منطقه حفاظت شده ارژن ، فارس


نام انگلیسی : Arzhan protected areaنام فارسی : منطقه حفاظت شده ارژن


منطقه حفاظت شده ارژن در استان فارس، بين N2930 عرض شمالي و E5147 طول شرقي، واقع شده و مساحت آن 59 هزار و 784 هكتار است.


پوشش گياهي: ني، جگن، بوريا، كوشيا، درختان بلوط، بادام، زالزالك، داغداغان

پستانداران: گربه وحشي، گرگ

پرندگان: اردك سرسبز، خوتكا، نوك پهن، آنقوت، گيلار، فيلوش، چنگر، يلوه آبي، حواصيل، اگرتها، اكراس، اكراس سياه، طاووسك، پليكان خاكستري ، اردك مرمري، اردك سرسفيد، عقاب شاهي، اردك سرسفيد، فلامينگو، درنا، كفچه نوك، كاكايي سرسياه

اين منطقه كه بعنوان ذخيره گاه زيستكره از سوى يونسكو انتخاب شده در 60 كيلومترى غرب شيراز قرار گرفته و 52800 هكتار مساحت دارد. اين منطقه شامل دشت وسيع ارژن و تالاب بين المللى پريشان است. گونه هاى غالب گياهى منطقه را نى، جگن، بلوط و بادام تشكيل ميدهد و گونه هاى مهم جانورى آن شامل پرندگان آبزى و كنار آبزى از جمله پليكان پا خاكسترى، اردك سر سفيد و عقاب شاهى است. تعدادى گوزن زرد ايرانى نيز به اين منطقه آورده شده اند. اين منطقه به دليل آنكه زيستگاه مناسبى براى زمستان گذرانى و زادآورى بسيارى از پرندگان است داراى اهميت بين المللى است. اين منطقه را زيستگاه شير ايرانى، كه منقرض شده است، ميدانند.
اين منطقه در سال 1351 با وسعت 191 هزار هكتار به عنوان پارك بين المللي انتخاب گرديد و در سال 1353 با كاهش وسعت به 65 هزار هكتار به عنوان منطقه¬ي حفاظت شده و از طرف سازمان ملل به عنوان ذخيره گاه زيست¬كره ي ارژن و پريشان معرفي گرديد.


ويژگي ها و سيماي عمومي منطقه

در بلند ترين ارتفاعات ذخيره¬گاه زيست¬كره¬ي ارژن و پريشان ( قله ي چاه برفي با 2900 متر ارتفاع از سطح دريا ) درختان سرو كوهي به صورت پراكنده روييده اند. از كمي پايين تر از قله، جنگل بلوط شرع شده و بخش عمده¬ي منطقه را پوشانده است. كم ارتفاع¬ترين بخش منطقه دشت¬هاي اطراف تالاب پريشان است كه تنها 800 متر از سطح دريا ارتفاع دارد كه گونه¬ي غالب در آن در گذشته كنار بوده و امروزه جز در مناطقي محدود، اثري از آن به چشم نمي خورد¬. در حد فاصل تالاب ارژن و پريشان منطقه¬اي به وسعت حدودا" 6000 هكتار كه غالبا" از جنگلهاي انبوه بلوط پوشيده شده به عنوان محدوده¬ي امن منطقه¬ي حفاظت شده¬ي ارژن و پريشان انتخاب و از سال 1357 توجه ويژه¬اي به آن شد. به طوري كه از هر گونه فعاليت كشاورزي و دامداري و فعاليت¬هاي انساني در آن جلوگيري به عمل آمد. تا اين كه در سال 1372 حدودا" 100 هكتار از اين منطقه¬ي زيبا محصور و تعداد 20 راس گوزن زرد ايراني كه ازگونه¬هاي آندميك و در خطر انقراض ايران است؛ در آن نگهداري شد، كه مراحل توسعه¬ي آن در سالهاي اخير اجراشده است.


دشت ارژن بامساحت تقريبي 90 كيلومتر مربع وارتفاع 1990متر در 60 كيلومتري غرب شيراز بين طول جغرافيايي 54 و51 تا 2 و 52 شرقي وعرض جغرافيايي 23 و 29 تا 45 و 29 شمالي واقع است.
باوجود محصور بودن دشت ارژن توسط ارتفاعات وبسته بودن سيستم آب هاي سطحي و همچنين تغذيه¬ي سطحي و زير سطحي، به دليل فرايند تبخير و نيز خردشدگي سازندهاي سخت و فرارآب از درزوشكاف¬ها، انباشتگي ماندآب كه گاه 1 متر عمق دارد موقت مي باشد. تالاب بين المللي پريشان يك تالاب آب شيرين دائمي است كه در حدفاصل عرض هاي شمالي 28 00 29 تا29 32 30و طول هاي شرقي514400 تا515100 واقع بوده و ارتفاع آن از سطح آب¬هاي آزاد 820 متر است. تالاب پريشان با وسعت 4700 هكتار و حوضه¬ي آب ريزي به مساحت5/266 كيلو مترمربع، در 12كيلومتري جنوب شرقي شهر كازرون ودر حاشيه¬ي ارتفاعات زاگرس واقع شده است. عمق متوسط تالاب 5 .1متر بوده و در عميق¬ترين قسمت¬ ها 5 متر مي باشد. اين تالاب چندين نام را يدك مي كشد. از جمله در كنوانسيون رامسر به عنوان تالاب بين المللي ثبت گرديده و در مجموعه¬ي مناطق حفاظت شده توسط يونسكو و پروژه¬ي انسان و كره مسكون (MAB)* به عنوان ذخيره¬گاه بيوسفر انتخاب شده است و در سازمان سازمان حفاظت از تالاب ها مهم جهت پرندگان مهاجر مي باشد.


جاذبه هاي اکوتوريستي

-درختان بلوط ارتفاعات ميانكتل و دشت برم گونه¬ي غالب اين منطقه بوده و در فصل رويش منظره¬ي بسيار بديعي از جنگل هاي زاگرس را به معرض ديد علاقه مندان طبيعت قرار مي دهد.
-نرگس زار فامور در جنوب شرقي تالاب در فصل پاييز و زمستان دشتي مملو از گل هاي نرگس است
آبشارهاي دشت ارژن با ارتفاعي بالغ بر 50 متر در شرق منطقه و در دامنه¬ي ارتفاعات كوه بيل واقع شده اند به طوري كه از فواصل بسيار دور نيز قبل رويت مي باشند.
- منظره¬ي ويژه در ارتفاعات كوه بيل مشرف به تالاب ارژن و داراي گسل نرمال .
-كاروانسراي قديمي واقع در جاده¬ي ميانكتل که مربوط به دوره¬ي قاجار مي باشد .
- امام¬زاده عبدالله در روستاي وارك (دشت برم )
- امام¬زاده پيرابوالحسن در روستاي ابوالحسني
- امام¬زاده پيربنكي در جاد¬ ي كتل پيرزن
- امام¬زاده بي بي حوري در شرق تالاب پريشان دامنه¬¬ي كوه عربان
-راه¬هاي قديمي وتاريخي موجود درمنطقه
-جاده¬ي قديمي شيراز _ بوشهر معروف به كتل پيرزن كه هنوز قابل استفاده بوده و در برخي از نقاط آن جاده به شكل زيبايي برروي پرتگاه¬ها طراحي شده است .
















منبع:کویرها و بیابان های ایران