اصول واکسیناسیون و تجویز داروهای ضدانگل

واکسیناسیون در سگ سانان
آخرین توصیه نامه واکسیناسیون سگها در سال 2003 این هدف را دنبال می کردکه بتواند یک منبع موثق را برای واکسیناسیون سگ سانان در حرفه دامپزشکی فراهم نماید.
در این توصیه نامه 15 مدل واکسیناسیون برای استفاده در ایالت متحدة آمریکا موردتایید قرار گرفته بود در این توصیه نامه اطلاعات ضروری در رابطه با اجرای برنامة واکسیناسیون سگها فراهم گردیده بود.
از جمله نقایص این توصیه نامه این بود که به صورت یک برنامة استاندارد و نیز انجام عملی در کلینیک ها طراحی نشده بود.
به تازگی اطلاعات جدیدی در رابطه با واکسن ها بدست امده است همچنین واکسن های جدیدی برای استفاده در سگها مجوز گرفته است که ضرورت به روز شدن این توصیه نامه را مشخص می کرد
در توصیه نامه 2005 مرکز واکسیناسیون سگها به ارائه اطلاعاتی در مورد انتخاب واکسن و نحوة استفادة از واکسن پرداخته شده همچنین اطلاعات در مورد ایمنی شناسی وابسته به واکسن ها (به صورت مختصر)، نقش آزمایشات سرمی برای مشخص کردن لزوم تجویز واکسیناسیون در موارد مختلف، عوارض جانبی نامطلوب واکسن ها و نیز قوانین و مسئولیت های وابسته به واکسیناسیون در سگها، گردآوری شده است.
تحقیقی جامع در زمینه عوارض جانبی واکسن که در سال 2006 منتشر گردید(در این بررسی عوارض جانبی ناشی از واکسن (vaccin associated adverse event) که تا 3 روز بعد از تجویز واکسن در 360 بیمارستان مورد تشخیص قرار گرفته بود مورد ثبت و بررسی قرار گرفت.
این عوارض جانبی نامطلوب شامل: واکنش آلرژیک، کهیر، آنافیلاکسی، ایست قلبی، شوک قلبی، عروقی و مرگ ناگهانی بودند.
در بین 1 جوون 2002 تا 31 دسامبر 2003 4678 مورد (% 0/38) عوارض جانبی نامطلوب ناشی از واکسن، از میان 1225,159 سگ واکسینه شده مورد تشخیص قرار گرفت.
میزان عوارض جانبی ناشی از واکسن که در هر 10/000 سگ واکسینه دیده می شد به صورت معنی داری با افزایش بدن، کاهش را نشان می داد به طوریکه سگهایی که وزنی بیش از 10 تا 45 کیلوگرم داشتند در مقایسه با سگهایی که کمتر از 10 کیلوگرم وزن بدنشان بود تقریباً 50 درصد کمتر خطر ابتلا به عوارض جانبی ناشی از واکسن را داشتند.
همچنین در نژادهای داشهوند، پاگ، بوستون تریر، مینیاتور پینچروشی هوا هوا بیشترین عوارض جانبی ناشی از واکسن دیده شد.
در مقایسه با سگهای 2 تا 9 ماهه عوارض جانبی ناشی از واکسن به میزان معناداری در سگهای یکساله و نیز به میزان بسیار بیشتر در سگهای تقریباً بزرگتر از 2 سال دیده شد.
همچنین خطر وقوع عوارض جانبی ناشی از واکسن به صورت کاملاً واضح در سگهای عقیم شده نسبت به سگهایی که عقیم نشده بودند، بیشتر بود.
همچنین در سگهایی که تجویز واکسن های یادآور بعدی همگی در همان مکان درمانی که واکسن اولیه تجویز شده بود، انجام گرفته بود میزان عوارض جانبی مشخصاً افزایش یافته بود.
انتخاب واکسن:
توصیه نامة منتشر شده واکسیناسیون سگها دارای عناوینی نظیر اصلی و غیراصلی می باشد
منظور از واکسن های اصلی به طور کلی واکسن هایی است که برای هر سگی (و هر گربه ای) که 6 ماه و یا کمتر از سن داشته و قبلاً واکسن دریافت نکرده اند می بایست به طور حتمی تجویز شوند.
این واکسن ها بسیار مهم می باشند چرا که آنها از عفونتهایی که میزان واگیر و مرگ و میر بالا، شیوع وسیع و یا مشترک بین انسان و دام هستند، جلوگیری می کنند.
گروه متخصصین واکسیناسیون در سگها واکسن هایی که بر علیه دیستمپر سگ سانان، پاروویروس سگ سانان، آدنوویروس تیپ II سگ سانان و نیز ویروس هاری می باشند را به عنوان واکسن های اصلی مورد تأیید قرار داده اند.
واکسن های غیراصلی (اختیاری) واکسن هایی هستند که در سگهایی به صورت انفرادی در سگهایی که خطر در معرض قرار گرفتن عفونتهای خاصی را دارند، می بایست مورد تجویز قرار گیرند.
برای اینکه یک واکسن اصلی یا غیراصلی تجویز شود یا نشود عواملی نظیر انتشار جغرافیایی یک بیماری «به طور مثال برلوزیس لایم (Lyme borrollosis)، سن بیمار (توله یا بزرگسال) و نحوة زندگی (کاملاً داخل خانه و یا آزاد ولگرد) می بایست مورد توجه قرار گیرند».
واکسن هایی که در بخش غیر اصلی قرار می گیرند معمولاً از جمله واکسن هایی می باشند که به طور اختصاصی در برابر بیماریهایی که کمتر شایع بوده و یا حدت کمتری دارند و همچنین خود محدود شونده و یا قابل درمان می باشند، مقاومت ایجاد می کنند.
گروه متخصصین واکسن سگ سانان، واکسن هایی که بر علیه بیماریهای سرخک (دیستمپر، سرخک) پاراآنفولانزای سگ سانان، انواع سویه های لیتوسپیروز، بردتلابرونکوسپتیکا (bordetella bronchoseptica) و برلیا برگدوفری (borrellia burgdoferi) هستند را در طبقه بندی واکسن های غیراصلی قرار داده اند.
همچنین گروه متخصصین واکسن سگ سانان در آمریکا واکسن هایی را که بر علیه ژیاردیا، کروناویروس سگ سانان و نیز آدنوویروس تیپ یک سگ سانان می باشند را معمولاً برای استفاده، پیشنهاد نمی کنند.
برخی از عللی که این واکسن ها در این گروه قرار گرفته اند به این ترتیب می باشد که یا بیماری که بر علیه آن واکسن تولید شده حالت بالینی خاصی را ایجاد نمی کند (مثل کروناویروس) و یا برای واکسن تولید شده به صورت بالقوه عوارض نامطلوب جدی شناخته شده است (مثل آدنوویروس تیپ I) و یا اینکه واکسن در برابر ایجاد عفونت، ممانعت خاصی ایجاد نمی کند (مثل ژیاردیا).
البته گروه متخصصین واکسن سگ سانان به این امر واقف هستند که همة دامپزشکان ممکن است با این طبقه بندی موافق نباشند به این خاطر راهنمانامة واکسن برای کمک به کلنیسین ها بسته به اینکه کدام واکسن می بایست برای همة سگها و کدام واکسن می بایست تحت شرایط خاص به صورت انفرادی، تحت شرایط خاص تجویز شود، به رشته تحریر درآمده است
به عنوان مثال، متخصصین واکسن سگ سانان، واکسن آدنوویروس تیپ II را به عنوان واکسن اصلی و واکسن پاراآنفولانزا را تحت عنوان واکسن غیراصلی، طبقه بندی کرده اند اما امروزه اکثر واکسن های تولید شده در بازار، معمولاً پاراآنفولانزا و آدنوویروس تیپ II را با هم دارند، در این صورت بدیهی به نظر می رسد که این نوع واکسن می بایست تحت عنوان واکسن اصلی بکار گرفته شود.
نحوة استفاده از واکسن های رایج
با وجود ارائه توصیه نامة واضح توسط متخصصین واکسیناسیون اما باز هم در برخی از توصیه نامه های تجاری مدت زمان تجویز یادآور واکسن های اصلی در سگهای بزرگسال هر 3 سال تعیین شده است. در صورتیکه مطالعات محدود نشان داده است که کمترین مدت زمان ایمنی زایی این واکسن هادر اینگونه موارد 5 تا 6 سال می باشد. با این حال توصیه نامه در مورد فاصله زمانی استفاده از واکسن در توله سگها و یا سگهای بزرگسالی که قبلاً واکسینه نشده بودند، تغییری نکرده است.
مشخصاً تعیین (Duration of immunity) DOI مدت زمان ایمنی زایی هر واکسن به نحوة ساخت واکسن، نحوة تجویز واکسن، میزان آنتی ژن موجود در فرآورده، نحوة حمل واکسن وضعیت سلامتی بیمار در زمان واکسیناسیون و همچنین به وجود مقاومتهای ژنتیکی در پاسخ با واکسن در برخی از حیوانات بستگی دارد.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان-
انواع واكسن بر عليه ديستمپر سگ سانان
واکسن نوع 1
ویروس دیستمپر سگ سانان نوع زنده تخفیف حدت یافته
واکسن اصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 تا 8 هفتگی
دوز دیگر در 9 تا 11 هفتگی
سپس یک دوز در 12 تا 14 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک تک دوز ایمنی می دهد.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
اولین یادآور یکسال بعد از اولین واکسن (توله ها) (بقیه یادآورها بعد از آن هر 3 سال یکبار تجویز شود)
توضیحات
بسیار توصیه می شود. با اینکه توصیه های شرکتهای سازنده واکسن، مبنی بر استفاده سالیانه از واکسن یادآور می باشد اما مطالعات نشان داده است که در سگهای بزرگ سویه Rock born تا 7 سال و سویه Onderstepoort تا 5 سال ایمنی می دهد.واکسن در بزرگسالان تا فاصله زمانی 3 سال می تواند ایمنی دهد.
واکسن نوع 2
ویروس نوساخته(recombinant) دیستمپر سگ سانان(rCDV) واکسن نوسازی شده
واکسن اصلی جایگزین نوع زنده تخفیف حدت یافته
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 تا 8 هفتگی
دوز دیگر در 9 تا 11 هفتگی
و سپس در 12 تا 14 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسالان) بزرگتر از 16 هفته
دو 2 روز با فاصله زمانی 2 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) توصیه ها
به صورت سالانه.
ممکن است هر 3 سال یکبار نیز تجویز شود. (به قسمت توضیح مراجعه شود)
توضیحات
این واکسن ممکن است به عنوان جایگزین واکسن زنده تخفيف حدت يافته.CDV مورد استفاده قرار گیرد. اما این احتمال می رود ایمنی (استریل) ایجاد نکند و یا ممکن است مدت زمانی ایمنی زایی آن در سگها طولانی تر باشد.
کمترین مدت زمان ایمنی زایی آن (DOI)[*] 2 سال می باشد.
همانطور که گفته شد ایمنی زایی این واکسن ممکن است غیرمناسب و یا طولانی باشد. لذا این واکسن در جاهایی که خطر در معرض قرار گرفتن با ویروس دیستمپر به طور واضح مشاهده می شود توصیه نمی شود (به عنوان مثال مراکز نگهداری و فروش حیوانات خانگی).
توجه: چنانچه برنامه واکسیناسیون به این گونه باشد که واکسن اولیه از نوع زنده تخفيف حدت يافته.CDV و به دنبال آن واکسن یادآور از نوع (rCDV) باشد ایمنی زایی در این روش بسیار عالی خواهد بود. به همین دلیل انجام واکسیناسیون های یادآور با واکسن rCDV منطقی تر به نظر می رسد.
واکسن دیستمپر نوع 3
ویروس (دیستمپر – سرخک)زنده تخفيف حدت يافته
این واکسن می بایست تنها به صورت داخل عضلانی تجویز شود.
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز بین 4 تا 12 هفتگی تجویز شود. فقط در صورتیکه به دنبال آن یک دوز زنده تخفيف حدت يافته.CDV و یا دو دوز rCDV بعد از 12 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
برای سگهای بیش از 12 هفته توصیه نمی شود.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) توصیه ها
واکسیناسیون یادآور با این نوع واکسن توصیه نمی شود.
توضیحات
جهت استفاده رایج توصیه نمی شود و تنها یک ایمنی موقت در حیوانات جوان ایجاد می کند.
اشاره شده است که در مراکز نگهداری و خانه های سگها که دیستمپر به عنوان یک مشکل مورد شناسایی قرار گرفته می توان از این واکسن استفاده کرد.همانطور که گفته شد، استفاده از این واکسن برای هر سگی که سن بیش از 12 هفته داشته باشد، توصیه نمی شود.
توجه: اگر این واکسن در سگهای بزرگسال استفاده شود، ممکن است باعث ايجادآنتي بادي برعليه ويروس سرخک در بدن شوند كه در طي بارداري قابلیت گذشتن از جفت را دارند، این آنتی بادیهای مادری ممكن است با واكسن ديستمپر تداخل ايجاد كنند
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واکسن برعلیه پاروویروس سگ ها
واکسن نوع یک
پاروویروس سگ سانان واکسن زنده تخفیف حدت یافته
واکسن اصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 8 تا 6 هفتگی
یک دوز دیگر در 11 تا 9 هفتگی
و سپس دوز دیگر در 14 تا 12 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک دوز، اگرچه دو 2 دوز به فاصله 3 تا 4 هفته قابل قبول تر است
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
اولین یادآور یکسال بعد از اولین سری واکسیناسیون اولیه تجویز می شود (توله ها)
بقیه یادآورها هر 3 سال یکبار تجویز شود.
توضیحات
استفاده از آن بسيار توصيه مي شود : اگرچه شرکتهای سازندة واکسن، تجویز واکسن های یادآور را به صورت سالانه توصیه می کنند اما مطالعات نشان داده است که ایمنی زایی واکسن زنده تخفيف حدت يافته تا 7 سال بعد از واکسیناسیون نیز ادامه دارد.
واکسن نوع 2
پاروویروس سگ سانان کشته شده
واکسن غیراصلی جایگزین برای نوع زنده تخفيف حدت يافته
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 2 و 3 و 4 ماهگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو 2 دوز به فاصله 3 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
توجه: مطالعات در مورد DOI واکسن کشته موجود نمی باشد.توله هایی که در ابتدا با واکسن زنده تخفيف حدت يافته به صورت کامل و در سال بعد نیز با یک دوز واکسن زنده تخفيف حدت يافته واکسینه شده اند، می توانند پس از آن هر 3 سال یکبار با واکسن حاوي ویروس کشته ، واکسینه شوند.
توضیحات
یک جایگزین مناسب برای واکسن زنده تخفيف حدت يافته پاروویروس بوده، اگرچه در اکثر موارد از واکسن زنده تخفيف حدت يافته استفاده می شود.
توجه: فراورده های کشته پاروویروس ممکن است حساسیت تداخل با آنتی بادیهای مادری را در سن 16 تا 18 هفتگی داشته باشند.
توجه: مطالعات نشان داده است که در سگهایی که فقط با واکسن کشته واکسینه شده اند، ایمنی در برابر بیماری تا 15 ماه بعد از واکسیناسیون باقي مي ماند.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن بر عليه هپاتيت عفوني سگها
واکسن
آدنوویروس تیپ 1 سگ سانان (AV – 1)
واكسن کشته و زنده تخفیف حدت یافته (زنده تخفيف حدت يافته)
توصیه نمی شود.
واكسن غير اصلي
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 – 8 هفتگی
دوز دیگر در 9 – 11 هفتگی
و سپس یک دوز در 12 – 14 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
واکسن کشته: دو 2 دوز به فاصله 4 تا 2 هفته
واکسن زنده تخفیف حدت یافته: یک دوز
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه (توصیه سازندگان واکسن)
توضیحات
توصیه نمی شود. در آمریکا عفونت هپاتیت سگ سانان از شیوع بسیار کمی برخوردار است، به علت واکنش چشم آبی ناشی از اين واکسن و نیز ایمنی که (AV-2) (آدنوویروس تیپ 2) كه بر عليه هپاتيت عفوني سگها ايجاد مي كند لذا استفاده از واکسن های حاوی (AV-1) توصیه نمی شود.
تذکر: اخیرا 9 واکسن در دسترس صاحبان دام قرار گرفته که می توانند آنها را بدون نسخه از بازار خریداری کنند (otc). یکی از این واکسن ها شامل ترکیبی از (AV-1 , AV-2) می باشد
واکسن نوع 2
آدنوویروس تیپ 2 سگ سانان (AV-2)
واكسن حاوي ويروس زنده تخفيف حدت يافته ) شکل تزریقی و موضعی)
واكسن حاوي ويروس کشته
واکسن اصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 – 8 هفتگی
دوز دیگر در 9 – 11 هفتگی
و سپس یک دوز در 12 – 14 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
واکسن کشته: دو 2 دوز به فاصله 4 تا 2 هفته
واکسن زنده تخفيف حدت يافته یک دوز
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
اولین یادآور یکسال بعد از اولین سری واکسیناسیون تجويز می شود. (توله ها) بقیه یادآورها هر 3 سال یکبار تجويز می شود.
توضیحات
بسیار توصیه می شود.
بین (AV-1) عامل هپاتیت سگ سانان
و (AV-2) یکی از عوامل(intection tracheo bronchitis) ITB تراکئو برونشیت عفونی ایمنی متقاطع دیده می شود.
معمولاً واکسن های CAV , CDV به همراه هم هستند و کمتر در بازار واکسن مونووالانت (جداگانه) این بیماریها دیده می شود.
یافته ها نشان داده که سگهای بزرگسالی که با واکسن CAV2 نوع زنده تخفيف حدت يافته واکسینه شده اند تا 7 سال می تواند بر علیه انواع پرحدت CAV1 مقاوم باشند
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان،
انواع واكسن برعليه پارا آنفولانزا
واکسن
ویروس پاراآنفولانزای سگ سانان CPiV
شکل موضعی و تزریقی زنده تخفيف حدت يافته
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 – 8 هفتگی
دوز دیگر در 9 – 11 هفتگی
و سپس یک دوز در 12 – 14 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک دوز کافی است.
اگرچه دو دوز به فاصله 4 تا 3 هفته قابل قبول تر است.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
اولین واکسن یادآور یکسال بعد از اولین سری واکسیناسیون زده شود (توله ها)
بقیه یادآورها یک دوز هر 3 سال یکبار.
فرم داخلی بینی: تنها به صورت ترکیب پا برودتلابرونکوسپتیکا موجود می باشد که به صورت موضعی و داخل بینی تجویز می شود.
توضیحات
توصيه مي شود معمولاً واکسن به همراه CAV , CDV موجود می باشد، در حال حاضر شکل جداگانه واکسن (مونووالانت) وجود ندارد. شکل تزریقی واکسن از شکل موضعی واکسن اثر کمتری دارد (داخل بینی).
مدت زمان ایمنی زایی نوع موضعی یکسال است
نوع تزریقی CPiV به همراه واکسنهای CDV , CPV , CAV-2 نیز موجود می باشد (نوع موجود در ایران)
نوع موضعی واکسن به صورت ترکیبی از واکسن های بردوتلا و CAV-2 نیز در بازار موجود است.
واکسن
بردوتلا برونکوسپتیکا
باکترین کشته
شکل تزریقی
واکسن غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 6 – 8 هفتگی
سپس در 10 – 12 هفتگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو 2 دوز به فاصله 2 تا4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالیانه
توضیحات
انتخابی: مطالعات جدید نشان می دهد در سگهای بزرگسال شکل تزریقی یادآور بردوتلا از شکل موضعی آن بهتر می باشد.
معتقدند که مدت زمان ایمنی زایی (DOI) این واکسن کمتر از یکسال می باشد.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن بر عليه بردتلا برونكوسپتيكا
واکسن نوع 1
بردوتلا برونکوسپتیکا (باکترین زندة بدون حدت) + ویروس پاراآنفولانزا زنده تخفيف حدت يافته
فقط موضعی (داخل بینی)
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در ابتدای 3 هفتگی( بهتر است به توصيه شركت سازنده مراجعه شود)
اگر واکسن موضعی قبل از 5 تا 6 هفتگی تجویز شد، می بایست یک دوز دیگر بعد از 6 هفتگی و سرانجام دو هفته بعد از آن یک دوز دیگر تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
ذکر نشده است اگرچه یک تک دوز توصیه می شود.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
اگر در 6 ماه قبل حیوان واکسینه نشده و از طرفی احتمال در معرض قرار گرفتن با بیماری برای آن وجود دارد، توصیه می شود که یک هفته قبل روبرویی با بیماری یک یادآور زده است (به عنوان مثال هنگام مسافرت و یا شرکت در نمایشگاهها)
توضیحات
تجویز همزمان نوع تزریقی و موضعی واکسن بردوتلا مزیت خاصی ندارد. استفاده از آن به صورت انتخابي مي باشد: در مراکز نگهداری سگها و خانة سگها به طور گذرا (3 تا 10 روز) بعد از انجام واكسيناسيون سرفه ، عطسه آبريزش بینی مشاهده می شود. برای رفع علائم قسمتهای فوقانی تنفسی ناشی از واکسن (سرفه و آبریزش بینی مدت دار) اشاره به درمان آنتی بیوتیکی (داکسی سایکلین doxycycline) شده است. مدت زمان ایمنی زایی تقریباً 10 ماه است
توجه: تجویز موضعی واکسن برعليه تراکئوبرونشیت عفونی سگ سانان، در مقایسه با تجویز تزریقی، پاسخ ایمنی موضعی بسیار بهتری را ایجاد می کند.
واکسن نوع 2
بردوتلا (باکترین زنده بدون حدت) + ویروس پاراآنفولانزا (زنده تخفيف حدت يافته)
آدنوویروس سگ سانان تیپ (زنده تخفيف حدت يافته) II
استفاده فقط به صورت انتخابی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 8 هفتگی و یا بعد از آن تجویز شود.
برخی از سازندگان واکسن توصیه می کنند که واکسن در 3 تا 4 هفتگی تجویز شود. این روش در مواقعی که خطر در معرض قرار گرفتن با بیماری بسیار زیاد است توصیه می شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک تک دوز توصیه می شود.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
اگر در 6 ماه قبل حیوان واکسینه نشده و از طرفی احتمال در معرض قرار گرفتن با بیماری برای آن وجود دارد، توصیه می شود که یک هفته قبل از روبرویی با بیماری یک یادآور تجويز شود (به عنوان مثال هنگام مسافرت و یا شرکت در نمایشگاهها)
توضیحات
توصیه نمي شود: برای هر سگی که خطر در معرض گرفتن هر یک از این پاتوژن ها وجود دارد، می بایست مورد توجه قرار گیرد.
توجه: تجویز موضعی واکسن بر علیه تراکئوبرونشیت عفونی سگها در مقایسه با تجویز عفونی پاسخ ایمنی زایی بهتری را ایجاد می کند.
مدت زمان ایمنی زایی قبلاً در موارد انفرادی هر یک از واکسنها ذکر شده است.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن بر عليه بيماري لايم
واکسن نوع 1
برلیا برگدوفری Borrelia burgdoferi برلوزیس لایم نوسازی شده
پروتئین سطح خارجیA (OSPA) Outer Surface Portein A
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
اولین دوز در 9 هفتگی تجويز شود بعد از آن به دومین دوز در 2 تا 4 هفته بعد احتیاج است.
سن مطلوب برای دوز اولیه 3 ماهگی و بیشتر از آن می باشد که 2 تا 4 هفته بعد آن دومین دوز می بایست زده شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو دوز به فاصله 2 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
توصیه گروه متخصصین این است که انجام واکسیناسیون بستگی به محل و منطقة جغرافیایی دارد. قبل از آغاز فصل کنه ها واکسیناسیون می بایست انجام شود.
توضیحات
واكسن انتخابی . توجه: بیماری لایم شیوع منطقه ای و محدود دارد بنابراین این واکسن تنها برای آن دسته از سگهایی که خطر در معرض قرار گرفتن بالایی با بیماری دارند، توصیه می شود.
واکسن نوع 2
برلیا برگدوفری:برلوزیس لایم (باکترین کاملاً کشته شده)
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
اولین دوز در 9 هفتگی داده شود بعد از آن به دومین دوز در 2 تا 4 هفته بعد احتیاج است.
سن مطلوب برای دوز اولیه 3 ماهگی و بیشتر از آن می باشد که 2 تا 4 هفته بعد آن دومین دوز می بایست زده شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو دوز به فاصله 2 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
توصیه گروه متخصصین این است که انجام واکسیناسیون بستگی به محل و منطقة جغرافیایی دارد. قبل از آغاز فصل کنه ها واکسیناسیون می بایست انجام شود.
توضیحات
کمترین مدت ایمنی زایی واکسن نوع نوسازی شده، بر علیه بیماری یکسال می باشد.
واكسن انتخابی. بیماری لایم شیوع منطقه ای و محدود دارد بنابراین این واکسن تنها برای آن دسته از سگهایی که خطر در معرض قرار گرفتن بالایی با بیماری دارند توصیه می شود.
ترجیحاً برای سگهایی که در قسمت شمال شرقی و نیز نواحی بالایی نیمه غربی آمریکا زندگی می کنند (میشیگان و وین کانسین) و یا در مواردیکه مسافرت به این نواحی اندمیک انجام می شود و احتمال روبرویی با کنه وجود دارد، واکسیناسیون حتماً می بایست مدنظر قرار گیرد.
کمترین مدت زمان ایمنی زایی بر علیه بیماری یکسال می باشد.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان،
انواع واكسن بر عليه كروناويروس
واکسن
کروناویروس سگ سانان کشته شده و زنده تخفيف حدت يافته
واكسن غير اصلي
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
هر 2 تا 4 هفته یک دوز تا سن 12 هفتگی تجویز شود. (تخفیف حدت یافته و کشته)
واکسن کشته معمولاً در ابتدای 6 هفتگی تجويز می شود به دنبال آن هر 2 تا 3 هفته تا سن 12 هفتگی بقیه دوزها تجويز می شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک دوز اگر از نوع زنده تخفيف حدت يافته استفاده شود.
دو 2 دوز به فاصله 2 تا 3 هفته اگر از کشته استفاده شود.
گروه متخصصین به علت غیر سودمند بودن، استفاده از واکسن را در بزرگسالان توصیه نمی کنند.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه (توصیه شرکتهای سازنده)استفاده از این فراورده توصیه نمی شود مگر آنکه همراه با واکسن های دیگری نظیر پاروويروس و ديستمپر سگها باشد که آنهم به دلیل اثرات سودمند این واکسن ها بوده و نه به خاطر آنتی ژن كروناويروس سگ
توضیحات
با توجه به علایم بالینی بیماری کروناویروس سگ سانان تأکید می شود که انجام واکسیناسیون برای همه سگها ضروری نمی باشد علائم بالینی عفونت معمولاً در توله های کمتر از 6 هفته دیده می شود.
معمولا ًبيماري علائم خفیف و یا غیرواضح بوده که به صورت مشخص خودبخود خوب می شوند.توصیه می شود که مراکز نگهداری سگها از این واکسن به علت غیرسودمند بودن آن و هزینه های اضافی که دربر دارد، استفاده نکنند.تجربه ها نشان داده، در نتیجه عدم ادامة استفاده از این واکسن در سگهای بزرگسال هیچگونه افزایشی در خطر ابتلا به عفونت دیده نمی شود.به علت اینکه در مطالعات سگهای گروه کنترل بیمار نمی شوند لذا نمی توان مدت زمان ایمنی زایی واکسن را مشخص کرد.
نه واکسن کشته و نه واکسن زنده تخفيف حدت يافته کروناویروس، در کاهش بیماریزایی پاروويروس و ديستمپر سگها هیچگونه اثرسودمندي ندارند
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن بر عليه لپتوسپيرا
واکسن
لیتوسپیرا انتروگانس (L. interogans) ترکیبی از سرواریته های مختلف لپتوسپیرا
(لپتوسپیرا ایکترهموراژیه (L. icterhaemorrhagiae ) لپتوسپيرا کانیکولا (L. canicula)به صورت باکترین کشته شده، همچنین ترکیبی از سروارهای گریپوتايفوزا( gryppotyphosa) و پومونا( Pomona) نیز موجود می باشد.
غیراصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در 12 هفتگی
و دوز دیگر در 16 هفتگی تجویز شود.
توجه: برای ایجاد پاسخ مناسب در سن کمتر از 12 هفتگی تجویز نشود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو دوز به فاصله 2 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
برخی از نویسندگان توصیه می کنند در سگهایی که در خطر بالای روبرویی با عامل قرار دارند، یادآور هر 6 ماه تجویز شود. البته تجویز واکسن لپتوسپیروز هر 6 ماه توصیه نمی شود.
توضیحات
واكسن انتخابی. توجه شیوع این بیماری به علت سروارهای مختلف می باشد در نتیجه به علت کمبود اطلاعات مربوط به سروارهای خاصی که در مناطق مختلف جغرافیایی در میان سگها وجود دارد، توصیه تجویز واکسن مشکل می باشد.
توجه : گزارش دامپزشکان و پرورش دهندگان حاکی از آن است که وقوع عوارض جانبي پس از واکسیناسیون در میان توله ها (کمتر از 12 هفته) و نیز سگهایی نژاد کوچک، برای این واکسن زیاد می باشد اين واکنش هاي پس از واکسیناسیون در سگهای بسیار جوان (کمتر از 9 هفته) شدیدتر بوده است.
واکسیناسیون معمول می بایست تا سن 12 هفتگی و یا بیش از آن به تأخیر بیفتد. مطالعات نشان داده است که مدت زمان ایمنی زایی واکسن بر علیه بیماری برای سرواريته های کانیکولا و ایکترهموراژیه تقریباً 12 ماه می باشد.
در مورد مدت ایمنی زایی سروارهای گریپوتایفوزا و پومونا، اطلاعاتی در دسترس نیست.


توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن ژيارديا

واکسن
ژیاردیا لامبلیا Giardia lamblia کشته شده
به طور کلی توصیه نمی شود.
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
دوز اولیه در 8 هفتگی و سپس دوز دوم در دو تا سه هفته بعد تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
دو دوز به فاصله 2 تا 4 هفته
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه(توصیه شرکتهای سازنده)
متخصصین واکسن یادآور را در سگهای یکساله و بزرگتر توصیه نمی کنند.
توضیحات
توصیه نمی شود.این واکسن ممکن است از دفع اووسیت جلوگیری کند ولی از ایجاد عفونت جلوگیری نمی کند، با این حال عفونت در توله ها وبچه گربه هامعمولا تحت بالینی می باشد.
اگرچه ژیاردیا شایع ترین انگل روده ای انسان در ایالت متحده آمریکا می باشد اما منبع اصلی عفونت انسان، آب آلوده می باشد و عفونت در سگها و گربه ها به عنوان زئونوز در نظر گرفته نمی شود چون این واکسن از عفونت جلوگیری نمی کند، کمترین زمان ایمنی زایی آن مشخص نیست.
توصیه نامه واکسیناسیون سگ سانان
انواع واكسن بر عليه هاري

واکسن نوع 1
هاری یکساله (کشته)
تجویز به صورت انتخابي نبوده و حتماً باید انجام شود.
واكسن اصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در ابتدای 3 ماهگی تجویز شود.
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک تک دوز تجویز شود.
واکسیناسیون مجدد (یادآور) «توصیه ها»
سالانه
بر اساس قوانین منطقه ای و دستورات استانی انجام شود. واکسن یکساله ممکن است بر اساس قوانین محلی به عنوان واکسن یادآور مورد استفاده قرار گیرد.
توضیحات
حتماً استفاده شود. واکسن یکساله معمولا به عنوان اولین واکسن مورد استفاده قرار می گیرد. پس از آن در سال بعد نیز از همین واکسن و سپس از واکسن سه ساله استفاده می شود.مناطق و استانهای مختلف ممکن است دستور عمل دیگری در نظر گرفته باشند.
توصیه نامه انواع واكسن بر عليه هاري
واکسیناسیون سگ سانان،

واکسن نوع 2
هاری کشته شده 3 ساله. تجویز به صورت انتخابی نبوده و حتماً می بایست انجام شود.
واکسن اصلی
واکسیناسیون اولیه (توله ها) 16 هفته و کمتر
یک دوز در ابتدای 3 ماهگی تجویز شود.
توجه: واکسن 3 ساله هاری ممکن است به عنوان جایگزین واکسن یکساله برای دوز ابتدایی و دوزهای بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
بر اساس دستورالعمل منطقه تجويز انجام گيرد
واکسیناسیون اولیه (بزرگسال) بزرگتر از 16 هفته
یک تک دوز تجویز شود.
توجه: واکسن 3 ساله هاری ممکن است به عنوان جایگزین واکسن یکساله برای دوز ابتدایی و دوزهای بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
بر اساس دستورالعمل منطقه
واکسیناسیون مجدد (یادآور)
توصیه می شود که دومین دوز واکسیناسیون هاری بدون توجه به سنی که اولین دوز واکسن زده شده، یکسال بعد از اولین واکسیناسیون تجویز شود.
بر اساس دستورالعمل منطقه ای بقیه یادآورها به صورت سالانه و یا هر 3 سال یکبار می بایست تجویز شود.
توضیحات
حتماً استفاده شود. واکسن یکساله معمولاً به عنوان اولین واکسن مورد استفاده قرار می گیرد بدنبال آن در سال بعد نیز از همین واکسن و سپس از واکسن سه 3 ساله استفاده می شود.
مناطق و استانهای مختلف ممکن است دستورالعمل و قوانین دیگری داشته باشند.
گروه متخصصین پیشنهاد می کنند، می بایست قوانینی که فاصله زمانی واکسیناسیون هاری را کمتر از 3 سال در نظر می گیرند، تغییر داد. چرا که این روش نه تنها اثر سودی ندارد بلکه ممکن است باعث افزایش عوارض نامطلوب ناشی از واکسن شود.
توجه: r آورده شد در ابتدای نام آنتی ژن نشان دهنده recombinant می باشد.
توجه: روش تجویز واکسن ها عموماً SQ (زیر جلدی) و یا IM (داخل عضلانی) می باشد با این حال می بایست روشی که شرکت سازنده، پیشنهاد داده است، مورد توجه قرار گیرد.
در پایان: بدلیل فقدان آزمایشات مناسب اختصاصی و قابل قبول ایمنی شناسی برای بیماریهای عفونی، هر دامپزشک باید بپذیرد که مسئولیت دارد برای انجام واکسیناسیون برنامه ای بکار گیرد، که برای هر بیمار و هر منطقه ای و برای هر یک از بیماریها، تقریباً در تمام مراحل زندگی محافظت ایجاد نماید. راهنما نامة واکسیناسیون سگ سانان آمریکا اختصاصاً جهت ارائه کمکی مطمئن، سودمند و مستدل در امر واکسیناسیون به تحریر درآمده است.







واکسیناسیون گربه سانان
هدف مهم واکسیناسیون گربه سانان، امکان واکسینه کردن جمعیت بزرگی از گربه های تحت خطر می باشد و واکسیناسیون هر گربه، به صورت انفرادی ضروری نمی باشد.
هدف واکسینه کردن، عواملی می باشد که به طور جدی هر یک از گربه ها را در معرض خطر قرار داده و سبب ایجاد بیماری در آنها می شوند.
بچه گربه های کمتر از 4 ماه به طور معمول در مقابل عفونت و مبتلا شدن به بیماری، حساس تر از گربه های بزرگسال می باشند، لذا آنها از اهداف اصلی واکسیناسیون محسوب می شوند.
نحوه تأثیر واکسیناسیون
امروزه میزان موفقیت واکسیناسیون بر علیه عوامل عفونی و توانایی سیستم ایمنی برای حفاظت در مقابل بیماریها هنوز در سایه ای از ابهام قرار گرفته است.
واکسن ها بر علیه عواملی که عفونت متداوم ايجاد نمي كنند (نظیر ویروس پن لوکلوپنی گربه سانان( (feline panleakopenia virus موفقیت بیشتری داشته اند.
اما واکسنهایی که بر علیه عواملی هستند که خصوصیت هایی نظیر عفونت پایدار نظیر
هرپس ویروس گربه سانان (FHV) «felipe herpes virus»
کلسی ویروس گربه سانان «feline calcivirus (FCV)»،
فرار از سیستم دفاعی میزبان نظیر:
ویروس لوسمی گربه سانان feline leukemia virus (FeLV)،
ویروس نقص ایمنی گربه سانان: feline immunode ficiency virus «FIV
تغییر روش همانندسازی خود در درون میزبان:
نظیر FIV، کلسی ویروس گربه ها و کروناویروس گربه سانان feline coronavirus))
و یا استفاده از سیستم دفاعی میزبان جهت بیماریزایی (نظیر کروناویروس) را دارا می باشند، به طور کلی با موفقیت کمتری برخوردار هستند.
واکسن ها در همة حیوانات به یک نسبت ایمنی زایی ایجاد نمی کنند همچنین اکثر واکسن ها ایمنی زایی کاملی در مقابل بیماریها و عفونت ها ایجاد نمی کنند.
عواملی که باعث ایجاد تأثیر منفی در توانایی حیوان در پاسخ مناسب می شوند، شامل: تداخل آنتی بادی مادری، نقص ایمنی مادرزادی و یا اکتسابی، بیماریهای همزمان، بهداشت نامناسب، درمانهای تضعیف دهندة ایمنی و استرس ناشی از ازدحام جمعیت می باشند بديهي است پاسخ مناسب واکسیناسیون تا وقتی که این عوامل نامطلوب کاهش نیابند، حاصل نمی شود.در سال 1913 دپارتمان کشاورزی آمریکا :
the united states department of agriculture(USDA) وظیفه تهیه سرم و توکسین ها را از ویروس به عهده گرفت. واکسن های تولیدی برای فروش بهتر می بایست خالص، قوی، مطمئن و مؤثر باشند.
در USDA نحوه اثر بخشي یک واکسن (efficacy) با استفاده از تعیین توانایی یک واکسن در ایجاد پاسخ مناسب در شرایط زنده (invivo) و نیز با مواجه كردن مستقیم عامل بیماری با حیوانات گروه آزمایش (معمولاً 20 تا 30 حیوان واکسینه شده و تعداد کمتر حیوان غیرواکسینه به عنوان گروه کنترل) و یا با بررسی پاسخ های سرولوژیک، تعریف می گردد.
با اینکه این گونه آزمایشات بسیار ضروری هستند اما در مورد پاسخ ایمنی که واکسن در شرایط بالینی می تواند ایجاد کند، اطلاعات کمی را فراهم می کند.
برخی از علل ناقص بودن این آزمایشات به شرح زیر می باشد:
معمولاً حیوانات آزمایش شده در یک سن و یا یک شجره خانوادگی قرار دارند، تعداد این حیوانات معمولاً اندک بوده، مقدار دوز عوامل بیماریزا در حیوانات مورد آزمایش، ممکن است مطابق شرایط طبیعی نباشد.
همچنین میزان حدت و تغییرات آنتی ژن – ژنتیکی عوامل جدا شده از فیلد ممکن است بسیار بیشتر بوده و یا متفاوت از عواملی باشد که از آنها در آزمایشات استفاده می شود.
آزمایشاتی که بر روی حیواناتی از سن، وضعیت سلامتی و شجرة مختلف انجام می شود و نیز در شرایط کاملا طبیعی قرار دارند، می توانند اطلاعات بیشتری فراهم کنند.
با این حال اینگونه آزمایشها پرهزینه بوده و کنترل سختی دارند، لذا کمتر به کار گرفته شده اند.


محل های انجام واکسیناسیون
استاندارد کردن و ثبت محل های واکسن در بیماران برای بررسی واکنش در محل و مدیریت سارکومای ناشی از واکسن بسیار مهم می باشد. واکسن های تزریقی نباید در ناحیه پشتی مهره ها و یا در قسمت دیواره بدنة آنها انجام شوند.
تجویز محدود واکسن در نحوای پایینی بدن، جهت کنترل سارکومای ناشی از واکسن، بهترین شرایط را فراهم می کند.
توصيه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واكسيناسيون بر عليه پاروويروس
آنتی ژن
پاروویروس گربه سانان (ب) عامل پن لكوپني گربه ها
انواع واکسن (الف)
واکسن تزریقی زنده تخفيف حدت يافته
واکسن موضعی زنده تخفيف حدت يافته
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کمتر از 12 هفته
اگر 6 هفته و یا بزرگتر باشند کلینیسین های بایست در اولین ویزیت و هر 3 تا 4 هفته تا 12 هفتگی و یا بعد از آن واکسیناسیون را انجام دهند.
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله زمانی 3 تا 4 هفته
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و بعد از آن، هر 3 سال یکبار واکسن تجویز می شود.
توضیحات
برای تمام گربه ها بسیار توصیه می شود.
در اکثر گربه ها در نتیجه انجام واکسیناسیون یادآور، یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه، ایمنی لازم ایجاد می شود. که برای مدت سه سال و یا شاید تا پنج سال باقی می ماند.
واکسن زنده تخفيف حدت يافته نباید در بچه گربه های کمتر از 4 هفته و نیز مادران باردار تجویز شود.
توصيه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واكسيناسيون بر عليه هرپس ويروس و كلسي ويرس گربه سانان

آنتی ژن
هرپس ویروس تیپ یک گربه سانان (FHV-1) + کلسی ویروس گربه سانان
انواع واکسن (الف)
واکسن ترکیبی زنده تخفيف حدت يافته تزریقی
واکسن ترکیبی غیرفعال شدة ادجوانت دار تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کمتر از 12 هفته
اگر 6 هفته و یا بزرگتر باشند کلینیسین هامي بایست در اولین ویزیت و هر 3 تا 4 هفته تا 12 هفتگی و یا بعد از آن واکسیناسیون را انجام دهند. (چ)
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله زمانی 3 تا 4 هفته
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و بعد از آن، هر 3 سال یکبار واکسن تجویز می شود.
توضیحات
برای تمام گربه ها بسیار توصیه می شود.
واکسن زنده تخفيف حدت يافته نباید در مادران گربة باردار تجویز شود.
توصيه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واكسيناسيون بر عليه هرپس ويروس نوع موضعي

آنتی ژن
هریس ویروس تیپ یک گربه سانان (FHV-1) + کلی ویروس گربه سانان
انواع واکسن (الف)
واکسن ترکیبی زنده تخفيف حدت يافته
موضعی
واکسیناسیون اولیه گربه های کمتر از 12 هفته
اگر 6 هفته و یا بزرگتر باشند کلینیسین های بایست در اولین ویزیت و هر 3 تا 4 هفته تا 12 هفتگی و یا بعد از آن واکسیناسیون را انجام دهند. (د)
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
یک تك دوز كفايت مي كند
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و بعد از آن، هر 3 سال یکبار واکسن تجویز می شود.
توضیحات
برای همة گربه ها بسیار توصیه می شود.
ممکن است به عنوان جایگزین فراورده های تزریقی مورد استفاده قرار گیرد. بهتر است در گربه هایی که در مناطق اندمیک بیماریهای تنفسی پرورش یافته اند و یا قصد وارد شدن به این مناطق را دارند (به عنوان مثال گربه داریها، مسافرت، خانه ها و ساختمانهای نگهداری گربه) واکسن تزریقی استفاده شود. واکسن زنده تخفيف حدت يافته در مادران باردار نباید تجویز شود.
توصيه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واكسيناسيون بر عليه هاري نوع يكساله
آنتی ژن
هاری
انواع واکسن
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار
تزریقی – یکساله (ه)
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
برای واکسیناسیون توصیه نمی شود.
واکسیناسیون اولیه بزرگتر از 12 هفته
یک تك دوز كفايت مي كند
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و سپس سالانه
توضیحات
برای تمام گربه ها بسیار توصیه می شود.
واکسیناسیون هاری گربه ها در بعضی مناطق کشور آمریکا توسط قانون ضروری شده است و دامپزشکان می بایست قوانین مربوط به نوع واکسن و فاصله زمانی واکسیناسیون را رعایت کنند.

توصيه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واكسيناسيون بر عليه هاري نوع 3 ساله
آنتی ژن
هاری
انواع واکسن
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار
تزریقی – 3 ساله (ه)
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
برای واکسیناسیون توصیه نمی شود.
واکسیناسیون اولیه بزرگتر از 12 هفته
یک دوز
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و سپس هر 3 سال
توضیحات
برای تمام گربه ها بسیار توصیه می شود.
واکسیناسیون هاری گربه ها در بعضی مناطق کشور آمریکا توسط قانون ضروری شده است و دامپزشکان می بایست قوانین مربوط به نوع واکسن و فاصله زمانی واکسیناسیون را رعایت کنند
واكسيناسيون بر عليه هاري نوع يكساله
واكسيناسيون بر عليه هاري نوع همراه با ويروس آبله قناري
آنتی ژن
هاری
انواع واکسن
به همراه ویروس آبله قناري نوسازی شدة
تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
یک دوز برای گربه های 8 هفته
واکسیناسیون اولیه گربه های بزرگتر از 12 هفته
یک تك دوز كفايت مي كند
واکسیناسیون یادآور
یکسال بعد از واکسیناسیون اولیه و سپس سالانه
توضیحات
واکسن هاری نوسازی شده می تواند به عنوان جایگزین فراورده های سالانه مورد استفاده قرار گیرد.
این واکسن فاقد ادجوانت بوده و التهاب بعد از واکسیناسیون آن ناچیز می باشد اما هنوز کاملاً مشخص نشده که آیا این واکنش می تواند سارکومای وابسته به واکسن را کاهش دهد؟
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه درماتوفیتوز
آنتی ژن
میکروسپوروم کنیس microsporam canis
انواع واکسن
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
برای گربه های کوچکتر از 16 هفته واکسن تأیید نمی شود.
واکسیناسیون اولیه 12 گربه های هفته و بزرگتر
اولین دوز در 16 هفتگی و یا بزرگتر از آن به صورت زیرجلدی تجویز شده
دوز بعدی 12 تا 16 روز بعد
و سومین دوز 26 تا 30 روز بعد از دوز دوم تجویز می شود.
واکسیناسیون یادآور
ذکر نشده است
توضیحات
برای استفادة رایج توصیه نمی شود.
واکسیناسیون می تواند به عنوان یکی از برنامه های ترکیبی جهت کنترل میکروسپوروم کنیس در مناطق اندمیک و یا به صورت انفرادی در گربه ها به عنوان یک درمان الحاقی جهت تسریع در بهبودی علائم بالینی مورد استفاده قرار گیرد. (ز)
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه بوردتلا برونکوسپتیکا

آنتی ژن
بوردتلا برونکوسپتیکا
انواع واکسن
واکسن زنده تخفيف حدت يافته
موضعی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
یک دور (0.2ml) به صورت داخل بینی برای گربه های 4 هفته و بزرگتر از آن.
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 گربه های هفته و بزرگتر
یک دوز ( 0.2 ml ) به صورت داخل بینی
واکسیناسیون یادآور
ذکر نشده است
توضیحات
برای استفادة رایج توصیه نمی شود. برای آن دسته از گربه ها که در محیطی پرورش یافته اند که در آن بیماری بالینی ناشی از عفونت بوردتلا برونکوسپتیکا مورد تأیید قرار گرفته و یا گربه هایی که می خواهند به این محیطها وارد شوند، واکسیناسیون در نظر گرفته می شود.
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه ژیاردیا لامبلیا
آنتی ژن
ژیاردیا لامبلیا
انواع واکسن
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
دو دوز به فاصله زمانی 3 تا 4 هفته برای گربه های جوان از 8 هفتگی
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله 4 هفته
واکسیناسیون یادآور
سالانه
توضیحات
برای استفادة رایج توصیه نمی شود . واکسیناسیون می تواند به عنوان یکی از برنامه های ترکیبی جهت کنترل ژیاردیا لامبلیا در محیطی که در آن بیماری بالینی ناشی از عفونت ژیاردیا مورد تأیید قرار گرفته، استفاده شود.
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه لوسمی گربه سانان
آنتی ژن
ویروس لوسمی گربه سانان (FeLV)
انواع واکسن
واکسن کشته شده ادجوانت دار تزریقی
واکسن کشته شدة بدون ادجوانت تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
3 دوز به فاصله 3 تا 4 هفته برای گربه های جوان از 8 هفتگی (و)
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله 3 تا 4 هفته (و)
واکسیناسیون یادآور
سالانه
توضیحات
برای گربه هایی که در خانه و یا محیطهایی FeLV منفی محدود نمی شوند، توصیه می شود. بیشتر برای گربه هایی بزرگتر از 16 هفته اهمیت دارد.
برای گربه های زیر 16 هفته ای که خطر کمی از لحاظ در معرض قرار گرفتن با گربه های عفونی FeLV آنها را تهدید می کند و یا اصلاً تهدید نمی کند، توصیه نمی شود.
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه کلامیدا فیلافلیس


آنتی ژن
کلامیدا فیلافلیس (Chlamyda philafelis)
انواع واکسن
واکسن زنده تخفيف حدت يافته تزریقی
واکسن غیرفعال شدة ادجوانت دار تزریقی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
2 دوز به فاصله 3 تا 4 هفته برای گربه های جوان از 9 هفتگی
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله 3 تا 4 هفته (و)
واکسیناسیون یادآور
سالانه
توضیحات
برای استفادة رایج توصیه نمی شود.
برای محیطهایی که عفونت کلامیدیا پسیتاسی، به عنوان یک بیماری بالینی مورد تشخیص قرار گرفته، استفادة آن در گربه ها توصیه می شود.
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه پرتیونیت عفونی گربه سانان


آنتی ژن
ویروس پرتیونیت عفونی گربه سانان (FIP)
انواع واکسن
واکسن زنده تخفيف حدت يافته موضعی
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
برای گربه های کوچکتر از 16 هفته توصیه نمی شود.
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
دو دوز به فاصله زمانی 3 تا 4 هفته برای گربه های 16 هفته و بزرگتر
واکسیناسیون یادآور
سالانه
توضیحات
توصیه نمی شود. در حال حاضر شواهد کافی مبنی بر اینکه واکسن می تواند باعث ایجاد حفاظت بالینی در برابر بیماری شود وجود ندارد.
توصیه نامه تجویز واکسن گربه سانان
واکسیناسیون بر علیه بیماری نقصان ایمنی گربه سانان

آنتی ژن
ویروس نقصان ایمنی گربه سانان FIV
انواع واکسن
ویروس کاملِ کشته شدة ادجوانت دار تزریقی( ح)
واکسیناسیون اولیه گربه های کوچکتر از 12 هفته
3 دوز به فاصله زمانی 2 تا 3 هفتگی در گربه های جوان از سن 8 هفتگی
واکسیناسیون اولیه گربه های 12 هفته و بزرگتر
3 دوز به فاصله زمانی 2 تا 3 هفته
واکسیناسیون یادآور
سالانه
توضیحات
برای استفادة رایج توصیه نمی شود. واکسیناسیون برای گربه هایی که در محیطهای بسته و FIV منفی محدود نمی شوند مورد نظر قرار گرفته می شود. (ط)
الف: واکسنهای تزریقی حاوی آنتی ژنهای FHV , FPV و کلسی ویروس گربه سانان (همراه یا بدون کلامیدیا می بایست تا آنجائیکه ممکن است در پایین ترین قسمت خارجی اندام حرکتی راست تزریقی شوند. واکسن های مونووالانت تزریقی FIV می بایست تا آنجائیکه ممکن است در پایین ترین قسمت اندام حرکتی چپ تزریق شوند – واکسن حاوی آنتی ژن هاری (ترکیب شده با هر آنتی ژن دیگر) تا آنجائیکه ممکن است در پائین ترین قسمت خارجی اندام حرکتی خلفی راست تجویز شوند. واکسن های حاوی آنتی ژن FeLV (ترکیب شده با هر آنتی ژن دیگر بجز ویروس هاری) تا آنجائیکه ممکن است در پایین ترین قسمت خارجی اندام حرکتی خلفی چپ تجویز شوند.

ب: عامل ایجاد پن لوکوپنی گربه ها
ج: برای گربه های بدون والدین و یا گربه هایی که خطر بالای روبرو شدن با بیماری را دارند واکسیناسیون ممکن است در سن 4 هفتگی مورد تأیید قرار گیرد.
د: برای گربه های بدون والدین و یا گربه هایی که خطر بالای روبرو شدن با بیماری را دارند واکسیناسیون ممکن است در سن 2 هفتگی مورد تأیید قرار گیرد.
ه: روش خاص تجویز واکسیناسیون مورد احتیاج است برای دریافت جزئیات باید به اطلاعات ارائه شدة فراورده دقت شود. این فراورده برای تجویز واکسیناسیون اولیه و نیز یکسال بعد مورد تأیید قرار گرفته است که بعد از آن هر 3 سال یکبار از واکسنهای 3 ساله استفاده می شود. اگرچه فاصله زمانی واکسیناسیون می بایست بر طبق قوانین منطقه باشد.
و: قبل از واکسیناسیون بهتر است آزمایش برای تشخیص عفونت FeLV انجام شود چرا که واکسیناسیون برای گربه های آلوده به FeLV سودی ندارد.
ز: این فراورده همان واکسن بوردتلا سگها نمی باشد. واکسن بوردتلا سگها نباید برای گربه ها مورد استفاده قرار گیرد.
ح: در حال حاضر (سال 2005) تنها شکل قابل دسترس واکسن FIV، این شکل می باشد.
ط: بعضی از واکسن های FIV باعث ایجاد آنتی بادی در بدن می شوند که در آزمایشات حال حاضر با آنتی بادیهایی که در حالت بیماری در بدن ایجاد می شود غیرقابل تشخیص می باشند لذا این آنتی بادی ممکن است تحت عنوان عفونت قلمداد شوند. گربه ها قبل از انجام واکسیناسیون اولیه می بایست از لحاظ منفی بودن، آزمایش شوند.
منفرد کردن برنامة واکسیناسیون:
اثرات سودمند واکسیناسیون کاملاً مشخص است اما گاهی اوقات به صورت انفرادی واکسن می تواند اثرات زیان آوری را ایجاد کند. در تمام مراحل درمانی اثرات سودمند واکسیناسیون بسیار مهمتر از خطرات آن می باشد. برای آنکه بتوانیم برای تجویز یک واکسن بخصوص در یک گربة خاص تصمیم گیری کنیم می بایست، بیماران متعدد و موارد متغیر یک واکسن را مورد ارزیابی قرار دهیم.
بیماران می بایست بر اساس میزان خطر قرار گرفتن در معرض عفونت (که مستلزم پیدا کردن راه انتقال عامل می باشد) و انتظار پاسخ در برابر بیماری (احتمال ایجاد عفونت، احتمال شدت بیماری در صورتیکه عفونت ایجاد شود) مورد ارزیابی قرار گیرند.
موارد متغیر واکسن شامل در نظر گرفتن میزان واکسینه شدن برای دریافت سود مناسب، در نظر گرفتن پاسخ مناسب واکسیناسیون (کفایت در جلوگیری از عفونت و کفایت در کاهش شدت بیماری در صورت ایجاد بیماری) و در نظر گرفتن احتمال و شدت عوارض نامطلوب ناشی از واکسن می باشد.
برنامة واکسیناسیون پیشنهاد شده برای در نظر داشتن این موارد متغیر طرح ریزی شده است.