وضعیت اسف بارمحیط زیست درسال 92؛ ازمرگ آرام پلنگ تا خشک شدن تالاب ها

تهران - ایرنا - کشته شدن 13 قلاده پلنگ درسال 92 ومرگ آرام پلنگ تنکابنی، بیمه یوزپلنگ ایرانی، خشک شدن تالاب هامون، تعیین مدیرملی برای طرح نجات دریاچه ارومیه،توقف صید و شکار، نابودی هزاران هکتارجنگل ونقش یوز برلباس تیم ملی برخی اخبارتلخ و شیرین محیط زیست طبیعی کشور در سال 92 است.





محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی کشور بسیار شکننده و حساس است و با توجه به فشار چند برابر نسبت به ظرفیت اکولو‍‍ژیک طبیعی کشور، گونه های زیستی رو به نابودی و انقراض پیش می روند.

آمارهای منتشر شده از وضعیت حیات وحش و محیط زیست طبیعی ایران نگران کننده است و به اعتقاد دوستداران محیط زیست اگر همین روال ادامه یابد دیگر فرزندانمان چیزی به عنوان تالاب یا پلنگ نخواهند دید.

یکی از شعارهای تبلیغاتی دکتر حسن روحانی رییس جمهوری در زمان انتخابات دغدغه های زیست محیطی از جمله نجات دریاچه ارومیه و مقابله با آلودگی هوا بود از این رو اولین جلسه هیات دولت یازدهم با رویکرد زیست محیطی برگزار و درپی آن شورای عالی محیط زیست نیز بعد از 7 سال تعطیلی دوباره راه اندازی شد.

همچنین معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز بارها بر شکننده بودن وضعیت محیط زیست کشور هشدار داد و گفت که اگر روند تخریب به همین روال پیش رود دیگر فرزندانمان حیوانی به نام یوزپلنگ یا دریاچه ای به نام ارومیه یا هامون نخواهند دید.

به اعتقاد کارشناسان موضوع محیط زیست یک مساله جهانی است و مشکل یک کشور، تنها به همان کشور ختم نمی شود بلکه دیگر کشورها را هم تحت تاثیر قرار می دهد از این رو امسال برای اولین بار در دنیا سوم مارس برابر با 12 اسفند ماه روز جهانی حیات وحش نامگذاری شد که این امر نشان دهنده این است که دنیا به جمع بندی حفظ محیط زیست رسیده است.

سازمان ملل در نشست های عمومی به این نتیجه رسید که وضعیت حیات وحش در دنیا نگران کننده است و باید برای حفظ گونه های ارزشمند جانوری و گیاهی اقدام کرد.

*** وضعیت گونه های جانوری کشور

9 هزار و 140 گونه مهره دار در کشور وجود دارد که از این تعداد 74 گونه در معرض خط انقراض قرار دارد.

535 گونه پرنده در کشور وجود دارد که با پرندگان کل قاره اروپا برابری می کند و این نشان دهنده غنی بودن ایران از لحاظ تنوع زیستی است.

همچنین کشته شدن 13 پلنگ از ابتدای سالجاری زنگ خطری برای گربه سانان است که در نهایت منجر به مرگ آرام یک قلاده پلنگ تنکابنی شد که تاثر دوستداران حیات وحش را برانگیخت.

*** توقف صید و شکار

به گفته احمد علی کیخا معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، شکار غیر مجاز یکی از چالش های اساسی در بخش تنوع زیستی است و آمار 9 ماهه سال 92 نشان می دهد 4 هزار و 610 مورد شکار غیر مجاز یا زنده گیری و یا آماده شلیک داشتیم این در حالی است که کل پروانه صادر شده برای شکار در مدت زمان مشابه 350 پروانه بوده است .

وی دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: بازنگری قانون صید و شکار در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و اتاق فکری در مورد وضعیت صید و شکار در سازمان محیط زیست کشور تشکیل شده است که کارشناسان و مسوولان در این مرکز برای وضعیت صید و شکار تصمیم گیری می کنند.

کیخا افزود: این اتاق فکر از 25 نفر از استادان دانشگاه در رشته های مختلف محیط زیست، اکولوژیست ، اخلاق، جامعه شناسی ، اقتصاد و فقه تشکیل شده است و در آن موضوع شکار و صید و این که صید باید باشد یا نه و اگر باشد چگونه اجرا شود ، مورد بررسی قرار گرفت.

وی همچنین گفت: اعضای این اتاق همراه با مسولان سازمان محیط زیست تاکنون بررسی های زیادی در زمینه حیات وحش کشور انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که برای حفظ حیات وحش کشور باید به مدت 5 سال به گونه های مختلف جانوری و به مدت 3 سال به پرندگان در کشور استراحت داده شود و در این مدت شکار ممنوع خواهد بود اما هنوز این تصمیم مکتوب نشده است.

*** کشف سلاح های غیر مجاز

کیخا گفت: 72 صید غیر مجاز و 3هزار 897 فقره سلاح های مجاز و غیر مجاز و جنگی کشف شده است ، همچنین 10 هزار و 500 فقره شکار پرنده نیز در این مدت مشابه در کشور گزارش شده است.

*** تعیین مدیر ملی نجات دریاچه ارومیه

وضعیت دریاچه ارومیه یکی از موضوعات تبلیغات انتخاباتی رییس جمهوری بود و اولین نشست دولت هم با رویکرد زیست محیطی و بررسی وضعیت دریاچه ارومیه برگزار شد که راه اندازی مجدد شورای عالی محیط زیست بعد از 7 سال تعطیلی دستاورد مهم این نشست بود است.

دراین نشست بر نجات دریاچه ارومیه تاکید شد و بعد از بررسی 19 راهکار اجرایی برای نجات دریاچه و یا متوقف کردن روند تخریب تعیین شد و برای سرعت بخشیدن به اجرای این راهکار برای اولین بار مدیر ملی طرح نجات دریاچه ارومیه با اختیارات تام انتخاب شد.

بر اساس اعلام کارشناسان امر اکنون بیش از 80 درصد دریاچه ارومیه به شوره زار تبدیل شده است که خشک شدن این حوضه آبی سونامی نمک را به دنبال خواهد داشت.

قرار است 25 اسفندماه یک نشست علمی بین المللی با حضور محققان داخلی و خارجی با هدف بررسی دریاچه ارومیه و تالاب هامون در تهران برگزار شود و نتایج این نشست در اردیبهشت ماه توسط مدیر ملی طرح نجات دریاچه ارومیه جمع بندی و ارایه شود.

کیخا تاکید کرد: بعد از روی کار آمدن ریاست جدید سازمان حفاظت محیط زیست، اقدامات مهمی در زمینه تالاب ها و حفاظت از آنها صورت گرفته است، در مورد حفاظت از تالاب ها با کمیسیون کشاورزی آب منابع طبیعی مجلس شورای جلساتی برگزار شد و پیشنهادی در مورد قانون حفاظت و بهره برداری خردمندانه از تالاب را به مجلس ارایه کردیم ومنتظر بررسی آن در صحن علنی مجلس هستیم.

وی اظهارداشت: در زمینه حفاظت از تالاب ها همکاری های خوبی با شورای عالی آب داشتیم و مکاتباتی درباره تالاب های ارومیه، هامون و شادگان صورت گرفته و پیشرفت های خوبی حاصل شده است.

*** فعالیت طرح های جامع زیستگاه ها

کیخا گفت: طرح های مدیریت جامع دفتر زیستگاه ها چند سالی است دچار رکود شده بود اما اکنون فعال شده و مطالعات آنها در حال تکمیل شدن است.

وی افزود: بعد از اینکه این مطالعات در شورای عالی برنامه ریزی استان ها به تصویب رسید، قرار است نتیجه این مطالعات مبنای عمل در استان ها قرار گیرد و هر دستگاهی که بخواهد فعالیتی انجام دهد باید بر اساس نتایج این مطالعات انجام دهد.

*** وضعیت اسف بار جنگل های کشور

تخریب سالانه 100 هزار هکتار جنگل در کشور به علت جاده کشی، لوله کشی های نفت، گاز، آب، حفر معدن و ساخت و ساز زنگ خطری است که محمد رضا تابش رییس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای را بر آن داشت تا خواهان توقف بهره برداری از جنگل به مدت 10 سال شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره گفت: آیین نامه ای همراه با شاخص ها و استانداردهای روز با هدف حفاظت از جنگل ها در دولت به تصویب رسیده که برای اجرا به سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری نیز ابلاغ شده است.

کیخا افزود: دراین آیین نامه نهادها از قطع درختان منع شده اند مگر در مواردی خاص که درخت آسیب دیده باشد و یا دچار آفتی شده باشد که به جنگل آسیب وارد خواهد کرد، مجاز به قطع هستند.

وی اظهار داشت: همچنین در شورای عالی محیط زیست قرار شد تا سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری طرح عملی در ارتباط با جنگل های بلوط زاگرس تهیه کند که در حال انجام این کار است و قرار است بعد از اتمام ، مورد بررسی و تصمیم نهایی کارشناسان دو سازمان حفاظت محیط زیست و جنگل ها مراتع و آبخیزداری قرار گیرد.

*** پاکسازی جنگل های کشور از پسماند

به منظور پاکسازی جنگل های سه استان شمالی کشور شامل گیلان ، مازندران و گلستان ، تفاهم نامه طرح مسیر سبز - ساحل پاک بین رییس سازمان حفاظت محیط زیست و 6 استاندار استان های تهران، البرز، قزوین ، گیلان، مازندران و گلستان به امضا رسید.

این طرح با همکاری سازمان های مردم نهاد و استانداری استان ها در ایام نوروز 93 آغاز می شود و به تدریج در سراسر کشور اجرا می شود.

محمد درویش مسوول دبیرخانه طرح مسیر سبز - ساحل پاک با بیان اینکه جنگل های شمال به محل دفن زباله تبدیل شده اند گفت: 64 درصد زباله ها در جنگل های 3 استان شمالی کشور شامل گیلان ، مازندران و گلستان ، 26 درصد در رودخانه ها و 10 درصد در مراتع دفن می شود.

روزانه 6 هزار تن زباله در 3 استان شمالی کشور تولید می شود که در روزهای تعطیل به 3 برابر افزایش می یابد که به اعتقاد درویش انباشت زباله به مرور موجب ازبین رفتن طبیعت و گونه های موجود در آن می شود.

*** بیمه یوز پلنگ ایرانی و محیط بانان زیستگاه های یوز پلنگ

بیمه یوزپلنگ ایرانی برای اولین بار در کشور توسط سازمان حفاظت محیط زیست و شرکت بیمه دانا انجام شده است و براساس این بیمه نامه اگر یوز پلنگ حادثه ای ایجاد کند یعنی به دام حمله کند بیمه خسارت دامدار را پرداخت می کند. پول بیمه یوز پلنگ ها در صندوق بین المللی مشترک برنامه عمران سازمان ملل متحد و سازمان حفاظت محیط زیست واریز می شود که از این بودجه برای رفع موانعی که موجب بروز حادثه برای یوز می شود ، استفاده خواهد شد.

کیخا گفت: تکمیل روند بیمه کردن حیات وحش ، بیمه پلنگ و گوزن زرد ایرانی نیز در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و اکنون نیز سرگرم رایزنی با شرکت های بیمه دراین زمینه هستیم.

*** نقش بستن یوزپلنگ ایرانی بر لباس تیم ملی بازی های جام جهانی 2014

15 آبان ماه که سپ بلاتر رییس فیفا به ایران سفر کرده بود با معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست دیدار کرد و آنها در گفت وگوهای مشترکی در مورد استفاده از نقش یوزپلنگ بر روی لباس بازیکنان به تفاهم رسیدند و رییس فیفا حضور یوزپلنگ روی لباس تیم ملی را تایید کرد.

بعد از این موافقت دوجانبه ، کارگروهی برای تهیه لوگوی مورد نیاز برای نصب بر روی لباس بازیکنان تهیه شد که 12 بهمن ماه در مراسمی با حضور وزیر ورزش و جوانان، تعدادی ازمسوولان وزارت ورزش و جوانان، مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان محیط زیست در هتل المپیک رونمایی شد.

مسابقات فوتبال جام جهانی 2014 برزیل در ژوئن - خرداد 93- همزمان در 12 شهر برزیل برگزار می شود.

*** فرهنگ سازی عمومی

تاثیر کار فرهنگی بر روی اهداف مختلف برکسی پوشیده نیست،از این رو سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه فرهنگ سازی اقدامات خوبی را بین جوامع محلی آغاز کرد که در زمینه کاهش شکار تاثیر بسزایی داشته است به گونه ای که تعدادی از شکارچیان از شکار چندین ساله خود پشیمان شدند و یکی از آنها تفنگ خود را شکست و دیگری اسلحه شکاری خود را به موزه تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اهدا کرد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: 9 هزار و 140 گونه مهره دار در کشور وجود دارد که از این تعداد 74 گونه در معرض قرار دارد. همچنین 535 گونه پرنده در کشور وجود دارد که با پرندگان کل قاره اروپا برابری می کند و این نشان دهنده غنی بودن ایران از لحاظ تنوع زیستی است.

وی تاکید کرد: حفاظت از این گونه های ارزشمند نیازمند فرهنگ سازی است که خوشبختانه با همکاری سازمان های مردم نهاد در استان های مختلف کشور اقدامات خوبی صورت گرفته است.

*** ممهترین چالش های زیست محیطی

به اعتقاد کیخا مهمترین چالش در حوزه محیط زیست، کاهش منابع آبی است زیرا با ادامه این وضعیت تمام زیستگاه های کشور تحت تاثیر قرار خواهند گرفت و از بین خواهند رفت.

وی گفت: همچنین توسعه بی ضابطه کشاوزری در کشور و عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی باعث شد که اکنون سفره های زیر زمینی تا حد نابودی کاهش یابد، رودخانه ها آلوده شوند، جریان آب کاهش یافت که موجب تخریب زیستگاه ها و خشک شدن تالاب ها شده است.

کیخا تاکید کرد: در چند سال گذشته محیط زیست کشور به شدت مورد هجوم و حمله قرار گرفت و اکنون در شرایط مناسبی قرار ندارد ، حفاظت و بازسازی آن نیازمند همکاری های بین دولت و مردم است.

وی گفت: عملا تخریب توسط دو گروه صورت می گیرد یا دولتمردان و دستگاه های دولتی و یا مردم، آنچه اکنون در حوزه دولت دیده می شود، تمام ارکان دولت از رییس جمهوری تا معاونان و استانداران همه با هم رویکرد زیست محیطی دارند ، خوشبختانه این انگیزه در بخش دولت ایجاد شده است.

کیخا افزود: خوشبختانه در بین مردم هم این جهش مشاهده می شود که نقش سازمان های مردم نهاد و دوستداران محیط زیست دراین راستا بسیار پررنگ است که امید است با این اقدامات محیط زیست به جایگاه اصلی خود برسد.

رسیدن به چنین نگاهی نشان از این دارد که دنیا به وضعیت شکننده محیط زیست و اهمیت نجات آن پی برده است.



منبع:ایرنا