همچنين پنهان كردن آنها در مواقع خطر بهره مي برد .



طول بدن همسترها بين 10 تا 24 سانتيمتر ، در واريته هاي مختلف ، متغير است . آنها برخلاف ساير جوندگان داراي دمي كوتاه و كلفت هستند . موهاي حيوان پرپشت ، نرم و براق بوده و در اطراف در مقايسه با قسمتهاي ديگر موي كمتري وجود دارد ، ضمن اينكه در همسترهاي مسن موهاي ناحيه گوش ريخته و در اين حالت گوشها لخت و براق مي شوند .
همسترها داراي سري باريك شبيه به سر موش هستند . گوشهاي آنها بزرگ و افراشته بوده و چشمانشان درخشان و براق است با اين حال قدرت بينايي ضعيفي دارند . آنها داراي 4 انگشت كامل در پاهاي جلويي و 5 انگشت در پاهاي عقبي هستند . فرم پاها و انگشتهاي حيوان براي كندن و بالا رفتن تكامل يافته و ماهيچه هاي قوي شان در راه رفتن و ايستادن روي دو پا به حيوان كمك مي كند .
اين حيوان داراي فك و دندانهاي اختصاصي براي عمل جويدن است . همستر فاقد دندانهاي نيش و پيش آسيا بوده و در هر فك خود دو دندان پيش دارد . دندانها در اين حيوان نيز مانند اكثر جوندگان از رشد دائمي برخوردار است . دستگاه گوارش حيوان از يك معده دو قسمتي ، داراي بخش غده اي و غيرغده اي تشكيل شده است . دستگاه تنفسي همستر نيز از ريه چپ يك قسمتي و ريه راست سه قسمتي (3 لويي) ساخته شده است .

طول عمر همسترها بطور متوسط 5/1 تا 3 سال است . آنها در محل زندگي طبيعي خود ، زمين را كنده و يك كانال كه يك راهروي اصلي و تعداد زيادي راهروي فرعي دارد ايجاد مي كنند . البته همستر ماده در دوران بچه داري ، تعداد راهروها و كانال هاي عمودي لانه اش را به بيش از 10 كانال افزايش مي دهد . در واقع وي اين كار را براي محافظت از بچه هاي خود از تهديدها و خطرات خارجي انجام مي دهد . لانه اي كه همستر در زيرزمين مي سازد با فراهم آوردن دماي متوسط (و كمي پايين) و رطوبت بالا ، شرايط ايده آلي براي وي مهيا مي سازد . آنها قسمتي از اين لانه زيرزميني را براي خواب و محل ديگر را براي دفع ادرار و مدفوع در نظر مي گيرند . محل خواب آنها معمولا در دورترين و امن ترين قسمت لانه قرار دارد و همستر در اين محل به خواب و استراحت مي پردازد . اين حيوان در شرايطي مانند كاهش طول روز و دما شروع به جمع آوري غذا در لانه خود كرده و آماده رفتن به خواب زمستاني مي شود ، وي در موقع خواب به شكل يك توده گرد در مي آيد .



همسترها حيواناتي قلمرو طلبي مي باشند . غدد سباسه اي كه در پهلوهاي حيوان وجود دارد براي تعيين قلمرو و همچنين در فعاليتهاي توليد مثلي ، براي جذب همستر ماده بكار مي رود . جنس نر در مقايسه با جنس ماده خيلي راحتتر اهلي و رام مي شود . در بين جمعيت نرها ،به ندرت جنگ و دعوا رخ مي دهد ولي در بين ماده ها و يا در جمعيت مخلوط نر و ماده ، امكان درگيري و دعوا بسيار زياد است . از خصوصيات جالب و منحصر به فرد اين حيوان خانگي اين است كه در مواقع استرس به شدت عرق كرده و بدنبال آن صدايي شبيه گريه كردن از خود در مي آورد .