مشکل تشویش از جدایی یا ترس از تنها ماندن به بروزیک سری رفتارهایی گفته می شود که سگ در زمان تنها ماندن در خانه از خود نشان می دهد.از این جمله رفتارها می توان به خراب کاری، به هم ریختن وسایل ، پارس کردن، زوزه کشیدن، دفع ادرار و مدفوع در محلی به غیر از جای مخصوص در خانه اشاره کرد. برخی از سگ ها که در خانه تنها گذاشته می شوند شروع به لیسیدن بیش از حد و وسواس گونه مچ دست یا پایشان کرده و برخی نیز دچار ریزش بیش از حد آب از دهان میشوند. لیسیدن افراط گونه مچ دست و یا پا می تواند باعث صدمه زدن به بافت پوست گشته و سبب ایجاد زخم و عفونت در ان ناحیه گردد. سگ های جوان بیشتر به مشکل تشویش از جدایی دچار میشوند با این وجود برخی سگ های مسن یا پیر نیز به علت زوال عقل و اختلالات شناختی نیز می توانند گرفتار این مشکل شوند.

تشخیص :
علت اینکه چرا این مشکل رفتاری در برخی از سگ ها دیده میشود و در برخی دیده نمی شود هنوز به خوبی مشخص نیست. متخصصان تا حدودی زیادی عوامل ژنتیکی و ارثی را در ایجاد این مشکل دخیل می دانند. چیزی که مسلم است این که تشویش از جدایی در این دسته سگها بیشتر دیده میشود:
1. سگ هایی که تا به حال در خانه تنها نمانده اند.
2. سگهایی که توسط صاحب یا صاحبان قبلی رها شده اند.
3. سگهایی که در اماکن مختلف نگهداری شده اند.
4. سگهایی که توسط افراد مختلف نگهداری شده اند.
البته مواردی مثل تغییر در برنامه روزانه ، اضافه یا کم شدن فرد یا افرادی به خانواده ، اسباب کشی به خانه جدید یا اقامت در پانسیون نیز میتوانند باعث شروع تشویش از جدایی گردند.
قبل از اینکه مطمئن شویم که سگ واقعا دچار تشویش از جدایی میباشد ابتدا لازم است از عدم وجود مشکلات یا بیماری های دیگری که باعث ایجاد علائم مشابه می شوند مطمئن شد.از این موارد میتوان به دفع ادرار و مدفوع درمحل نامناسب خانه به خاطر عدم تربیت صحیح یا به خاطر برخی بیماری ها مثل عفونت مثانه اشاره کرد. پارس کردن یا زوزه کشیدن نیز می تواند در پاسخ به شنیدن بعضی سروصداها ایجاد شود. بنابراین صرف اینکه سگ تنها ادرار یا مدفوع را در محل نامناسب انجام میدهد و یا زوزه میکشد و پارس میکند نباید سریعاً مشکل تشویش از جدایی محسوب گردد. این بر عهده دامپزشک است که اقدام به تایید یا رد وجود این مشکل نماید.



علائم :
مهمترین مشخصه برجسته تشویش از جدایی این است که نشانه های آن عموما بعد از جدا شدن سگ از صاحبش (حتی تنها ماندن در یک اطاق) بروز کرده و این نشانی ها همیشه یک یا چند دقیقه بعد از جدایی شروع می شوند. همچنین هنگامی که سگ احساس کند که صاحبش می خواهد خانه را ترک کند میتواند علائمی همانند هیجان، افسردگی یا پریشانی از خود نشان دهند. سگ های مبتلا به تشویش از جدایی اغلب هنگام بازگشت صاحبشان خوش آمدگویی هیجانی و افراطی گونه ای همراه با ذوق و شوق فراوان از خود بروز میدهند.
تشویش از جدایی را می توان به طور موثری درمان کرد. با این حال سگهایی که تحت درمان قرار گرفته اند در شرایط استرس زا (مثل اسباب کشی یا تغییر در برنامه روتین روزانه) مجددا می توانند به این مشکل مبتلا شوند.
تشویش از جدایی حتی می تواند از دو طریق جان حیوان را نیز تهدید کند. اول اینکه سگ های مبتلا می توانند در اثر تقلا و ضربه زدن به پنجره یا هر وسیله خطرناک دیگر در خانه باعث شکستن شیشه یا افتادن وسایل بر رویشان شوند. دوم اینکه این رفتارهای خراب کارانه سگ می تواند باعث عصبانیت صاحب از حیوان گشته که موجب سست شدن پیوند عاطفی بین انها شود. در بسیاری از مواقع صاحبان این سگ ها آنها را به دیگران واگذار یا رها کرده و یا با مراجعه به مراکز دامپزشکی خواستار معدوم نمودن سگ به روش انسانی (مرگ اسان) میشوند. مشکلات رفتاری در اروپا و امریکا یکی از علل شایع رها یا واگذار نمودن سگ ها هستند.
درمان:
درمان میبایست بر پایه رفع ترس حیوان از تنها ماندن به همراه تعلیم روش های تربیتی (اصلاح رفتاری) که اغلب باعث کاهش تشویش سگ می شوند قرار بگیرد. تجویز داروهای ضد اضطراب مخصوصاً در موارد حاد بیماری نیز می توانند کمک روشهای اصلاح رفتاری باشند. باید توجه داشت که تجویز دارو لازم است که همراه با اصلاح رفتاری به صورت همزمان انجام بگیرد در غیر این صورت دارو درمانی به تنهایی موثر نبوده یا کمک بسیار کمی در رفع این مشکل رفتاری خواهد داشت. بهترین نتایج درمانی وقتی به دست می آیند که آموزش و اصلاح رفتاری همراه با دارو درمانی به صورت همزمان انجام شود. از جمله متداول ترین داروهایی که توسط دامپزشک در این موارد تجویز می گردند میوان به آمیتریپتیلین، ایمی پرامین ، کلومیپرامین، بوسپیرون یا فلوکسیتین اشاره کرد. برای درمان مشکلات رفتاری به هیچ عنوان نباید خود سرانه اقدام به تجویز این داروها شود. این داروها عموما اثرشان فوری دیده نمیشوند و به حدود 3-5 هفته زمان نیاز است تا اثرات انها پدیدار شوند. بنابراین هیچوقت نباید تصور شود که دارو سریعاً باید اثر کند. حیواناتی که همزمان مبتلا به اختلالات رفتاری دیگر همانند اضطراب و ترس نیز هستند و می توانند با خراب کاری به خود یا دیگران صدمه بزنند آرام بخش نیز استفاده می شود.



برنامه اصلاح رفتاری بر پایه در معرض قرار گرفتن حیوان در برابر درجه خفیف تری از موقعیت هایی است که موجب تشویش در حیوان می شود. برای روشن تر شدن موضوع به چند مثال زیر توجه فرمایید:

ترک خانه یا وارد شدن به خانه باید به صورتی انجام گیرد که کمترین میزان توجه حیوان را جلب کرده و موجب تحریک ، تشویش و افزایش اضطراب او نگردد.
وقتی می خواهید از خانه خارج شوید به سگ یک اسباب بازی مثل اسباب بازی های جویدنی که حاوی تشویقی می باشند (توپ تشویقی) بدهید تا سرش گرم شود و بعد به آرامی از خانه را ترک کنید. هنگامی که بازگشتید برای چند دقیقه اول اصلاً به سگ توجه نکنید و اگر حیوان خواست با حالت هیجانی خوش آمدگویی کند او را اصلاً تحویل نگیرید. بعد از اینکه چند دقیقه از ورودتان به خانه گذشت بدون اینکه باعث برانگیخته شدنش شوید یک خوش آمدگویی آرام و آهسته همراه با ناز و نوازش متناسب را شروع کنید.
کلیه حق و حقوق این سایت طبق قوانین نشر و انتشار متعلق به کلینیک دامپزشکی آران میباشد و و هرگونه استفاده از مطالب ، طرح ها و تصاویر پیگرد قانونی دارد.
برای اینکه حیوان تدریجا به نبود شما در خانه عادت کند ابتدا باید از روش هایی مثل ورود و خروج کوتاه مدت از چند ثانیه تا چند دقیقه (قبل از اینکه سگ آنقدر مضطرب بشود که علائم را از خود نشان بدهد) استفاده شود. مثلاً اگر سگ در هنگامی که شما خانه را میخواهید ترک نمایید بسیار مضطرب میشود بهتر است برای بیرون رفتن خود را دقیقا طبق معمول آماده کنید یعنی لباس هایتان را بپوشید، کلید را بردارید اما بجای اینکه از خانه خارج شوید بروید و بر روی مبل راحت بنشینید. این کار چندین بار باید در روز انجام شود تا زمانی که سگ دیگر به این حالت اضطراب نشان ندهد. در دفعات بعد وقتی آماده شدید بر دیگر روی مبل ننشینید بلکه به طرف در بروید و در را باز کنید (در را نیز نبندید ) اما به بیرون نروید و و دوباره به داخل خانه برگردید.باز روزی چند بار این کار را انجام بدهید تا جایی که سگ به این حالت نیز عادت کند و مضطرب نشود.
بعد از این مرحله از در بیرون رفته و در را ببندید اما به جای اینکه طولانی مدت بیرون بمانید بعد از گذشت چند ثانیه دوباره به خانه باز گردید. این کار را ادامه دهید اما هر روز فواصل ترک خانه را تدریجا طولانی و طولانی تر کنید. وقتی به زمانی رسیدید که سگ یک ساعت بدون اینکه علائمی از اضطراب از خود نشان دهد ، عدم حضور شما را در خانه توانست تاب بیاورد انوقت است که خواهد توانست تنها ماندن زمان های طولانی تر از این را نیز تحمل کند.
برای اینکه حیوان در مدت تنهایی در خانه حوصله اش سر نرود میتوان از قایم کردن تشویقی و غذا در مکان های سخت دسترس خانه (مثل زیر فرش ) ، در اختیار قرار دادن اسباب بازی های مهیج مثل توپ تشویقی و یا روشن گذاشتن رادیو یا تلویزیون استفاده کرد.
باید توجه داشت که همانند دارو درمانی آموزش صحیح و اصلاح رفتاری نیز تا پدیدار شدن اثراتش به زمان زیادی احتیاج دارد. صاحب سگ باید در این موارد ثابت قدم ، با حوصله و پشتکار باشد. هیچ تغییر رفتاری بدون صرف وقت و حوصله زیاد به دست نخواهد آمد.
برای رفع تشویش از جدایی میتوان از یک مربی ماهر سگ که با قواعد اصلاح رفتاری به درستی و به صورت اکادمیک اشنا باشد کمک گرفت.
تهیه و تنظیم : امیررضا عامری نایینی ، دامپزشک ، کلینیک دامپزشکی آران

منبع: Official Website Of Aranvet Clinic