تفاهم نامه همکاری مابین سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور به امضا رسید
۱ شهریور ۱۳۹۳
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: همزمان با اولین روز از هفته دولت، تفاهم نامه همکاری مابین سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور به امضاء معصومه ابتکار و عبدالرضا رحمانی فضلی رسید.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، دکتر معصومه ابتکار در مراسم امضاء این تفاهم نامه با بیان اینکه محیط زیست موضوعی فرابخشی است و به همه دستگاه ها برمیگردد گفت: خوشبختانه همت و عزم راسخ دولت تدبیر و امید برای ارتقاء شاخص های توسعه پایدار وجود دارد و امضاء این تفاهم نامه در این راستا صورت می گیرد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تفاهم نامه این سازمان و وزارت کشور دستور کار خوبی برای کار و فعالیت و هماهنگی در سطوح مختلف ستاد و استان ها برای توسعه همراه با حفظ محیط زیست است.
وی از همکاری استانداران با برنامه های محیط زیست در طول سال گذشته قدردانی کرد و گفت: تعادل توسعه و محیط زیست کار دشواری است اما فرایند کار استانداران قابل قبول است.
ابتکار مدیریت پسماند را موضوعی کلیدی، مهم و مورد غفلت واقع شده عنوان کرد و گفت: ما در این بخش شاهد آسیب های زیادی به دریا، سواحل، رودخانه ها و محیط شهری هستیم و انتظار می رود فرمانداری ها، شهرداری ها، شوراهای شهر و روستا و بخشداری ها به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.
معاون رییس جمهور شوراهای شهر و روستا را از نهادهای مهم و موثر در توسعه پایدار شهرها و روستاها و حفظ محیط زیست و بهداشت و شاخص های مهم و توسعه پایدار و رفاه مردم توصیف کرد.
ابتکار با تاکید بر اینکه در مدیریت پسماند اشتراک نظر مناسبی بین دستگاه های دولتی وجود دارد، گفت: برای بخش خصوصی نیز زمینه کار جدی و مناسبی در این تفاهم نامه پیش بینی شده است و در موضوعاتی مانند کمپوست، صنایع بازیافت، تولید انرژی و … زمینه های خوبی برای سودآوری بخش خصوصی دیده شده است.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: کاهش آلودگی هوا و حمل و نقل عمومی از دیگر موضوعات مهم تفاهم نامه است که امیدواریم با اجرای دقیق بودجه ۹۳ بتوانیم راهکارهایی را برای بهینه سازی مصرف انرژی، کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا با سوخت پاک و تسهیل رفت و آمد و مناسبات شهری فراهم کنیم.
ابتکار همکاری درباره حوادث غیر مترقبه و مدیریت بحران را از دیگر نکات کلیدی تفاهم نامه همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور عنوان کرد و گفت: از همکاری خوب وزارت کشور برای موضوع آتش سوزی جنگل ها و فوریت های محیط زیستی تشکر می کنم.
وی ابراز امیدواری کرد امضای این تفاهم نامه زمینه ساز دست یابی به توسعه پایدار و کیفیت بالای زندگی برای هموطنان باشد.
دکتر عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور نیز در این مراسم با تبریک هفته دولت و گرامیداشت یاد و خاطره ****ی دولت انتخاب دولت تدبیر و امید که برخاسته آراء مردم است را به ملت ایران تبریک گفت.
رحمانی فضلی با تشکر از تلاش ها و پیگیرهای مجدانه دکتر ابتکار برای امضای تفاهم نامه، ابراز امیدواری کرد این تفاهم نامه منشا خیر و برکات برای حل مشکلات محیط زیست و طبیعت ایران عزیز باشد.
وی موضوعات و مسائل محیط زیستی و بویژه آلاینده ها را ناشی از توسعه نامتوازن و نامتعادل و مبتنی بر سیستم های غلط برنامه ریزی بخشی و کلان از دهه ۴۰ به بعد دانست و گفت: متاسفانه عدم توازن در حوزه امکانات، منابع و فعالیت ها و جمعیت موجب شکاف عظیم و بسیار نامناسب جغرافیایی، اقتصادی، طبقاتی شده که آثار زیانبار آن در حوزه محیط زیست نیز به خوبی مشهود است.
وزیر کشور اعلام کرد استانداران می توانند هماهنگ کننده مناسبی برای اعمال سیاست های دولت در حوزه محیط زیست و توسعه پایدار در کشور باشند.
هوشنگ خندان دل معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور و سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این مراسم، تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی مبتنی بر حفظ محیط زیست به عنوان وظیفه همگانی، استفاده از کلیه ظرفیت های کشور و ایجاد هم افزایی و مشارکت بین دستگاه ها و نهادها برای خروج از چالش های فعلی محیط زیست کشور علی الخصوص کمک به بهبود مدیریت پسماندها، بهبود شاخص های کیفی هوا متاثر از حمل و نقل عمومی و بهبود سایر شاخص های کمی و کیفی منابع زیستی، کاهش آلاینده های زیست محیطی و دستیابی به استانداردهای کیفی هوا و وضعیت مطلوب هوا در کشور تا پایان برنامه ششم را از مهمترین اهداف امضای این تفاهم نامه عنوان کردند.
بنابر این گزارش متن کامل تفاهم نامه همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور به این شرح است:
بسمه تعالی
این تفاهمنامه در تاریخ ۱۳۹۳/۶/۱ بین معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست و وزیر کشور در راستای تحقق ”اصل پنجاه قانون اساسی جمهوری ایران مبنی بر حفاظت از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی” و اجرای هر چه بهتر قوانین و مصوبات محیط زیست ازجمله، قانون “مدیریت مصرف سوخت و توسعه حمل و نقل عمومی” و “راهکارهای اجرایی کاهش آلودگی هوای کشور، مصوبه هیات وزیران”، ”قانون مدیریت پسماندها” و اجرای ”بند ح تبصره ۲۱ قانون بودجه سال ۹۳″ کشور به شرح ذیل منعقد میگردد:
ماده ۱- موضوع تفاهمنامه
برنامهریزی، نظارت، اجرا و راهبری مجموعهای از طرحها و اقدامات مرتبط و موثر در کاهش آلایندههای هوا ناشی از حمل و نقل موتوری و سوخت، کمک به بهبود مدیریت پسماند در شهرها و روستاهای کشور و کاهش آلودگیهای محیط زیست مرتبط با آنها و ارتقاء شاخصها و مولفه های محیط زیستی، در موضوعهای زیر همکاری میکنند.
الف- بهبود شاخصهای کیفی هوا متاثر از حمل و نقل
ب- کمک به بهبود مدیریت پسماندهای عادی
پ- بهبود سایر شاخص های کمی و کیفی منابع زیستی
ماده ۲- اهداف تفاهمنامه
الف- بهبود شاخصهای کیفی هوا متاثر از حمل و نقل (از وضعیت موجود (حداقل) به استانداردهای مصوب کیفیت هوای محیطهای باز کشور تا پایان برنامه ششم توسعه)
ب- کمک به بهبود مدیریت پسماندهای عادی
۱- مدیریت پسماند در شهرها و روستاهای کشور و کاهش آلودگیهای مرتبط با آنها
۲- ساماندهی مدیریت پسماندهای عادی در کشور با رویکرد کاهش تولید، تفکیک از مبدا و افزایش میزان بازیافت پسماندهای تولیدی با شناسایی و استفاده از کلیه پتانسیلهای موجود (مشارکت حداکثری شهروندان، بخش خصوصی داخلی و خارجی، سازمان های مردم نهاد و …) به نحوی که با اصلاح فرایندهای موجود و در طی پنج سال آتی بطور متوسط حداقل ۳۰ درصد پسماندهای عادی تولید شده در شهرها و روستاهای کشور، در مبداء به صورت تفکیک شده جمعآوری و ۶۰ درصد آن بازیافت گردد.متوسط این مقدار در کلانشهرها نیز به ترتیب حداقل ۲۰ و ۶۰ درصد خواهد بود.
پ- بهبود سایر شاخص های کمی و کیفی منایع زیستی
ماده ۳ – محورهای تفاهمنامه
۳-۱- زمینههای مشترک همکاری
الف: بهبود شاخصهای کیفی هوا متاثر از حمل و نقل
۱- تدوین و اجرای بسته برنامهای هوای پاک بر اساس شاخصهای اعلامی مورد توافق طرفین در شهرها
۲- مشارکت در کارگروههای ملی و استانی و محلی در محورهای قوانین و مقررات، فنی و اجرایی، تشکیلات و ساختار، آموزش و فرهنگسازی
۳- مشارکت در جهت توسعه سامانههای حمل و نقل عمومی
۴- نظارت بر رعایت معیارهای فنی و زیست محیطی خودروهای فعال در سیستم حمل و نقل شهری و همکاری جهت جلوگیری از تردد خودروهای آلاینده و دارای نقص فنی در سطح شهرهای کشور
۵- آموزشهای عمومی و تخصصی و هدفمند به منظور جلب مشارکت بیشینه مردم در طرح و اجرای بسته برنامهای هوای پاک
۶- برگزاری کارگاههای آموزشی و سمینارهای تخصصی در زمینه پیشگیری، کنترل و مقابله با آلودگی هوا و عوارض آن در سطوح ملی، استانی و محلی
۷- طراحی، تصویب و آغاز به فعالیت کمپین مبارزه با آلودگی هوا
۸- ارایه راهکارهای تشویقی در جهت ترویج سرمایهگذاری بخش خصوصی در طرحها و پروژههای حمل و نقلی موثر در ارتقای شاخصهای کیفیت هوا
۹- ایجاد زیرساختهای لازم به منظور افزایش سهم پیاده (پیادهروی)، دوچرخه و موتور سیکلت برقی و حمل و نقل عمومی پایدار در شهرها
۱۰- رتبهبندی شهرهای کشور بر اساس معیارهای زیستمحیطی و میزان پیشرفت آنها در زمینه مبارزه با آلودگی هوا
۱۱- همکاری در توسعه شبکههای پایش امواج و صدا و هوا
۱۲- به کارگیری انرژیهای پاک و تجدیدپذیر در سامانههای حمل و نقل شهری
۱۳- فراهم نمودن زمینه لازم جهت اجرای بند (ه) تبصره ۲۱ قانون بودجه سال ۹۳ کشور
ب: کمک به بهبود مدیریت پسماندهای عادی
۱- نظارت بر رعایت ضوابط فنی و زیستمحیطی پروژههای مدیریت پسماند عادی به ویژه تأسیسات زبالهسوز، کمپوست و هاضم قبل از عقد قرارداد (طرفین هماهنگیهای لازم را از طریق استانداریها، شهرداریها، کمیته ماده ۲ آییننامه ارزیابی زیستمحیطی طرحهای توسعه، ادارات کل حفاظت محیط زیست و سایر دستگاههای ذیربط، جهت جلوگیری از عقد قرارداد ایجاد تأسیسات یاد شده، قبل از تأیید مشخصات فنی توسط سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور و دریافت تأییدیه زیستمحیطی از سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین اعمال اصلاحات فنی و زیست محیطی در قراردادهای منعقده انجام خواهند داد)
۲- توانمندسازی شوراهای ، شهرداری ها و دهیاری های کشور جهت مدیریت صحیح پسماندها و برگزاری سمینارهای تخصصی مدیریت پسماندها در سطوح ملی، استانی و محلی
۳- همکاری در اصلاح قوانین و آییننامههای موجود و تسریع در تهیه و ابلاغ دستورالعملها و شیوهنامههای موضوع قانون مدیریت پسماند و آییننامه اجرایی آن
۴- پیگیری مشترک برای پیشبینی پیشنهادهای طرفین در حوزه محیط زیست شهری و روستایی (با تاکید بر مدیریت پسماند) در برنامه توسعه ششم و لایحه بودجههای سالانه با تشکیل کارگروه ویژه مدیریت پسماند
۵٫ حمایت از بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری در ایجاد تأسیسات پردازش، بازیافت و دفع پسماندها با تأکید بر استفاده از فناوریهای نوین
۶- تدوین و اجرای برنامه مدیریت جامع پسماندهای استانهای کشور با اولویت استانهای ساحلی با هماهنگی استانداریها و ادارات کل حفاظت محیطزیست و سایر دستگاههای ذیربط
تبصره: طرفین پیگیریهای لازم را برای تامین اعتبارات مورد نیاز جهت اجرای برنامه یاد شده از محل منابع عمومی، ملی، استانی و سایر منابع داخلی شهرداریها و دهیاریها انجام خواهند داد.
۷- تهیه و اجرای برنامه جامع ارتقای آگاهیهای عمومی شهروندان با هدف کاهش تولید و تفکیک پسماندها از مبدا با استفاده از کلیه ظرفیتهای موجود در صدا و سیما در سطوح ملی و استانی و سایر دستگاههای ذیربط وبا همکاری سازمانهای مردمنهاد و شوراهای شهر و روستا
۸- مشارکت در اجرای ”طرح مسیر سبز – ساحل پاک” در شهرها و روستاهای تحت پوشش
۹- حمایت و پشتیبانی از طرح و اجرای کمپین کاهش تولید پسماندها توسط شوراهای ، سازمانهای مردمنهاد و سایر تشکلهای مردمی
۱۰- پیگیری حذف یارانه محصولات تجزیهناپذیر زیستمحیطی (به ویژه پلاستیکها) و حمایت از تولیدات دوستدار محیطزیست
۱۱- پیگیری اختصاص یارانه کودهای آلی (کمپوست، ورمی کمپوست و…) به شهرداریها و دهیاریهای واجد تآسیسات مذکور
۱۲- کمک به ساماندهی مدیریت پسماندهای عمرانی و ساختمانی
۱۳- توجه به نقش، جایگاه و ظرفیت شوراهای شهر و روستا و سازمانهای مردمنهاد در جهت مشارکت و تسریع در نیل به اهداف زیستمحیطی با آموزش و توانمند سازی آنها
پ: بهبود سایر شاخص های کمی و کیفی منابع زیستی
۱- ایجاد ، راهبری و نگهداری مراکز مدیریت کنترل و پایش آلودگی محیط زیست
۲- پیگیری و ایجاد ساختارهای لازم جهت رفع آلودگیهای محیط زیست (آب، خاک، هوا، صوت، و پسماند) در حد استانداردها و ضوابط محیط زیست
۳- همکاری در اجرای بند (ه) تبصره ۲۱ قانون بودجه سال ۹۳ کشور
۴- پیگیری و استفاده از ظرفیت بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداریها در جهت برخورد با واحدهای آلاینده در جهت بهبود وضعیت کیفی محیط زیست با مشارکت شهرداریها
۳-۲- تعهدات سازمان حفاظت محیط زیست:
الف: بهبود شاخصهای کیفی هوا متاثر از حمل و نقل
۱- پیگیری تامین پیشنیازهای ارایه و نظارت بر عرضه سوخت یا انرژی پاک برای ناوگان حمل و نقل
۲- افزایش ایستگاههای سنجش در شهرهای کشور و فراهم آوردن امکان پایش و سنجش مستمر کیفیت هوای شهرها
ب: کمک به بهبود مدیریت پسماندهای عادی
۱- ایجاد زیرساختهای لازم جهت نظارت بر آلایندههای خروجی تأسیسات امحا و دفع پسماند به ویژه زبالهسوز
۲- نظارت عالی و پیگیری اجرای کامل مفاد قانون مدیریت پسماندها و آییننامه اجرایی آن توسط کلیه دستگاههای موظف با تأکید بر پایدار کردن موضوع ماده ۱۲ آییننامه اجرایی قانون مدیریت پسماند
پ: بهبود سایر شاخص های کمی و کیفی منابع زیستی
۱- تدوین سیستم جامع پایش و سنجش شاخصهای کیفیت هوا و سایر منابع زیستی
۲- تسریع در تهیه و ابلاغ دستورالعملها و شیوهنامههای موثر و مرتبط در ارتقای شاخصهای کیفی هوا
۳- نظارت بر فعالیت مراکز کنترل و پایش آلودگی محیط زیست
۴- نظارت عالی بر اجرای برنامه حفظ، نگهداری، و توسعه فضای سبز از طریق شهرداریها و سایر دستگاههای مرتبط
۵- همکاری در مفاد تبصره یک ماده ۶۸۸ قانون مجازات و پیگیری درخواستهای شهرداری های کشور در موارد مرتبط
۳-۳- تعهدات وزارت کشور
الف: بهبود شاخصهای کیفی هوا متاثر از حمل و نقل
۱- همکاری شهرداریها در راهبری و نگهداری مراکز پایش و ارایه گزارشهای دورهای
۲- بهرهگیری از فناوریهای نوین در جهت کاهش عوامل مولد آلایندههای زیستمحیطی در حوزه حمل و نقل
۳- اصلاح روند انجام معاینه فنی و اجرای جدی و مستمر قوانین آن
۴- بازنگری و اجرای قوانین از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و ایجاد زیر ساختهای لازم
۵- مدیریت تقاضای سفر و توسعه و ارتقای سطح خدمات کیفی و کمی حمل و نقل همگانی
۶- ارزیابی زیستمحیطی پروژههای حمل و نقل پیش از اجرا
ب: کمک به بهبود مدیریت پسماندهای عادی
۱- تهیه برنامه عملیاتی مدیریت پسماندهای عادی استانهای کشور با تأکید بر کاهش تولید پسماند و تفکیک از مبدا و ارتقای آگاهیهای عمومی با مشارکت شهروندان از طریق کارگروههای استانی طی یک سال آتی
۲- تهیه برنامه اجرایی جهت جلوگیری از دفن غیر بهداشتی پسماندها تا پایان برنامه پنجم توسعه جهت شهرهای موضوع بند الف ماده ۱۹۳ برنامه پنجم توسعه
۳- پیگیری انجام مطالعات ارزیابی زیستمحیطی پروژههای امحاء پسماند پیش از اجرا، مطابق قوانین و آییننامههای موضوعه
پ: بهبود سایر شاخصهای کمی و کیفی منابع زیستی
۱- پیگیری ایجاد تشکیلات سازمانی متناسب محیط زیست و توسعه پایدار در شهرداریهای کلانشهرها و مراکز استانهای کشور
۲- همکاری شهرداریها در حفظ و نگهداری ایستگاههای پایش کیفی منابع محیط زیست
۳- برگزاری دورههای آموزشی به منظور توسعه و ترویج سبکهای زندگی سازگار با محیط زیست از طریق اصلاح الگوی مصرف
۴- تدوین برنامه عملیاتی حفظ، نگهداری و توسعه فضای سبز از طریق شهرداریها و سایر دستگاههای ذیربط
۵- تسهیل در صدور مجوز تشکیل سازمانهای مردمنهاد زیستمحیطی
ماده ۴- مدت تفاهم نامه
مدت اجرای این تفاهم نامه چهار سال شمسی از تاریخ امضاء میباشدکه با توافق طرفین قابل تمدید می باشد.
ماده ۵ - شیوه و شرایط اجرایی تفاهمنامه
به منظور اجرای بهینه مفاد این تفاهمنامه، کمیته مشترکی متشکل از نمایندگان تامالاختیار طرفین در سطح ملی، وظیفه برنامهریزی، هماهنگی اجرایی، پیگیری و نظارت بر اجرای مفاد این تفاهمنامه را از طریق دفاتر تخصصی ملی طرفین، شورای هماهنگی ترافیک استانها در موضوع (الف) تفاهمنامه، و کارگروههای استانی و شهرستانی مدیریت پسماند (با عضویت شهردار مرکز استان و یک نفر از سایر شهرداران و دهیار منتخب استان یا شهرستان به انتخاب معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری) در موضوع (ب و پ) تفاهمنامه بر عهده خواهند داشت. کمیته ملی، استانی و شهرستانی حداقل هر دو ماه یک بار تشکیل جلسه خواهد داد و گزارش پیشرفت کار را به امضاکنندگان تفاهمنامه ارایه میکند. مصوبات جلسات کمیته یاد شده برای طرفین در کلیه سطوح لازمالاجرا است.
ماده ۶- سایر موارد
این تفاهمنامه در شش ماده و یک تبصره در چهار نسخه به امضای طرفین رسیده است و هر یک دارای اعتبار واحد میباشد و دو طرف متعهد خواهند بود که از تاریخ امضای این تفاهمنامه مفاد آن را به دقت رعایت و از هرگونه اقدامی که موجب نقض مفاد آن شود خودداری نمایند.