نجات ۲ فک خزری از تورهای صیادی و رهاسازی مجدد در دریای خزر

۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۳
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: به فاصله کمتر از دو هفته در روزهای ششم و هجدم ماه جاری دو فک خزری در تورهای ماهیگیری گرفتار شده و خوشبختانه با اطلاع به موقع صیادان محلی بندرترکمن توسط نیروهای یگان محیط زیست استان گلستان و دامپزشک مرکز درمانی و تحقیقات سگ دریایی در ایران از دام رهایی یافته و پس از معاینات اولیه، نمونه برداری و حلقه گذاری مجددا در دریای خزر رهاسازی شدند.
دکتر امیر شیرازی دامپزشک و نماینده مرکز درمانی تحقیقات سگ دریایی در ایران گفت: مورد نخست که در تاریخ ۹۳/۲/۶ در تورهای ماهیان خاویاری گرفتار شده بود، یک فک ۱۵ الی ۱۶ ساله و به لحاظ جنسیت نر بود که ۶۵ کیلوگرم وزن داشت.
این فک که به دلیل تقلا در تور از ناحیه دستها دچار جراحات سطحی شده بود، با از استفاده از آنتی بیوتیک درمان های شده و پس از نمونه برداری و پلاک گذاری مجددا در آبهای دریای خزر رهاسازی گردید.



……………….
.
تصویر: فک نجات یافته از تور صیادان در تاریخ ۹۳/۲/۶ درون قایق ماهیگیران بندرترکمن

مورد دوم نیز یک فک حدودا ۵ الی ۶ ساله بود که روز ۹۳/۲/۱۸ با اقدام و اطلاع به موقع صیادان در منطقه فرید پاک واقع در مرز دریایی با کشور ترکمنستان از بند تور رها شده و مورد معاینه قرار گرفت.
این فک که به لحاظ جنسیت نر بوده و حدود ۳۸ کیلوگرم وزن داشت و کاملا سالم بود پس از نمونه برداری و پلاک گذاری در دریا رهاسازی شد.



…………
….
فک نجات یافته در منطقه فرید پاک واقع در مرز دریایی با کشور ترکمنستان در تاریخ ۹۳/۲/۱۸

اغلب ماهیگیران می پندارند که فک ها از ماهیان تجاری، که منبع ارزشمندی برای آنان هستند، تغذیه می کنند. به همین سبب، به محض مشاهده فک ها، آنها را با ضربات پارو می کشند.
برگزاری چندین دوره آموزشی جهت افزایش آگاهی صیادان محلی نسبت به اهمیت گونه در معرض انقراض فک خزری باعث شده است صیادان به محض مشاهده فک های گرفتار در تورهای ماهیگیری مراتب را به ادارات محیط زیست منطقه اطلاع داده و آسیب رساندن به فک ها خودداری کنند.
به گزارش دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: فک خزر تنها پستاندار دریای خزر است. فک در آب زندگی می کند و تنها برای زادآوری و گاهی برای استراحت به ساحل می آید. در خشکی بسیار کم‌تحرک ولی در آب بسیار فعال است و با کمک پاهای خود به سرعت شنا می کند. فک ها از دست‌هایشان برای حفظ تعادل استفاده می کنند.





بدن این پستاندار برای زندگی در آب تغییراتی کرده‌ است. میان انگشتان دست و پای آن پرده‌ای وجود دارد که باعث می شود دست‌ها و پاها شبیه باله‌ای برای شنا شود. پاها در انتهای بدن و در امتداد دم قرار گرفته‌اند، به‌ همین‌ دلیل فک ها نمی توانند به‌ راحتی روی زمین راه‌ بروند.

در گذشته تعداد زیادی از فک ها برای استفاده از پوست و گوشتشان شکار می شدند. در حال حاضر هم هر سال تعداد زیادی از آن‌ها در تورهای ماهیگیران گرفتار و توسط صیادان کشته می شوند.
گرم‌شدن زمین، باعث ذوب یخ‌های بخش شمالی دریای خزر و در نتیجه کاهش زیستگاه‌های فک خزری شده‌ است. از عوامل دیگر کاهش شدید جمعیت این گونه، آلودگی های دریایی و نوعی بیماری ویروسی است که از سگ‌سانان به فک منتقل و در سال‌های گذشته موجب تلفات زیادی در این گونه شده‌ است.




آخرین سرشماری فک خزری به ۶ سال قبل (سال ۲۰۰۸) باز می گردد که حاکی از وضعیت ناگوار این تنها پستاندار دریای خزر است.

پیش از فروپاشی شوروی سابق جمعیت فک خزری حدود یک میلیون عدد بوده است اما سرشماری سال ۲۰۰۸ نشان می دهد این جمعیت به یکصد هزار عد کاهش یافته است و به عبارت دیگر ۹۰۰ هزار فک خزری از بین رفته اند.
فک خزر یکی از کوچکترین گونه فک های واقعی یعنی بدون گوش است و تنها در دریاچه خزر یافت می شود. این یگانه پستاندار خزر در اغلب نقاط دریا زندگی می کند و محل زیست آن بر حسب در دسترس بودن موادغذایی و بصورت فصلی متغیر است.





در فصل تابستان و پاییز اکثر فک های خزر در آبهای سواحل جنوبی دریای خزر در حوزه کشور ترکمنستان و ایران بسر می برند.

به دلیل اشغال تمامی نوار ساحلی دریای خزر در ایران توسط اشخاص (ویلاها و شهرک ها) و ارگان های دولتی، فک خزر در زمان حضور در آبهای حوزه ایران تنها می تواند در بخش کوچکی از سواحل پناهگاه حیات وحش میانکاله و جزیره آشوراده که هنوز اشغال نشده است، آنهم در صورت عدم حضور صیادان و ماهیگیران به استراحت بگردازد.





پیش از تجزیه شوروی سابق، کشتار فک های خزری حتی به ‪ ۱۶۰‬هزار فک بالغ در سال می رسید و هم اکنون نیز سالیانه حدود ده هزار فک خزری در فصل زاد و ولد این گونه در روسیه و با مجوز قانونی این کشور کشته می شوند.

به دلیل رنگ سفید پوست بچه فک ها، اغلب این کشتارها در روسیه مربوط به فک های تازه متولد شده می باشد.