پناهگاه حیات وحش شاسکوه، قاین


نام انگلیسی: Shaskooh nature reserveنام فارسی : پناهگاه حیات وحش شاسکوه


این منطقه در سال 1380 با وسعت 114650 هکتار از طرف محیط زیست شهرستان به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی و مورد حفاظت قرار گرفت قابلیتهای زیستی این منطقه در سالهای گذشته مورد بی مهری بوده و پوشش گیاهی و حیات جانوری به سرعت نابود شده است. با توجه به نوان اکولوژیکی بالای منطقه می توان از ضربات و لطمات وارده به آن جلوگیری نمود.

از پرندگان مهاجر زمستانی قاینات: سرسبز، خودکا، کشیم، حواصیل سفید، حواصیل خاکستری، از پرندگان مهاجر تابستانی قاینات: آبچلیک، سلیم. لک لک سیاه از جمله پرندگان سرگردان منطقه می باشد.



ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها):سيماي طبيعي منطقه تشکيل شده از کوهستان به مساحت تقريبا" 26989 هکتار، تپه ماهور (19747 هکتار) ، دق ( 1171 هکتار) و بقيه را مناطق دشتي و زمينهاي با شيب ملايم (23634 هکتار) فرا گرفته است.
كوهها و برآمدگيهاي عمده منطقه شاسكوه مربوط به دوران دوم و سوم زمين شناسي است كه جنس كانيها و سنگهاي آن بيشتر از آهك، دولوميت، شيست رسوبي، فيليت، كنگلومرا، ماسه سنگ، چرت، ژيپس، شيل، مرمريت و بعضا" كانيهاي آذرين مثل گرانيت، كانيهاي دگرگون شده و آزبست نيز در بين ساير رسوبات منطقه قابل رؤيت مي باشد.


در بين سنگهاي رسوبي منطقه فسيل هاي متنوعي از نرم تنان و دوكفه ايها مربوط به دورانهاي قبل زمين شناسي نيز به چشم مي خورد كه از لحاظ زمين شناسي و مطالعات علمي بسيار با ارزش محسوب مي گردند. شناسايي فسيلها و تشخيص سن دقيق آن نيازمند مطالعات دقيق ديرين شناسي در منطقه مي باشد.

بخش کوهستاني، بيشترين مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. رشته کوه شاسکوه بطول 33 کيلومتر در جهت شمال غربي- جنوب شرقي و در سمت شرق منطقه کشيده شده و مهمترين بخش منطقه از نظر تنوع زيستي مي باشد. وجود يال هاي ستيغ و دره هاي عميق، حفره ها و فرو رفتگي ها در محيط کوهستان، زيستگاه خوبي براي انواع گونه هاي جانوري فراهم کرده است. قسمت تپه ماهوري زيستگاه قوچ و ميش بوده و در قسمت دشتي مي توان گونه هاي با ارزش جانوري از قبيل هوبره و زاغ کويري را مشاهده نمود. وجود جنگلهاي تنک بنه و بادام وحشي بعنوان ذخيره گاهي است که از تنوع ژني قابل ملاحظه اي برخوردار مي باشد.


تنوع در پستي و بلندي منطقه باعث نوسان حرارتي و طبعا" شرايط اقليمي متفاوتي را بخصوص از نظر نوع بارش در منطقه ايجاد نموده است که به دنبال آن تنوع گياهي کم نظير از نوع خشکي زي، آبدوست ، مقاوم به شوري ، گياهان علوفه اي، بوته اي، درختچه اي و درختي قابل مشاهده است. ميشود گفت در اين منطقه تضادها در کنار هم جمع شده اند! درختLonicera persica را مي توان در کنار بنه و بادامشک و گياهان بوته اي يافت. درخت پده که آبدوست هست را مي توان حوالي درختچه هاي مقاوم به خشکي يافت! يا Vitex negundo ( پنج انگشت ) از تيره شاه پسند که جزو فلور منطقه خليج عماني و مناطق گرمسيري است در حاشيه منطقه يافت مي شود!.
صخره هاي صعب العبور زيستگاه کل و بز است. اين زيستگاه قابليت رهاسازي پلنگ را نيز دارا مي باشد که در گذشته نه چندان دور در اين صخره ها مي زيسته است. وجود غارها و شکافهاي عميق شرايط مناسبي را براي پناه و زيست بعضي گربه سانان و ديگر پستانداران گوشتخوار مهيا نموده است. همچنين سنگاب هايي جهت تأمين آب وحوش در بعضي نقاط صخره¬اي يافت مي شود که فاکتور مهمي براي حفاظت و درامان ماندن از تيررس شکارچيان محسوب مي شود. وجود صخره¬هاي رف¬دار ( طاقچه مانند )، مکان خوبي جهت زادآوري پرندگان شکاري بزرگ از جمله عقاب کوهستان، کرکس، عقاب طلايي و ديگر پرندگان شکاري مي باشد.


جاذبه های اکوتوریستی


با عنایت به اینکه در منطقه حفاظت شده شاسکوه طرح مدیریت انجام نگرفته و در حال حاضر نیز قراردادی به شماره 15534 مورخ 18/12/90 جهت اجرای طرح مطالعاتی- پزوهشی منطقه حفاظت شده شاسکوه با دانشگاه محیط زیست کرج به امضاء رسیده است، تاکنون هیچگونه سرمایه گذاری برای امر تفریح و تفرج از سوی این اداره کل در داخل منطقه صورت نگرفته است. شایان ذکر است زيارتگاههايي در سطح منطقه پراکنده اند که داراي پتانسيل گردشگري مي باشد. از جمله مزار شاسکوه، مزار ميرآباد، مزار 12 امام. همچنين پوشش درختي پراکنده در سطح منطقه محيط جذابي براي گردشگران بخصوص مردم بومي منطقه فراهم کرده که بطور مرتب مورد استفاده قرار مي گيرد.



وضعیت عمومی، اقتصادی- اجتماعی


از آنجایی که مردم منطقه به امر کشاورزی و دامداری اشتغال دارند متاسفانه خشکسالی های اخیر در وضعیت معیشتی مردم بسیار تاثیر گذار بوده لذا این اداره کل در راستای جبران بخشی از خسارات حاصله و نیز در راستای مشارکت جوامع بومی در مدیریت منطقه اقدام به جذب نیروی قراردادی، شرکتی و جذب سرباز از جوامع بومی مستقر در منطقه نموده است که خود سهم بسزایی در مدیریت بهتر منطقه با آشنا شدن آنها از فواید حفاظت از منطقه بوده است همچنین به صورت ناچیز در اقتصاد ساکنین تاثیر گذاشته است.
این منطقه به منطقه حفاظت شده ارتقا یافته است. لطفا برای کسب اطلاعات جامعتر به بخش مناطق حفاظت شده ایران در سایت کویرها و بیابان های ایران مراجعه کنید.






















منبع:کویرها و بیابان های ایران


لینک:پناهگاه حیات وحش شاسکوه، قاین