آب مروارید یا کاتاراکت در سگ و گربه



كاتاراكت یا به اصطلاح اب مروارید را به مات شدن لنز داخل چشم می گویند.لنز چشم یك ساختار كاملا شفاف است كه در پشت عنبیه (قسمت رنگی چشم)و مردمك قرار گرفته و كار آن متمركز نمودن نور وارد شده از مردمك بر روی شبكیه در پشت چشم می باشد.
شدت كاتاراكت مختلف است ، بعضی وقتها تنها قسمتی از لنز مات و یا سفید میشود.اگر یك سوم لنز یا بیشتر كدر یا مات بشود آنوقت میتواند بر روی دید حیوان تاثیر گذاشته و باعث اختلال در بینایی شود،اگر تنها یك چشم مبتلا به كاتاراكت شود اثر زیادی بر روی دید حیوان ندارد اما اگر دو چشم مبتلا شوند میتواند بر روی دید تاثیر گذاشته وحتی باعث كوری حیوان شود.

در موارد كاتاراكت اگر به مردمك چشم دقت نمایید به جای اینكه سیاه باشد یك هاله سفید رنگ در پشتش خواهید دید.یك حالت طبیعی دیگر نیز می تواند باعث ایجاد این وضعیت در چشم شود كه به آن Nuclear sclerosis می گویند.همانطور كه گفته شد این حالت یك پروسه طبیعی در چشم است كه در حیوانات پیر ایجاد شده و بر خلاف كاتاراكت كه یك وضعیت بیمار گونه است به ندرت باعث اختلال در دید حیوان میگردد.به همین خاطر اگر حالت كدورت یا سفیدی در چشم سگ یا گربه تان احساس کردید می بایست برای تفریق این دو از هم به دامپزشك مراجعه نمایید.کاتاراکت در سگها است اما در گربه ها به ندرت ایجاد میشود . به بعضی از نژادهای سگ مستعد به کاتاراکت میتوان به نژد هایی مثل پودل مینیاتور، كوكر اسپانیل آمریكایی ،اشناوزرمینیاتور، روتریور، بوستون تریر و هاسكی اشاره نمود..
برخلاف تصور بسیاری از مردم ، كاتاراكت در سگها بیشتر ارثی ایجاد میشود وكمتر به خاطر بیماری دیابت (قند)به وجود میاید.علل دیگر ایجاد كاتاراكت بالا بودن قند به علت دیابت یا كاهش میزان كلسیم خون اشاره نمود. در حیوانات پیر كاتاراكت میتواند خود به خود و بدون هیچ علتی یا در اثر التهاب داخل داخل چشم (مثل یوویت) نیز ایجاد گردد.خیلی از بیماریهای عفونی میتوانند باعث ایجاد یوویت در چشم شوند.از دیگر علل ایجاد كاتاراكت میتوان به خوردن مواد سمی، در معرض تشعشع قرار گرفتن و كمبودهای شدید تغذیه ای اشاره كرد.ضهور علائم كاتاراكت ارثی میتواند در زمان تولد، جوانی یا پیری دیده شود. با معاینه چشم میتوان به وجود كاتاراكت پی برد. دستگاههای چشم پزشکی مخصوصی برای تشخیص محل دقیق كدورت ها در لنز به کار میروند .تعیین محل کاتاراکت در لنز میتواند به دامپزشک در مورد علت اصلی به وجود اورنده کمک زیادی کند. اگر در چشم یوویت نیز وجود داشت آزمایشهای دیگری برای تشخیص علت آن میبایست انجام بگیرد، آزمایشهای معمول خون و ادرار نیز برای پی بردن به وجود دیابت یا كاهش كلسیم خون نیز می بایست انجام شوند.
اگر تصمیم به جراحی و بیرون آوردن لنز كاتاراكتی گرفته شد از چشم یك سونو گرافی نیز باید صورت گیرد.قبل از عمل معمولا برای تعیین صحت و سلامت شبیكه چشم ازمایشی به نام الكترورتینوگرافی (Electroretinography)انجام میشود.این آزمایش به دامپزشك در تصمیم گرفتن برای انجام جراحی كمك میكند چرا كه تنها وقتی جراحی كاتاراكت مفید است كه تمام ساختارهای داخلی چشم سالم باشد و حیوان بتواند بعد از جراحی دید خود را باز یابد.




زندگی با سگ و گربه مبتلا به كاتاراكت:
وقتی تصمیم به جراحی گرفته شد این كار میبایست هر چه زودتر انجام بگیرد، هرچه زودتر جراحی انجام شود ، راحتر و احتمال موفقیت آن بیشتر خواهد بود.اگر كاتاراكت جراحی نشود سرانجام باعث تركیدن آن و ایجاد درد شدید و عوارض مزمن در داخل چشم مثل گلوكوم(آب سیاه) ، یوویت و یا جدا شدگی شبكیه میشود.به علت اینکه این عوارض غیر قابل برگشت اند می بایست جراحی كاتاراكت هر چه زودتر انجام بگیرد.مهمترین وظیفه دامپزشك تفربق بین حالت طبیعی Nuclear Sclerosis با حالت مرضی كاتاراكت است،وقتی وجود كاتاراكت قطعی شد قبل از اینكه عوارض ان جدی تر شوند سریعا می بایست جراحی انجام گردد.توسعه و پیشرفت كاتاراكت در سگهای جوان بسیار سریعتر از سگهای پیر است.

درمان كاتاراكت سگ و گربه:

پیشرفت تدریجی مات شدن لنز كه منجر به كاتاراكت می شود غیر قابل برگشت است ، بنابراین هیچ دارویی وجود ندارد تا لنز كاتاراكتی را دوباره شفاف كند،معمولا بعد از جراحی اگر كاتاراكت به خاطر موارد ارثی یا دیابت به وجود امده باشد، دید حیوان دوباره باز خواهد گشت . پیش بینی درمان و جراحی كاتاراكت هایی که با علل دیگری بجز این دو به وجود امده باشند بستگی به کنترل ان بیماری و علت به وجود آورنده آن دارد.
جراحی می تواند به دو صورت انجام گیرد:
1-در آوردن كامل لنز (روش قدیمی )
2-روش فیكو(روش جدید)
جراحی با روش فیكو به وسیله دستگاهی انجام می گیرد كه با لرزش های فرا صوتی اش موجب حل شدن لنز كاتاراكتی شده سپس قطعات حل شده لنز از چشم خارج می شود.

نكاتی در مورد كاتاراكت چشم سگ وگربه:

*هر سگ یا گربه مبتلا به اب مروارید لزوما مبتلا به دیابت نیست وبیشترین علت به وجود اورنده کاتاراکت ارثی است.
*داروهای تجویز شده توسط دامپزشك می بایست طبق دستور مصرف شوند.
*كاتاراكت ممكن است به علل ژنتیكی یا یك مریضی عمومی ایجاد شود.اگر هر گونه كدورت در داخل چشم سگ یا گربه تان حس كردید سریعا به دامپزشك مراجعه نمایید.
*به میزان بینایی حیوانتان توجه نمایید،پی بردن به كور بودن حیوانات اغلب كار آسانی نیست ،اگر به سالم بودن بینایی سگ یا گربه تان شك دارید آنها را در محیطی نا آشنا بگذارید اگر به وسایل انجا برخورد كنند احتمال كوری وجود دارد.
*اگر سگ یا گربه شما مبتلا به كاتاراكت است از قرار گرفتن حیوان درنزدیكی ارتفاعات ،پله ، لبه دیوار و هرجایی كه خطر سقوط انها میرود ،جلوگیری كنید.
تهیه و تنظیم :امیررضا عامری نایینی