بیماریهای مشترک اسب و انسان

[Black_Heart]

بیماریهای مشترک اسب و انسان

به تدريج که انسان با ابيماريهاي باکتريايي، ويروسي و انگلي آشنا و به کشف عامل آنها دست يافت عوامل بيماري زا را در انسان و حيوانات مورد بررسي قرار داد و در همين ارتباط بيماريهاي اسب به خصوص بيماريهاي مشترک بين اسب و انسان نيز مورد توجه قرار گرفت. خوشبختانه تعداد بيماريهاي مشترک بين انسان و اسب زياد نيست و ما در اينجا بر حسب اهميت و به طور مختصر به آنها اشاره مي نماييم:

[Black_Heart]

بيماريهاي ميکروبي




مشمشه



مشمشه يکي از قديميترين و خطرناکترين بيماريهاي تک سمي ها به خصوص اسب بوده و در رديف بيماريهاي مشترک بين انسان و دام نيز قرار دارد. عامل بيماري پزودوموناس مالئي است. چنانچه اسبي مبتلا به بيماري مشمشه شود به راحتي باکتري عامل بيماري را از طريق طريق ترشحات خود به خارج دفع و ساير حيوانات حساس و انسان را مبتلا مي سازد. ميکروب مشمشه از راه تنفس و خراش ها و زخمهاي جلدي قابل سرايت است.



علايم بيماري در فرم حاد عبارت از تب شديد، کاهش اشتها، سرفه، ريزش زرد رنگ از بيني و ايجاد التهاب در بعضي از نقاط بدن و تورم طناب لنفاتيک مي باشد. فرم مزمن بيماري ممکن است با اختلالات ريوي و يا بدون عوارض مشخص ديده شود.

[Black_Heart]

کـــــزاز

کزاز از بيماريهاي حاد و عفوني انسان و دام مي باشد و با تاثير زهرابه باکتري در روي سلسله اعصاب مشخص مي شود. باکتري عامل بيماري (کلستريديوم تتاني) از راه خراش و زخمهاي جلدي وارد بدن مي شود و در بافت هاي مجروح رشد کرده و توليد زهرابه مي نمايد.



تمام حيوانات به بيماري کزاز مبتلا مي شوند ولي تک سميها بيشتر از ساير حيوانات به بيماري حساس هستند.


علايم بيماري با سفت شدن عضلات شروع و درجه حرارت بدن به سرعت بالا مي رود و گاهي به 42 تا 43 درجه مي رسد. حيوان در اثر انقباض عضلات گردن از خوراک مي افتد. گوشهاراست و تمام بدن خشک و حالت صلابت به خود مي گيرد. بزاق زيادي از دهان حيوان جاري مي شود و ادرار و مدفوع حبس مي گردد. پلک سوم بيرون آمده و روي قسمتي از چشم را مي پوشاند. در شکل حاد بيماري حيوان در مدت کوتاهي دچار انقباضات شديد و عضلاني و قطع حرکات تنفسي شده و به زودي تلف مي گردد. حيوانات بيمار ميکروب را به وسيله مدفوع خود به خارج پراکنده و به راحتي بستر و لوازم خود را آلوده مي سازند. انسان هايي که در تماس با حيوان بيمار و ابزار و وسايل او هستند از راه خراشهاي جلدي و يا در اثر زمين خوردن در معرض آلودگي قرار مي گيرند.

[Black_Heart]

سياه زخم يا شاربن

از زمانهاي قديم در بيشتر نقاط دنيا وجود داشته و مشترک بين انسان و حيوانات علفخوار مي باشد. عامل بيماري باسيلوس آنتراسيس است. اسب نسبت به بيماري حساس بوده و از طريق زخمها و خراشهاي جلدي و يا بلع ميکروب (از طريق خراشهاي موجود در دهان) و يا در اثر نيش حشرات آلوده به بيماري مبتلا مي شود. علايم بيماري در حيوان گاهي به حدي شديد است که با ساير بيماريها مثل پيچ خوردگي روده اشتباه مي شود. در اين حالت ادرار و مدفوع خوني بوده و کف همراه با خون از دهان و بيني جاري مي شود و حيوان در مدت 3 تا 6 روز تلف مي گردد.


در کالبدگشايي، طحال حيوان بزرگ و رگها پر خون و سياه مي باشد. در صورتيکه بيماري از طريق نيش حشرات وارد بدن شود تب، نفس تنگي و دل درد در حيوان ديده مي شود. اورام گرم در ناحيه گلو و جلو شانه ظاهر و به تدريج به حجم آنها اضافه مي گردد.

انسان در اثر تماس با دام مبتلا و يا لاشه آن از طريق خراشهاي جلدي و مخاطي بيمار مي گردد. شاربن روده اي در انسان با مصرف گوشت و اعضا آلوده حيوان بيمار حادث مي شود. چنانچه لاشه حيوانات شاربني در زمين پراکنده شود خاک آن نواحي تا مدتها حاوي باکتري بوده و در انتقال بيماري نقش دارد. به همين دليل توصيه مي شود لاشه حيوانات شاربني حتما" بايد در عمق زياد و همراه با چند لايه آهک دفن شود.

[Black_Heart]

ساير

از ديگر بيماريهاي مشترک انسان و اسب ميکروبي که کمتر ديده مي شوند مي توان به بروسلوز، سل، مليوئيدوزيس يا شبه مشمشه، سالمونلوز اسب، لپتوسپيروز، ليستريوز، کورينه باکتريوم پزودوتوبرکولوزيس و کورينه باکتريوم اکويي نام برد.

[Black_Heart]

بيماريهاي ويروسي



هـــــاري


بيماري هاري يکي از خطرناکترين بيماريهاي واگير و مشترک بين انسان و کليه حيوانات پستاندار مي باشد. عامل بيماري ويروس مي باشد که در کليه حيوانات خونگرم ايجاد بيماري کشنده مي نمايد. سگ و گربه بيشتر از ساير حيوانات نسبت به بيماري هاري حساس مي باشند. ويروس عامل بيماري در بزاق فراوان بوده و گازگرفتن توسط حيوانات هار عادي ترين راه انتقال بيماري به انسان و ساير دامها مي باشد. ويروس اين بيماري تمايل به دستگاه عصبي دارد و جراحاتي در اين بافت ايجاد مي کند.


اولين نشانه هاي بيماري در اسب وجود خارش در محل گازگرفتگي است. اسب بيمار مضطرب بوده، غذا نمي خورد و مرتب محل گزش را با دندان خود گاز مي گيرد، به پرستار و افراديکه به او نزديک مي شوند حمله مي کند و اگر فرار نکنند آنها را به شدت گاز مي گيرد. به تدريج نشانه هاي فلجي در عضلات گلوي دام ظاهر شده و حيوان با وجود تشنگي مفرط نمي تواند آب بخورد. فلجي کم کم به پاها رسيده، حيوان به زمين مي خورد و در مدت کوتاهي تلف مي شود.

[Black_Heart]

آبــــــــله


آبله اسب قابل سرايت به انسان و گاو مي باشد. نشانيهاي بيماري در اسب عبارت از وجود جراحات و دانه هايي در سطح داخلي دهان، زير زبان، لثه ها و لب مي باشد. دانه ها کم کم چرکي شده و حيوان دچار تب مي شود. بزاق از گوشه دهان جاري شده و ميل به غذا ندارد. جراحات به تدريج وسعت يافته و به مخاط بيني نيز سرايت مي کند. کره اسبها به بيماري حساس تر بوده و گاهي تلف مي شوند. در صورتيکه دانه هاي آبله در روي پاهاي حيوان و در ناحيه بخلق ظاهر شود اندکي لنگش ايجاد کرده کم کم دانه ها چرکي شده و روي آنها را دلمه خشک مي پوشاند و حال حيوان بهبود مي يابد.

[Black_Heart]

آنسفاليت ويروسي اسب

آنسفاليت ويروسي از بيماريهاي عفوني است مه اسبها را مبتلا ساخته و موجب ابتلا انسان نيز مي شود. آنسفاليت ويروسي داراي انواع مختلف بوده و از آن جمله آنسفاليت ويروسي ونزوئلايي مي باشد. نشانيهاي بيماري در اسب اختلال در شناسايي، عوارض عصبي، عدم تعادل، تب و فلجي مي باشد. دفع مدفوع و ادرار مشکل شده، حيوان دايره وار راه مي رود و کم کم فلجي ظاهر مي شود و حيوان زمين گير و در مدت 2 تا 4 روز تلف مي گردد. تعدادي از اسبهاييکه فلج نمي شوند زنده مي مانند. ناقل اصلي بيماري پشه ها مي باشند ولي انتقال از اسب به اسب نيز امکان پذير است.



آنسفاليت ويروسي آمريکاي شمالي، شرقي و غربي و آنسفاليت ژاپني نيز وجود دارد که کمتر اسب را مبتلا مي سازد. آنسفاليت ژاپني در حقيقت يک بيماري انساني است که در بيشتر موارد انسان عفونت را به حيوانات منتقل مي سازد.

[Black_Heart]

آنفولانزاي ويروسي اسب

آنفولانزاي اسب بيماري مسري بوده که در شرايط طبيعي تک سمي ها بيشتر به آن مبتلا مي شوند. در نقاطي که تعداد زيادي اسب در مجاورت هم قرار گيرند بيماري به سرعت در بين آنها اشاعه مي يابدو اسبهاي جوان به بيماري حساس تر مي باشند و زماني که بيماري شيوع پيدا کند اسبهاي مسن نيز به آن مبتلا مي شوند.



علايم بيماري در اسب عبارت است از تب شديد، بي اشتهايي، ريزش اشک، هجوم الدم بافت چشم و ريزش از بيني. در بعضي از موارد ذات الريه و کور شدن چشم نيز ديده مي شود که در اين صورت منجر به مرگ حيوان مي شود. امکان وجود يرقان و نفريت نيز در اسب گزارش شده است. بيماري از طريق ترشحات بيني، عطسه يا سرفه به خارج پخش و سبب ابتلا ساير اسبها و ديگر موجودات مهره دار و از جمله انسان مي گردد.

[Black_Heart]

تورم دهان طاولي

اين بيماري قابل سرايت به اسب، گاو، خوک و انسان مي باشد. دوره کمون بيماري 1 تا 3 روز است. علايم بيماري تب و افزايش بزاق در هنگام غذا خوردن است که به تدريج دانه هايي در سطح زبان و روي لبها ظاهر مي شود. دانه ها طي 48 ساعت پاره شده و تمام سطح زبان و لبها را فرا مي گيرد و حيوان از خوراک مي افتد. ويروس عامل بيماري از طريق ترشحات آلوده حيوان و گاهي از طريق حشرات انتقال مي يابد. بيماري معمولا" خطرناک نيست و دامهاي مبتلا به زودي بهبود حاصل مي کنند.