درباره ایدز گربه ها بیشتر بدانیم



برای اولین بار در سال 1986 ویروس FIV در گربه هایی که دچار نقص در سیستم ایمنی شده بودند، مورد شناسایی قرار گرفت. ویروس FIV در بدن دارای رشد آهسته می باشد. این ویروس شبیه به ویروس HIV در انسان است که باعث ایجاد سندرم و نقص ایمنی اکتسابی یا AIDS ( ایدز) می شود. قابل ذکر است که ویروس FIV تنها باعث بیماری زایی در گربه سانان می شود و به هیچ وجه به انسان قابل سرایت نمی باشد.
نقص سیستم ایمنی مرتبط با FIV بیشتر در گربه های نر که به بیرون از خانه رفت و آمد دارند و سن بالای 6 سال دارند دیده می شود. انتقال این ویروس بیشتر از طریق گاز گرفتن گربه ها در حین نزاع انجام می گیرد. این ویروس گاهی اوقات از طریق مادر به جنین نیز انتقال پیدا می کند.
طی تحقیقات انجام گرفته مشخص شده است که 1-2% از گربه های سالم در ایالات متحده و 12% در ژاپن حامل ویروس FIV هستند، این در حالی است که بیشتر این گربه ها در این کشور ها به بیرون از خانه رفت و آمد داشته و عقیم نشده بودند. در ضمن طی مطالعات انجام گرفته در سال های اخیر مشخص شده است که میزان شیوع بیماری در شهر تهران به خصوص در گربه های خانگی که سابقه فرار از منزل و نزاع با گربه های ولگرد را دارند قابل ملاحظه بوده و نیاز به تامل جدی دارد.


ایدز گربه سانان چه علائمی دارد؟

گربه های FIV مثبت همچون انسان های HIV مثبت فاز حادی از بیماری دارند که 4 تا 6 هفته بعد از گاز گرفتن توسط گربه عفونی شروع می شود. بیشتر گربه ها علائمی نظیر تب، افسردگی، بزرگ شدن غدد لنفاوی را دارند. این علائم آنقدر ملایم بوده که ممکن است توسط صاحب حیوان مورد توجه قرار نگیرد. بچه گربه های متولد شده از مادر آلوده ممکن است در فاز حاد بیماری بمیرند.
بعد از سپری کردن فاز حاد بیماری گربه ها ممکن است برای 3 سال یا بیشتر کاملا سالم باشند در طول این مدت ویروس FIV به تدریج باعث از بین رفتن سیستم ایمنی شده و از طریق نزاع گربه های آلوده انتقال پیدا می کند. وقتی عملکرد سیستم ایمنی به صورت خفیف دچار اختلال می شود گربه ها دچار عفونت های دهانی، آبسه، ترشحات چشمی و بینی مزمن، عفونت های پوستی، گوشی و گوارشی می شوند. گربه های آلوده به FIV در حدود سه برابر بیشتر نسبت به بقیه در خطر عفونت های قارچی عامل کچلی هستند. این عفونت ها به درمان معمولی پاسخ می دهند. اما اغلب بعد از درمان، عود مجدد بیماری رخ می دهد.
ویروس FIV همچنین می تواند بر روی مغز استخوان تاثیر گذاشته و سبب کم خونی شود. ضمنا بیماری های انگلی نظیر توکسوپلاسموز که در حالت معمولی باعث علائم خفیف می شود . در صورت FIV مثبت بودن گربه ها باعث علائم تهدید کننده ای می شود. این ویروس بر روی بافت مغز تاثیر گذاشته و باعث اختلالات شخصیتی می شود . برای مثال گربه های خجالتی ممکن است رفتار تهاجمی پیدا کنند و گربه هایی که حالت تهاجمی داشته اند آرام شوند. همچنین مشخص شده است که گربه های آلوده بیشتر در خطر ابتلا به اختلالات کلیوی می باشند. در صورتی که سیستم ایمنی به وسیله این ویروس سرکوب شود. عفونت های فرصت طلب نظیر دمودکس در این حیوانات نسبت به گربه های عاری از ویروس رخداد بیشتری دارد. در مراحل پایانی بیماری درمان های رایج معمولا موثر واقع نمی شود چرا که این گربه ها نیاز به تقویت سیستم ایمنی دارند. گربه های درگیر در صورتی که درمان حمایتی شوند ممکن است سال ها زنده بمانند.
چه آزمایشاتی نیازمند است؟
در موارد مشکوک آزمایشات خونی اختصاصی انجام می گیرد. لازم به ذکر است که نتایج منفی آزمایشات دال بر رد بیماری نمی باشد چرا که در مراحل ابتدایی عفونت ( 3 ماه ابتدایی ) ممکن است نتایج منفی کاذب ایجاد گردد. نتایج مثبت همراه با علائم بیماری قابل اعتماد بوده اما بعضی اوقات نتایج مثبت کاذب نیز می تواند دیده شود. برای تشخیص دقیق این بیماری در گربه آزمایش Western blot test دارای حساسیت بالا بوده که باعث تایید تشخیص بیماری می شود


چه درمانی نیازمند است؟

پاسخ به درمان در گربه های آلوده به ویروس، به میزان و شدت نقص سیستم ایمنی بستگی دارد. شایان ذکر است که داروی ضد ویروس مناسب برای گربه ها وجود ندارد.
(ATZ ) Azidothymindine دارویی است که در انسان ها برای جلوگیری از تکثیر ویروس HIV مورد استفاده قرار می گیرد که در گربه های بیمار آلوده به ویروس FIV نیز قابل مصرف می باشد . اما احتمال ایجاد مسمومیت دارویی برای گربه ها وجود دارد. داروهای دیگری نیز جهت درمان توصیه می شوند که کم تر در دامپزشکی قابل دسترس هستند.
بیشتر گربه های FIV مثبت دچار عفونت های باکتریایی ثانویه می شوند که این عفونت ها را می توان با تجویز آنتی بیوتیک کنترل کرد اما لازم به ذکر است که در این موارد درمان با آنتی بیوتیک ممکن است طولانی مدت انجام گیرد. در حال حاضر واکسن پیشگیری کننده از FIV ساخته شده و در برخی از کشور ها مورد استفاده قرار می گیرد نتایج تحقیقات نشان داده است که واکسیناسیون جهت پیشگیری از این بیماری می تواند کمک کننده باشد . اما همانند انسان ها هنوز واکسن مناسبی که کارایی موثر داشته باشد، وجود ندارد.


پیش بینی بیماری در گربه های بیمار چگونه است؟

برخلاف آنچه که تصور می شود دلیلی برای از بین بردن گربه های FIV مثبت خانگی وجود ندارد. چرا که مطالعات در این گربه ها نشان داده است که از هر 11 گربه آلوده به این بیماری 7 گربه تا میانگین دو سال زنده می مانند. گربه های ناقل ویروس باید در محیط منزل نگهداری شوند تا در معرض بیماری های مختلف قرار نگیرند همچنین از انتقال ویروس به سایر گربه ها نیز جلوگیری به عمل آید.
در پایان توصیه می شود که گربه های خانگی از رفت و آمد به محیط خارج از خانه کاملا منع شوند و در موارد مشکوک آزمایشات اختصاصی هر چه زودتر در مورد آن ها انجام گیرد.



دکتر امیر شکاری به راهنمایی دکتر احسان خاکسار
گردآوری : hsoonheb