ماکائو آبی سنبلی
یا ماکائو هایسینث (Anodorhynchus hyacinthinus) پرنده*ای بومی شرق و مرکز امریکای جنوبی است. این پرنده بزرگترین گونه در خانواده ماکائوها و بزرگترین گونه از لحاظ وزن بهنگام پرواز در بین تمامی طوطی سانان است. گرچه طوطی بی پروازی به نام کاکاپو که در نیوزلند و گینه نو زیست می*کند و ۳٫۵ کیلوگرم وزن دارد سنگین تر از ماکائو سنبلی است اما ماکائو سنبلی از لحاظ طول طویل تر از طوطی کاکاپو و تمامی طوطی سانان است.

ماکائو آبی سنبلی شباهاتی با هم خانواده خود یعنی ماکائو لیر (Lear’s macaw) دارد در حالیکه این شباهت بسیار جزئی است و می*توان به راحتی این دو را از یکدیگر تمیز داد. در ناحیه زرد رنگ اطراف چشم ماکائو لیر یک حالت اشکی شکل کشیده و بزرگ وجود دارد که در ماکائو سنبلی این ناحیه به صورت یک دایره زرد رنگ وجود دارد. تفاوت دیگر ناحیه زرد رنگ در دو طرف منقار است که در ماکائو لیر بسیار بزرگتر از ماکائو سنبلی است. سومین تفاوت در رنگ قسمت سر پرنده و قسمت بال هاست که تقریباً رنگی مابین آبی لاجوردی تیره متمایل به سبز تیره است این خصوصیت بیشتر در ناحیه سر قابل رویت است اما ماکائو لیر نسبت به ماکائو سنبلی بسیار نادرتر و کمی کوچکتر است.
محبوبیت ماکائو آبی سنبلی بعنوان حیوان خانگی سبب کاهش جمعیت وحشی آنان تا مرز انقراض و قرار گرفتن این گونه در لیست قرمز (درمعرض تهدید) شده است. متاسفانه در بین عوام و متخصصین غلطی رایج در آمده است که نام این گونه را در خانواده آرا قرار می*دهند و این گونه را با نام آرا هایسینث می*شناسند که اشتباهی فاحش است. این گونه در خانواده Anodorhynchus که شامل این گونه و دو گونه دیگر به نام های Lear و Glaucous می*باشد قرار گرفته و نام علمی این پرنده نیز خود گویای این موضوع است

مشخصات




طول ماکائو آبی سنبلی ۱۰۰cm از سر تا انتهای دم وعرض پرنده ۳۹cm بوده و وزن آن ۱٫۵ تا ۲ کیلوگرم (۳٫۳ تا۴٫۴ پوند) می*باشد. طول بالهای ماکائو سنبلی در هنگام پرواز ۱۲۰cm تا ۱۴۰cm و عرض آنها ۴۸cm تا ۵۶cm می*باشد. آنها تقریباً بطورکامل آبی رنگ هستند و پرهای زیر بال*ها نیز سیاه رنگ می*باشد. دارای منقار بزرگ و سیاه بوده و در دو طرف منقار و اطراف چشم ناحیه*ای زرد رنگ و روشن وجود دارد که البته در اطراف چشم این ناحیه به شکل نواری گرداگرد چشم را فرا گرفته است. به طور معمول تشخیص جنسیت در این گونه بسیار مشکل است اما جنس ماده این گونه کمی باریکتر از جنس نر آن است.

غذا و تغذیه



آنها منقاری بسیار قوی برای خوردن غذاهای طبیعی و شکستن انواع دانه*ها و هسته میوه*های جنگلی دارند که این منقار حتی قادر به شکستن پوسته سخت و چوبین نارگیل و ماکادامیا (یک نوع فندق جنگلی) بوده و علاوه بر این آنها با این منقار می*توانند میوه*ها و گیاهان جنگلی را به راحتی بخورند. از جمله غذاهای محبوب این پرنده میوه درخت کاج است آنها همچنین از گرفتن حلزون و شکستن پوسته سخت این جانور و خوردن آن بسیار لذت می*برند.

تولید مثل

این پرنده در حفره*های درختان لانه سازی می*کند و پرنده ماده در هنگام تخم گذاری ۱ یا ۲ تخم می*گذارد. اگرچه معمولاً فقط یک جوجه به سن بلوغ می*رسد. گرچه هر دو جوجه سر از تخم در می*آورند اما در رقابت تصاحب غذا جوجه زودتر از تخم درآمده موفق تر بوده و جوجه دیگر که دیرتراز تخم درآمده از گرسنگی جان خود را از دست می*دهد. جوجه*ها تا سن ۳ ماهگی نزد والدین خود می*مانند و پس از آن لانه را ترک می*کنند. آنها در سن ۷ سالگی به بلوغ می*رسند. تخم*های این پرنده توسط کوآتی*ها، کلاغ*ها , possum (نوعی پستاندار درختی) و بیشتر توسط توکان*ها که جزو دشمنان طبیعی این پرنده محسوب می*شوند روبوده و خورده می*شوند.


پراکندگی و زیستگاه



جمعیتی از این پرنده که موجودیت آنها تایید شده در سه دسته کلی در امریکای جنوبی قرار دارند. در Pantanal منطقه*ای در برزیل و در مجاورت آن منطقه*ای در شرق بولیوی و در شمال شرقی پاراگوئه، در Cerrado منطقه*ای در شرق کشور برزیل و (Mato Grosso, Goiás, Tocantins, Bahia, Piauí, MaranhãoوMinas Gerais) و مناطق نسبتاً باز رودخانه Tocantins، رودخانه Xingu، رودخانه Tapajós و Marajó جزیره*ای در شرق حوضه آمازون کشور برزیل، مورد تایید است. همچنین جمعیت پراکنده این پرنده در مناطقی دیگر چون نخل*ها مردابی,Woodlands (مناطق باز و روشن جنگلی) و دیگر جنگلهای نیمه باز می*باشد. بطورکلی زیستگاه این پرنده جنگلهای گرم و مرطوب و حاشیه نسبتاً باز رودخانه هاست (ماکائو آبی سنبلی در حاشیه و امتداد رودخانه زیست می*کند.)


حفاظت




ماکائو آبی سنبلی به علت شکار بی رویه و غیر قانونی تجارت در قفس و از بین رفتن زیستگاه، در معرض خطر جدی قرار دارد. سالانه آتش سوزی*های کنترل شده توسط کشاورزان، نابودی درختان و مناطقی که قبلاً زیستگاه این گونه بوده و همچنین چرای نامناسب دام و دامداری، طرح*های برق آبی، کشاورزی و باغداری سبب تخریب و انزوا زیستگاه*های این گونه خارق العاده شده است. عوامل دیگری نیز در سطح ملی به این خطر دامن می*زنند. عواملی چون استفاده از آنها بعنوان غذا در بین قبایل بومی Gorotire و Kayapo در جنوب مرکزی برزیل و استفاده از پر این پرنده بعنوان کلاه*های بومی قبایل و بعنوان زینت و وسایل تزیینی سبب کاهش جمعیت این پرنده شده است و جمعیت بسیار اندکی از این گونه فقط در منطقه Pantanal برزیل یافت می*شود. این منطقه بعنوان زیستگاه اصلی این پرنده شناخته می*شود و عوامل حمایتی از این پرنده تحت پروژه*های حفاظت با قرار دادن لانه*های مصنوعی و آگاه سازی اذهان عمومی کمک به حفظ این پرنده در حال انقراض می*کنند. این برنامه*های حفاظتی با کمک حامیان محیط زیست آغاز شد و هم اکنون بسیاری از مزرعه داران نه تنها سبب نابودی این گونه نمی*شوند بلکه حافظ این گونه و خانواده ماکائوها هستند.

منبع:ویکی پدیا