آیا حیوانات حیات وحش را می توان در خانه نگهداری کرد ؟




(( دلم برای حیوان سوخت آن را خریدم که آزادش کنم.)) این دلیل بسیاری از علاقمندان به حیوانات برای خرید یک بچه سنجاب، پرنده شکاری، خارپشت، بسیاری از انواع پرنده های آواز خوان و یا بچه میمون و ... از دلال های حیوانات است، شرایط نامساعد نگهداری این حیوانات در قفس های تنگ و اتاق های تاریک که در آن به سر می برند دل هر علاقمند به حیوانات را به درد می آورد و او را به این فکر می اندازد که با پرداخت هزینه حیوان را بیرون بیاورد و در طبیعت آزاد یا در خانه نگهداری کند. اما این کار می تواند صدمات جبران ناپذیری به طبیعت، حیات وحش و حتی زندگی انسان وارد کند.

3 شرط لازم ولی نا کافی برای این که جانداری حیوان خانگی باشد وجود دارد:
اول این که بیماری های مشترک آن حیوان با انسان قابل کنترل باشد. دوم در اسارت تکثیر شده باشد. و سوم این که در طبیعت محل اصلی زندگی خود در معرض خطر انقراض نباشد.

این 3 شرط، شروط لازمی هستند که بسته به گونه ی حیوان می توان شروط دیگری از جمله اندازه حیوان و میزان پرخاشگری و ... را نیز به آن افزود. افراد علاقمند به حیوانات به هیچ وجه نباید حیوانات حیات وحش را حتی از سر دلسوزی از دلال ها خریداری کنند، این کار باعث تشویق شکارچی به جدا کردن حیوانات بیشتری از محیط زندگیشان می شوند، بهتر است به جای آن دراولین فرصت با دفتر محیط زیست تماس گرفته و به آن ها اطلاع دهند تا شاید فرد متخلف دستگیر و جریمه شود.

یک معضل بزرگ در مورد نگهداری از حیوانات این است که مردم نمی دانند چه حیوانی خانگی است؟ یک بخش این معضل به سازمان محیط زیست برمی گردد که بتواند جلوی خرید و فروش گونه های وحشی را بگیرد، عرضه و تقاضا با هم رابطه ی متقابل دارند. در حال حاضر به راحتی می توان از دلال ها در شهرهای مختلف حیوانات را خرید و فروش کرد. در حالی که متاسفانه حیواناتی که در همه جای دنیابه عنوان حیوانات خانگی محبوب و مناسب شناخته می شوند در کشور ما به دلایل مختلف مورد غضب قرار دارند ( سگ، گربه، هامستر ، خوکچه، ایگوانا و ... ) .

معمولا علاقمندان به حیوانات آن ها را خریداری می کنند، وقتی مردم از دلال حیوانی را می خرند، شکارچی تشویق به شکار بیشتر از زیستگاهشان می شود و این موضوع روند انقراض گونه ها در زیستگاهشان را سرعت می بخشد.

متاسفانه خریداران حیوانات به دلیل عدم اطلاع از نحوه نگهداری و تغذیه آن ها آسیب های جدی به سلامت شان وارد می سازند که باعث می شود ما پس از تحویل گرفتن و تیمار حیوان باز هم نتوانیم آن را به طبیعت بازگردانیم. در ادامه سعی دارم به دو نمونه از حیواناتی که به دلایل مختلف به هیچ عنوان حیوان خانگی نیستند اشاره کنم.



سنجاب ایرانی



هنوز هم به باور غلط برخی دوستداران حیوانات، محبت به آن ها تنها در صورتی میسر است که آن ها را به خانه خود بیاورند و در محیط گرم خانه دور از جنگل و دشت از آن ها نگهداری کنند، یکی از این حیوانات که مدتی است خرید و فروش آن ها به اصطلاح در بین مردم مد شده سنجاب ایرانی است.
تصور غلط خیلی از مردم از سنجاب ها چیزی است که از کارتون های بچگی به یاد می آورند، این که سنجاب ها آجیل ( دانه های روغنی ) می خورند. این حیوان در هیچ جای دنیا حیوان خانگی نیست، معمولا مردمی که آن ها را در خانه نگه می دارند تنها به دادن دانه های روغنی به سنجاب ها اکتفا می کنند. در دانه های روغنی مثل آفتاب گردان نسبت کلسیم به فسفر به نفع فسفر است در حالی که این نسبت در جیره جوندگان باید 2 به 1 به نفع کلسیم باشد و همین امر باعث می شود در دوران رشد کمبود کلسیم در بدن سنجاب موجب نرمی استخوان ها و خارج شدن استخوان ها از فرم طبیعی شان شود. متاسفانه معمولا این سنجاب ها در دوران کودکی از مادر جدا می شوند و ضمن این که با محیط طبیعی هیچ آشنایی ندارند به دلیل این که فاقد توانایی جسمی برای ادامه زندگی در حیات وحش هستند از چرخه طبیعت خارج می شوند و امکان بازگشت آن ها به وحش نیست.
همان طور که از نام آن پیداست این حیوان منحصر به فرد و متعلق به حیات وحش ایران است و یکی از مهمترین مشکلاتی که خریداری این سنجاب ها باعث می شود کاهش جمعیت این گونه ارزشمند در طبیعت است.
این مشکل تنها با حذف آن در طبیعت خاتمه پیدا نمی کند، سنجاب ایرانی بر خلاف سایر جوندگان در اسارت، بسیار به سختی تولید مثل می کند و هیچ کس نمی تواند با در کنار هم گذاشتن یک سنجاب نر و ماده از آن ها انتظار بچه دار شدن داشته باشد. جفت یابی در سنجاب ایرانی انتخابی است و این خود سنجاب ها هستند که در طبیعت جفت مناسبشان را پیدا می کنند. متاسفانه شکار سنجاب در طبیعت آسان است، با وجود این که حیوان زرنگ و چابکی است اما هنگام ترس به لانه خود پناه می برد و شکارچی ها به راحتی با قرار دادن گونی یا سرپوش می توانند آن ها را زنده گیری کنند. این مردم هستند که با فروشندگان سنجاب ها می توانند جلوی انقراض آن ها را بگیرند، مردم باید به یاد داشته باشند با خرید هر سنجاب ، سنجاب دیگری از طبیعتی که در آن زندگی می کنند جدا خواهد شد زیرا این تقاضای مردم است که باعث تشویق شکارچی ها می شود.
به علاوه مشکلات دیگر نگهداری از سنجاب ایرانی در خانه نیز وجود دارد از آن جمله این که سنجاب ها خانه ما را قلمرو خود می دانند و به شدت نسبت به ورود غریبه ها به این قلمرو واکنش نشان می دهند. آن ها با ورود غریبه اقدام به علامت گذاری در قلمرو خود می کنند و به طور مثال وسایل خانه یا سیم های برق را می جوند که در موارد زیادی باعث مرگ حیوان می شود.


رزوس ماکاک



این بچه میمون کوچک با حرکات چابک دست و پایش دل هر بیننده ای را می برد، بسیاری از خانواده ها با یک نگاه عاشق او می شوند و از دلال حیوانات آن را برای فرزند خود خریداری می کنند ، اما امان از زمانی که این کودک دلربا بزرگ شود .
میمون رزوس ماکاک متعلق به خانواده ی میمون های دنیای قدیم است، این میمون بومی سرزمین ما نبوده اما این روز ها توسط دلال های هندی و پاکستانی از طریق قاچاق به ایران راه پیدا کرده است. علی رقم ظاهر جذاب و دوست داشتنی میمون رزوس در کودکی ، در بزرگ سالی بسیار پرخاشگر و خطرناک است. این میمون پرخاشگر ترین گونه در خانواده ی خود می باشد. وقتی بزرگ می شود نرها دندان های نیش بسیار بزرگی پیدا می کنند و جثه بزرگ و قوی و زور زیادی دارند. به علاوه این حیوانات می توانند به طور جدی به انسان صدمه بزنند، به غیر از پرخاشگری بیماری های مشترک بسیار زیادی مثل (( سل، هرپس بی ویروس و ... )) با انسان دارند که به راحتی قابل انتقال است و بسیاری از آن ها قابل پیشگیری و حتی درمان نیز نمی باشد.
ما مشکلات زیادی با رزوس ها داریم، در درجه اول نمی توان آن ها را در طبیعت رها سازی کرد زیرا بومی کشور ما نیستند . مشکل دیگر این است که این میمون های پرخاشگر در گروه خودشان فرد جدید را قبول نمی کنند و درگیری بین خود میمون ها زیاد است برای هیمن مجبود هستیم با ورود هر میمون جدید یک قفس جدید بر پا کنیم. ضمن این که هزینه ی نگهداری، واکسیناسیون و تغذیه آن ها هم وجود دارد.



نویسنده : دکتر ایمان معماریان
کپی برداری بدون ذکر منبع و نام انجمن پارسی پت همراه با لینک مستقیم ممنوع می باشد