غوغای طبیعت در دامنه دماوند و آبشار جنگلک

در فاصله ای نه چندان دور از کلانشهر شلوغ تهران، اماکن بسیار زیبا و دیدنی در شرق استان وجود دارد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست، شکوه آبشارها، قله ها و دشتهای رنگارنگ فیروزکوه و دماوند در کنار روستاهای تاریخی و اماکن باستانی ورامین و ری چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.





به گزارش خبرنگار مهر، شرق و جنوب شرقی استان تهران شامل شهرستانهای دماوند، فیروزکوه، پردیس، ورامین، پیشوا، قرچک، پاکدشت و ری است که هر کدام از این شهرستانها به فراخور موقعیت اقلیمی، شرایط جغرافیایی و پیشینه تاریخی خود دربردارنده آثار باستانی، فرهنگی و تفرجگاه های طبیعی متعددی هستند.

ارتفاعات موجود در استان تهران که این استان را از همسایه شمالی خود جدا می‌کند از غرب به شرق افزایش یافته و در قله دماوند به حداکثر ارتفاع خود می‌رسد، کوه‌های سواد کوه و فیروزکوه در سمت شرق استان تهران قرار دارند که از شرق به ارتفاعات شهمیرزاد می‌پیوندند، از دیگر ارتفاعات می توان به کوه‌های حسن‌آباد و نمک در جنوب، بی‌بی‌شهربانو و اقاعذر در جنوب شرقی و ارتفاعات قصر فیروزه در شرق اشاره کرد.


شهرستان دماوند:
شهرستان دماوند در مسیر تهران به فیروزکوه قرار گرفته و به دلیل وجود آثار تاریخی و سابقه سکونت، برخورداری از شرایط آب و هوایی مناسب در تابستان، جاذبه های طبیعی و... دارای نقش و اهمیت بسیاری در حوزه در جهانگردی استان است.
برج و مقبره شبلی مربوط به قرن پنجم هجری قمری، معروف ترین بنای تاریخی ناحیه بوده و قلعه باستانی گل خندان که در دوره ساسانی ساخته شده، از دیگر آثار تاریخی شهرستان دماوند است، مساجد، ها و بقاع متبرکه که به سده های مختلف تعلق دارند، نیز در نقاط مختلف این شهرستان دماوند پراکنده اند.



قله دماوند




قله دماوند را بام ایران نامیده اند و در متون تاریخی نیز اشارات فراوانی به این کوه پرشکوه شده است، دماوند آشیانه سیمرغ، محل پرورش زال، محل به بند کشیده شدن ضحاک مار دوش توسط فریدون و محل و قوع بسیاری از اسطوره های ایرانی است.



دره گروبار





در دره گروبار درختان كهنسال ارس و گردو با قدمت چندين صدساله وجود دارد كه قطر هر كدام از آنها به 14 متر مي‌رسد. در اين منطقه قديمي سنگ آسياب و قبرهاي متعدد و بازار وجود داشته و در قديم محل داد و ستد اهالي بوده است که از نظر ميراث فرهنگي بسيار حائز اهميت است. این دره در غرب دریاچه تار واقع است و ادامه این دره به دریاچه تار منتهی میگردد.


آبشار جنگلک





آبشار جنگلک در 7 کیلومتری شرق شهرستان دماوند و محله روح افزا در دره گروبار قرار دارد. وجود درختان بید و رودخانه ای پرآب, آب و هوای مطبوع و دلپذیری را به این منطقه زیبا داده است. آبشار آینه رود در دماوند یکی از جاذبه های گردشگری این شهر است. دسترسی به آبشار از طریق شرق شهرستان دماوند و تنگ گروبار امکان پذیر است.



روستای چنار شرق





از شهرستان دماوند و از ميدان امام خميني(ره)بعداز گذراندن پنج كيلومتر به روستاي زيبايي مي رسيم به نام چنار شرق؛ اين روستا بر سر راه درياچه تار قرار دارد به طوري كه اگر كسي با ماشين بخواهد به درياچه تار برود حتما بايد از اين روستا گذر كند. قلندر چشمه، چشمه سبزي يا حصارك، روستاي لانه، زرين كوه و كوه گنجي، قلعه گل گنگك، گل گنگك،اشنه در يا اشنه زر، چشمه خليل، قنات تنگه زهرا و حمام قديمي چنار از جمله آثار طبیعی و تاریخی این روستاست که می تواند برای گردشگران جذاب باشد.



قله 2800 تل کمر






در غرب شهر دماوند كوهي نزديك و متصل به شهر با نام تل كمر (سركورك آبعلي) با ارتفاع 2800 متر وجود دارد كه از طرف غرب به آبعلي و رودهن و از شمال غربي به پيست آبعلي و از شمال شرقي به چشمه آب معدني معروف به چمشه اعلا متصل است. اين كوه كه غالبا سنگي است يكي از كوه هاي قابل دسترس و مورد استفاده كليه اقشار مختلف مردم وعلاقمندان به طبيعت و كوهنوردي است.



منظره روستای ولیران




روستاي وليران (به زبان محلي وله رون) واقع در بخش مركزي شهرستان دماوند در دهستان تاررود است. اين روستا در فاصله چهار كيلومتري شمال كيلومتري جنوب 1/5 شرقي گيلاوند، متري 500 شهر دماوند و در فاصله شرق جاده آسفالته گيلاوند به دماوند قرار گرفته است. محوطه تاريخي وليران نيز در فاصله متري جنوب روستاي وليران، 500 روي تپه ماهورهاي ميان اين روستا در سمت شمال و روستاي شلمبه در سمت جنوب و در حاشيه شرقي رودخانه تاررود واقع شده است.



بقعه شيخ شريف گيلياردي (شيخ بغدادي)محله جيلارد دماوند



در ضلع غربي روستاي جيلارد و بر بالاي تپه اي منفرد كه احتمالا ادامه ارتفاعات غربي روستا بوده و عبور جاده آنرا مجزا كرده است و در سمت شرق جاده ارتباطي گيلاوند به دماوند و در محوطه گورستان اسلامي بناي خشتي گلي نيمه ويراني وجود دارد كه به بقعه شيخ شريف گيلياردي يا شيخ بغدادي معروف است. معماري موجود در بقعه شيخ شريف گيلياردي متعلق به اوايل حكومت قاجار مي‌باشد كه در طول ساليان است چندين بار مرمت و بازسازي شده است.
جیلارد خود از محله های قدیمی است که نام آن گیلیارد بوده است


شهرستان پردیس و فیروزکوه


رودخانه جاجرود




کرانه های رودخانه جاجرود در شهرستان پردیس از قدیم الایام یکی از اصلی ترین نواحی تفرجگاهی مردمان تهران بوده و هست؛ "پل شاه عباسی" مستقر در مسیر این رودخانه با قدمتی 800 ساله یکی از بارزترین نقاط تاریخی شهرستان قلمداد می شود.


تنگه واشی





تنگه واشی را بی شک باید بارزترین جلوه اکوتوریسمی استان تهران دانست که البته بازدید از آن در ایام نوروزی به دلیل برودت دمای شهرستان فیروزکوه به گردشگران پیشنهاد نمی شود.



چشمه اعلا





در فاصله ۳۵۰۰ متري مركز شهر دماوند و در دامنه ارتفاعات شمال غرب آن و در ميان يكي از دره هايي كه آبريز از غرب به شرق امتداد دارد و نهايتا به رودخانه مركزي دماوند متصل مي گردد، محوطه وسيعي وجود دارد كه در حقيقت آغاز باغات و مناطق مسكوني دماوند ازآنجا مي باشد که این نقطه را چشمه اعلاء می نامند.


غار رودافشان





غار رودافشان در روستایی به همین نام، ۱۰۳ کیلومتری شمال شرقی تهران و در رشته کوه‌های البرز قرار گرفته است.


دریاچه تار و هویر





چشمه و آبشار تيزآب يكي از جاذبه هاي گردشگري استان تهران است كه به دليل شرايط آب و هوايي ونوع آب منطقه همه ساله ميزبان مسافران بسياري است.






در ارتفاع بیش از ۲۹۰۰ متر از سطح دریا دریاچه ای به نام "تار و هویر" قرار دارد قرار داشته و از جمله دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی قلمداد می شود، این جاذبه طبیعی در شرق شهرستان دماوند قرار دارد.


شهرستان ورامین
مسجد جامع ورامین


مسجد جامع ورامین نگین درخشان اماکن تاریخی و مذهبی در استان تهران است که جزو قدیمی ترین مساجد قاره آسیا و جزو 152 آثار برتر کشور است که قدمت آن به حدود 800 سال پیش می رسد.



قصر بهرام





این بنا در 154 کیلومتری تهران و سه کیلومتری شمال شرق کارونسرای عین الرشید قرار گرفته و از دوران صفویه برجای مانده است و قصر بهرام به عباس آباد نیز مشهور بوده که نقشه آن نیز به شکل کاروانسرایی چهار ایوانی، اطاقها در اطراف حیات مرکزی و اسطبلها در پشت آن است.



برج علاالدین





این برج یکی از زیباترین و منحضر به فرد ترین برج های استان تهران است و نکته مهمی هنری این بنا تزئین خارجی برج است که با کاشیهای فیروزه ای و شمسه های آجری (اختلاط رنگ فیروزه، لاجوردی و آجری) زینت خاصی به این برج داده است.


تالاب بندعلیخان ورامین





تالاب بندعلیخان یکی از تالاب های زیبا و جذاب در کشور است که در منطقه چرمشهر ورامین قرار گرفته است و شهرت این بند به دلیل آب بندهایی است که در پاییز و زمستان ایستگاه عظیم پرندگان وحشی و مهاجر آبزی است که از شمال کشور و سیبری خود را به این دشت می رسانند.



کاروانسرای دیر گچین



ورامین چندین کاروانسرای زیبا و جذاب دارد که یکی از بهترین و منحصر به فردترین آن، کاروانسرای دیرگچین است، این کاروانسرا که قدمتش به دوره ساسانی و به دوره قبل از آن می‌رسد در جنوب ورامین واقع شده و نامهای دیگری چون دژکرد شیر، دیر اجص، قصر الجس دارد.
هرچند آنچه امروز از این بنا بر جای مانده مربوط به دوره صفویه است که به شکلی اساسی تجدید بنا شده است، در این کاروانسرا علاوه بر 140 اطاق برای مسافران، آسیاب، مسجد و ساختمانی هشت ضلعی برای اقامت خواص وجود دارد.



پارک ملی کویر






پارک ملی کویر می تواند مقصد بسیاری از مسافران نوروزی به ورامین باشد و حیات وحش این پارک که مورد استقبال گردشگران قرارگرفته به دلیل تنوع و غنای گونه های وحشی به عنوان پارک ملی و یا ذخیره گاه پرندگان، خزندگان و حتی دوزیستان به شمار می رود و یوزپلنگ آسیایی و ببر از گونه های شاخص این پارک محسوب می شوند.


ورامین دارای امامزادگان متعددی است اما چندین از ویژگی های جالبی برخوردار هستند که می تواند مقصد بسیاری از مسافران باشد، یحیی(ع) مورد احترام اهالی ورامین بوده است، سبک معماری بنای یحیی شباهت زیادی به مسجد جامع این منطقه دارد و شامل یک اتاق گنبد دار که دیواره های آن از خارج توسط یک سلسله اتاقهای کوتاه متعلق به دوره های بعد محاصره شده است.



کاروانسرای عین الرشید



کاروانسرای عین الرشید را می توان یکی از کاروانسراهای دیدنی ورامین ذکر کرد، این کاروانسرا در پارک ملی کویر و به فاصله دو کیلومتری قصر بهرام قرار دارد و قدمت این بنا مانند قصر بهرام به دوران صفویه بر می‌گردد.
زید ابوالحسن (ع) از نوادگان امام سجاد(ع) و دارای شجرنامه قطعی است و به عنوان یک نگین درخشان در آسمان ورامین می درخشد.



قلعه ایرج



بازدید از قلعه ایرج با وسعتی حدود 120 هکتار را در سفر به ورامین نباید از دست داد و این قلعه بزرگ‌ترین قلعه باستانی در سطح استان تهران است اما در حال حاضر تنها دیوارهای پیرامونی با مصالحی از چینه و خشت و گل باقی مانده است.


شهرستان پاکدشت

تپه ترپاق قلعه:


تپه ترپاق قلعه یکی از آثار دیدنی دوران قلب از اسلام است که در روستای فیلستان پاکدشت واقع شده است، این قلعه در یک کیلومتری جنوب غربی دهستان فیلستان و با مساحت 20 هزار متر مربع در شمار تپه های بزرگ استان تهران محسوب می شود.


یخچال یبر داغلان:


دیگر اثر ملی جالب این منطقه یخچال یبر داغلان است که در روستای یبر و داغلان و در فاصله دو کیلومتری شمال جاده اصلی تهران – خراسان و در کنار باغ اربابی روستا واقع شده است و این یخچال قدیمی دارای گنبدی مخروطی شکل به ارتفاع تقریبی هفت متر بوده و نمای بیرونی آن تماماً با کاهگل اندود شده و سطح داخلی آن با آجر بصورت مطبق پوشش داده شده است.



تپه و قلعه محمودآباد:


محوطه باستانی تپه و قلعه محمودآباد نیز در فاصله دو کیلومتری جنوب غربی دهستان فیلستان واقع شده که قطعات سفال و احجام فرهنگی یافته از آن، قدمتش را به اواخر هزاره اول قبل از میلاد و بعد از آن مربوط می کند و این تپه با آنکه آسیب فراوان از انسان و طبیعت دیده، همچنان عظمت خود را حفظ کرده است.


عمارت ناصریه:




در شمال روستای جمال آباد و در حاشیه غربی جاده جمال آباد به روستای خسرو و در میان محوطه ای باز واقع شده است؛ عمارت ناصریه یا کاخ ناصرالدین میرزا متعلق به یکی از فرزندان مظفرالدین شاه قاجاراست، این بنا در میان حیاطی است که در چهار گوشه حصار خشت و گلی آن چهار برج مدور فراگرفته و ورودی اصلی دارای یک در چوبی و دو لنگه منبت کاری شده است.




کاروانسرای خاتون آباد:



این کاروانسرا در غرب بخش "خاتون آباد" در فاصله 100 متری جنوب جاده اصلی تهران – خراسان وا قع شده است، کاروانسرای خاتون آباد در دوره قاجاریه و به سال 1238هـ .ش توسط روحانی معروف آن دوره "مرحوم حاج ملا علی کنی" ساخته شده است.


کاروانسرای کبود گنبد:



کاروانسرای کبود گنبد معروف به کاروانسرای شاه عباسی، در مرکز رو ستای کبود گنبد از توابع دهستان جمال آباد بخش شریف آباد واقع شده و این بنای تاریخی از جمله آثار باقی مانده از دوران رونق کبود گنبد است که با طرح چهار ایوانی و مصالح آجر و ساروج و لاشه سنگ ساخته شده است.



شهرستان ری

ري سابقه و قدمت شش هزار ساله دارد و تنها منطقه باستاني استان تهران است که داراي آثار تاريخي و مکان‌هاي‎ ‎ديدني زيادي است. اين منطقه قطب توسعه توريسم مذهبي استان تهران نيز به شمار مي‎ ‎آيد. ‏




تپه میل (آتشکده بهرام):

از آثار دوره ساسانیان در شهر ری است. گمان می‌رود که این بنا آتشگاه بهرام گور بوده باشد که در 12 كیلومتری جنوب شرقی به سوی ورامین بر بلندای تپه ای وسیع در روستای قلعه نو بقایای كاخی عظیم واقع است كه به تپه میل مشهور گردیده و آن به سبب دو پایه بزرگ بنا است كه از دور بریا بنا بصورت شرقی و غربی است.


باروي ري:


باروی ری دارای قدمتی شش هزار ساله است که احتمالاً مربوط به دوره مادها ست هم اکنون از این دیوار تنها حدود سه کیلومتر از بقایای این دیوار که قسمتی از آن بر روی صخره چشمه علی واقع شده باقی‌مانده است.


برج طغرل:





در شرق آرامگاه ابن بابویه در شهر ری واقع شده‌ و از آثار به جا مانده از دورهٔ سلجوقیان می‌باشد. در برخی متون این محل، برج خلیفه یزید نامیده شده است.


برج نقاره خانه:


در دامنه جنوبی كوه نقاره خانه (طبرك) برج نقاره خانه به صورت هشت ضلعی ساخته شده و دارای ساختاری متشكل از لاشه سنگ و گچ است و نمای آن تزیینات آجركاری به همراه قوس های جناغی تزیینی دارد، این برج از نظر قدمت متعلق به دوره سلجوقیان (حدود 800 سال پیش) بر می گردد.


استودان گبرها:


استخوان‌ گبرها، در شهر ری و دامنه شمالی کوه بی‌بی شهربانو قرار دارد. در این محل زرتشتیان اجساد مردگان خویش را طعمه حیوانات می‌ساخته‌اند. تاریخ احداث این دخمه ظاهراً به زمان ساسانیان و شاید جلوتر برسد.


زندان هارون:





در سمت جنوب شرقی تهران ،در فاصله 12 كیلومتری جاده تهران به خراسان (سه راه سیمان) در دامنه كوه های مسگرآباد واقع گشته است. بنای زندان به شكل مكعب مستطیل با ارتفاع 9 متر و به صورت دو طبقه ساخته شده و از درازا و پهنای یكسانی برخوردار است. زندان هارون از نظر قدمت متعلق به دوره آل بویه (حدود 1100 سال پیش) است.




گنبد امیر اینانج:
از آثار تاریخی شهرری است. این بنا در پای کوه طبرک پایین برج نقارخانه واقع شده است. این محل به (حسام‌الدین سنقر اینانج) منصوب است. سنقر اینانج در آغاز از ممالیک سنجر بود که پس از شکست او از غزان از خراسان گریخت و به ری آمد (به سال ۵۳۲ شمسی) و در اواخر عهد سلطان محمدبن محمود از سلاجقه عراق ری را بدست آورده والی ری شد.


قلعه گبری:


یكی دیگر از قلاع محافظ هسته اوّلیه ری، قلعه گبری است كه در حد جنوب شرقی ری قدیم و امروزه در مشرق بقعه حضرت عبدالعظیم در شهرك علایین واقع است.


ابن بابویه:


محمدعلی بن بابویه قمی معروف به ابن بابویه و شیخ صدوق، از مفاخر فقهای دنیای شیعه و محدث عالی مقام در نیمه دوم سده چهارم هجری است.

منبع:زیست نیوز