لایروبی چشمه ها و احداث آبشخور جهت حفاظت از وحوش عباس آباد درمقابل کم آبی

۲۴ خرداد ۱۳۹۳
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: عدم دسترسی حیات وحش به منابع آبی به خصوص با آغاز گرمای هوا در فصل تابستان و در مناطق کویری مرکز ایران طی سال های اخیر به یکی از بزرگترین معضلات مدیریت حیات وحش در کشور و یکی از مهمترین دلایل نابودی تنوع زیستی و کاهش جمعیت وحوش به شمار می رود.

این معضل به دلایلی همچون خشک شدن کامل یا کاهش دبی چشمه های طبیعی بر اثر خشکسالی و استفاده بی رویه از آبهای زیر زمینی، اشغال اندک چشمه های طبیعی باقیمانده توسط دام های اهلی، خشک شده رودخانه های فصلی در تابستان و کاهش شدید روان آبهای سطحی در این مناطق بوجود آمده است.
همچنین قطع ارتباط و جزیره ای شدن زیستگاه ها بر اثر گسترش مراکز انسانی و توسعه بی ضابطه جاده ها مانع مهاجرت و جابجایی های حیات وحش برای دسترسی به منابع آبی شده است.

در این شرایط حیوانات تشنه برای دسترسی به آب به ناچار از زیستگاه امن خود خارج و به جوامع انسانی مانند روستاها، مزارع و یا آبشخور دام های اهلی نزدیک شده و توسط افراد سودجو یا سگ های گله و یا بر اثر برخورد با خودروهای عبوری کشته می شوند.
فراهم نمودن امکان دسترسی وحوش به منابع آبی در نقاط امن زیستگاه ها یکی از مهمترین برنامه های مدیریت حیات وحش در مناطق بیابانی کشور به شمار می رود.



……
.تصویر: نوشیدن آب توسط یک قوچ وحشی از آبشخور احداث شده در پناهگاه حیات وحش عباس آباد


در این راستا طرح مرمت و لایروبی چشمه ها و آبشخورها، احداث و آماده سازی منابع آبی و تقویت حفاظت در نواحی حساس بویژه کریدورهای حیات وحش در سطح عرصه های تحت مدیریت شهرستان نایین از ابتدای سال جاری آغاز شده و بطور مستمر ادامه دارد.
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین در این باره گفت: هدف از اجرای این طرح که سطح پهناور و ۴۰۰ هزار هکتاری پناهگاه حیات وحش عباس آباد و زیست بوم های حساس مجاور از جمله منطقه شکار ممنوع کوه بزرگی و اکوسیستم هیزم چاه را دربر می گیرد، تامین، نگهداری و اطمینان از پایداری منابع آبی بعنوان اساسی ترین و حیاتی ترین نیاز زیستی حیات وحش در اقلیم های بیابانی بوده است تا در شرایط خشکسالی و گرمای سوزان و طولانی مدت تابستان در حوزه کویر مشکلی برای حیات وحش متنوع و ارزشمند این عرصه ها ایجاد نشود.







حسین اکبری افزود: در این طرح، لایروبی و بهداشتی نگه داشتن مستمر ۸۵ دهنه از چشمه های اصلی، آبرسانی سیار به ۷ آب انبار ایجاد شده در نقاط حساس، مرمت اساسی ۳۵ دهنه از چشمه ها و لوله گذاری های لازم انجام شده و در حال اجرا، احداث و راه اندازی ۳ آب انبار بزرگ و زیر سطحی جدید و ایجاد ۱۱ آبشخور از دیگر برنامه ها می باشد.


رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین اظهاد داشت: همچنین در سال های اخیر در جهت مدیریت منابع زیستی بانک اطلاعاتی بیش از ۱۲۵ دهنه از چشمه ساران مهم این مناطق تهیه گردیده و جهت استفاده بهینه از آب، ۵۶ آبشخور سیمانی ایجاد و ۷ آب انبار بزرگ در سطح مناطق حفاظت شده و تحت مدیریت شهرستان نایین ساخته شده است و تلاش بر این بوده تا تامین منابع آبی بصورت پایدار و توزیع آن در سطح زیستگاه و برای انواع حیات وح ، حتی المقدور یکنواخت باشد و در این راستا کریدورهای اصلی، نقاط حساس و کم آب و حضور گونه های کمیاب از معیارهای مهم جهت اولویت دهی اقدامات می باشد تا انواع گونه های جانوری دسترسی کافی به منابع آبی داشته باشند.




……
….تصویر: نوشیدن آب توسط کل و بز وحشی از آبشخور احداث شده در پناهگاه حیات وحش عباس آباد


حسین اکبری افزود: طرح های محافظت، ایجاد و نگهداری منابع آبی در سطح زیستگاه ها تاثیر حیاتی در نگهداری و حفاظت از انواع حیات وحش و ذخایر ژنتیکی داشته که با حمایت ارزشمند مسئولین بویژه شورای مدیریت بحران و مردم شریف، اجرا و استمرار یافته و از طرفی ماهیت پروژه ها بصورتی است که باید هر ساله بصورت بی وقفه انجام شود و با وجود شرایط سخت کاری، جغرافیایی و اقلیمی و عدم دسترسی وسایل نقلیه به بسیاری از نواحی، محیط بانان سخت کوش با جان و دل در اعماق زیستگاه ها و مناطق دورافتاده بطور بی وقفه به آن اهتمام می ورزند که البته استمرار شایسته این طرح ها، نیازمند افزایش حمایت ها و اختصاص اعتبارات ویژه می باشد.






اکوسیستم عباس آباد به لحاظ تنوع زیستی بسیار غنی بوده و دارای ذخایر ژنتیکی ارزشمند و ظرفیت های کم نظیری می باشد.
تاکنون ۴۳ گونه پستاندار، ۴۴ گونه خزنده و ۱۵۵ گونه انواع پرندگان بومی و مهاجر در این منطقه شناسایی شده است.
پناهگاه حیات وحش عباس آباد یکی از غنی ترین و ارزشمندترین زیستگاه های گربه سانان و سگ سانان کشور به شمار می رود بطوریکه از ۸ گربه سان فعلی کشور حضور ۶ گونه (پلنگ، یوزپلنگ، گربه شنی، گربه وحشی، کاراکال، گربه پالاس) و از ۶ گونه سگ سان کشور ۵ گونه (گرگ، شغال، شاه روباه، روباه شنی، و روباه معمولی) در این منطقه اثبات شده است.

منبع: دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران