دورنماي مصرف گرايي در دنيا

مصرف*گرايی را می*توان بیماري همه*گير جوامع امروزي دانست؛ بيماري*اي که کمابيش گريبان همه جوامع را اعم از مدرن و در حال توسعه يا عقب*مانده گرفته است. *امروزه با وجود اخطارهاي مکرر از سوي مراکز اقتصادي، همچنان عدم تناسب مصرف و نياز در كشورها و گروه*هاي مختلف يكي از مسائل روز جهان به حساب مي*آيد.

براساس آخرين آمارهاي ارائه شده از سوي بانک جهاني، 20 درصد افراد طبقه ثروتمند در دنيا بيش از 76 درصد مصرف را به خود اختصاص مي*دهند، در حالي كه تنها يک و نيم درصد مصرف توسط افراد فقير صورت مي**گيرد.

با اين حال، فرهنگ مصرف در كشورهاي مختلف با يكديگر تفاوت دارد. ساكنان برخي كشورها بيشتر اهل صرفه*جويي هستند و عده*اي هم تقريبا با اين مفهوم غريبه*اند.
گروهي خريد كردن را مصرف نمي*دانند و تا مي*توانند لوازم خانه و مايحتاج شخصي*شان را مي*خرند، در حالي كه در مصرف منابع انرژي محتاط هستند و برخي هم منابع را بي*توجه هدر مي*دهند و هنگام تهيه لوازم* مورد نيازشان بيشتر احتياط مي*كنند.

پشت چراغ قرمز، ماشين*ها خاموش!

فرهنگ مصرف*گرايي در جوامع مختلف به طور مستقيم با فرهنگ مردم آن سرزمين ارتباط پيدا مي*كند و افراد در كشورهاي مختلف، شيوه*هاي متفاوتي براي مصرف در پيش مي*گيرند؛ به عنوان نمونه در برخي کشورها مانند هندوستان فرهنگ قناعت با تار و پود جامعه آميخته شده و در حقيقت به اسراف و زياده*روي همانند يک ناهنجاري اجتماعي نگريسته مي*شود.
جالب است بدانيد در اين کشور تمام راننده*ها وقتي در تقاطع، چراغ قرمز مي*شود و مجبور به توقف هستند، خودروي خود را خاموش مي*كنند كه سوخت بي*دليل مصرف نشود. در پمپ*هاي بنزين هم مي*توانيد اين رفتار را ببينيد، چون آنها مراقب هستند حتي يک قطره بنزين هم روي زمين نچکد.

لباس*هاي گرم به جاي شوفاژهاي داغ

وقتي هوا كم*كم سرد مي*شود و قبل از اين *كه برفي ببارد و وزش بادهاي زمستاني شروع شود، ما شوفاژها و بخاري*ها را روشن و درجه آنها را اينقدر زياد مي*كنيم كه مبادا سردمان شود. در حالي كه مردم كشورهاي اروپايي مانند آلمان كه سرماي بيشتري را هم تجربه مي*كنند، هيچ وقت چنين شيوه*اي را به کار نمي*برند.
آنها باور دارند براي گرم شدن بايد از لباس*هاي گرم*تر استفاده كرد. براي همين اگر يكي از ما به خانه فردي كه اهل اين كشورهاست برود، حتما سردش خواهد شد؛ چراكه خانه محيط سردي دارد ولي به گفته آنها لباس*هاي گرم بايد بدن ما را گرم نگه دارد نه اين *كه با هدر دادن سوخت و انرژي خانه را مثل كوره گرم كنيم.*
در کشورهايي مانند آلمان، اين تفکر و نظاير آن به يک فرهنگ تبديل شده است كه كوچك و بزرگ هم نمي*شناسد و همه اين قانون نانوشته را رعايت مي*كنند.
افزايش مصرف مواد غذايي
با همه اين موارد، آمار و ارقام مي*گويد در كل، هزينه*ها و ميزان مصرف در زندگي اروپايي*ها به طور مستمر در حال افزايش است و آن طور كه پيش*بيني مي*كنند اين هزينه*ها تا سال 2030 دو برابر خواهد شد.
براساس تحقيقي كه در اين زمينه انجام شده، مشخص شد ميزان مصرف مواد غذايي و نوشيدني ميان مردم اروپا به نسبت زياد است.
همچنين با استفاده بيشتر از خودروهاي شخصي و كاهش سفرهايي كه با قطار انجام مي*شود نيز مصرف سوخت افزايش مي*يابد. علاوه بر اين، خانه*ها هم بزرگ*تر از سال*هاي قبل شده و در عين حال، افراد كمتري داخل هر خانه زندگي مي*كنند كه تمام اين موارد مي*تواند ميزان مصرف را به نسبت گذشته افزايش دهد.

صرفه*جويي در مصرف بنزين

مردم كانادا در مصرف بنزين بسيار صرفه*جويي مي*كنند و بر اين باورند كه با اين كار نه تنها هزينه*هاي خود را كاهش مي*دهند، بلكه به حفظ محيط زيست هم كمك خواهند كرد.
با توجه به اين موضوع، كانادايي*ها زماني كه مي*خواهند خودروي جديدي بخرند، حتما اين مساله را در نظر مي*گيرند و از ميان انواع مورد نظر، آن را انتخاب مي*كنند كه ميزان مصرف كمتري داشته باشد *اما همين كانادايي*ها، وقتي صحبت از خريد لوازم خانه مي*شود، ديگر توجهي به كاهش هزينه*ها ندارند و تا مي*توانند مصرف مي*كنند.
*در مقابل خانواده*هاي نروژي مبلغ كمي از درآمد ماهانه را براي تهيه مواد غذايي اختصاص مي*دهند و ميزان مصرف*شان در اين زمينه به نسبت كم است.
طوري كه آمار نشان مي*دهد تنها 11 درصد درآمد خانوار صرف تهيه مواد غذايي و نوشيدني مي*شود كه جالب است بدانيد اين ميزان در سال 1958 حدود 40 درصد بوده است.
مسكن و حمل و نقل نيز به ترتيب 14 و هفت درصد از بودجه نروژي*ها را به خود اختصاص مي*دهد، اما در مورد افزايش ميزان مصرف بايد بدانيد مصرف آب معدني و نوشابه* در مقايسه با سال 1958 چيزي حدود 10برابر افزايش را نشان مي*دهد.

مصرف در چين

آن طور مشخص است، ميزان مصرف در چين بسرعت در حال افزايش بوده و در طول دو دهه گذشته، مصرف خانوارهاي چيني به طور مستمر افزايش داشته است؛ به طوري كه آمار در اين مورد هر سال رشدي بيش از هشت درصد را نشان مي*دهد.
همچنين آمار و ارقامي كه در زمينه خريد و توليد ماشين*هاي جديد در اين كشور وجود دارد نيز نشان مي*دهد در سال 2003 هر روز 11 هزار ماشين جديد وارد جاده*ها و خيابان*هاي چين شده است. پس با اين توضيحات مي*توان گفت چيني*ها علاوه بر توليد بر مصرف*شان نيز افزوده*اند.
همچنين با اين *كه خيلي از ما مردم چين را به كار و تلاش و گاهي هم قناعت مي*شناسيم، اما مطالعات و تحقيقاتي كه بتازگي در اين كشور پهناور انجام شده، گوياي اين مطلب است كه با افزايش قدرت خريد و در نتيجه بيشتر شدن ميزان مصرف، چيني*ها هم به دنبال بالا بردن كيفيت و كميت زندگي*شان هستند، اما جالب آن كه بسياري از آنها مانند مردم ساير كشورها طرفدار كالاهاي لوكس و تجملاتي شده*اند تا از اين راه به هدف*شان برسند.
به عنوان نمونه يكي از جوانان چيني كه براي خريد ساعت مچي مارك*دار به مركز خريدي در شهر پكن رفته است، در پاسخ به سوال يكي از پرسشگران مراكز تحقيقاتي مي*گويد: در مناسبت*هاي مختلف مانند سال نو، كريسمس يا تولد براي خودم هديه*اي گران*قيمت مي*خرم و با اين كار احساس بهتري پيدا مي*كنم.

مصرف زياد مواد غذايي

با آغاز قرن 21، آمريكايي*ها نسبت به گذشته بسيار بيشتر غذا مي*خورند، به طوري كه تخمين زده مي*شود هر فرد در هر روز چند صد كالري بيشتر از كساني كه اواخر دهه 1950 زندگي مي*كرده*اند، مصرف مي*كند. اين رقم حتي در مقايسه با ميزان مصرف مواد غذايي در دهه 70 نيز بسيار بيشتر است.
برخي محققان بر اين باورند كه دليل افزايش مصرف مواد غذايي، بيشتر شدن استفاده از غذاهاي آماده و رونق گرفتن كار رستوران*هاي زنجيره*اي است.

علاوه بر اين، مصرف گوشت نيز در آمريكا به بيشترين ميزان خودش رسيده؛ به طوري كه در سال 2000 كل مصرف گوشت (گوشت قرمز، ماهي و مرغ) به 195 پوند به ازاي هر نفر رسيد كه 57 پوند بيشتر از ميزان متوسط مصرف سالانه در دهه 50 است بنابراين هر فرد آمريكايي در مقايسه با دهه 50 به طور ميانگين هفت پوند بيشتر از گوشت قرمز، 46 پوند بيشتر گوشت مرغ و چهار پوند بيشتر ماهي مصرف مي*كند.

منابع:
.globalissues.org

usda.gov
worldwatch.org
نيلوفر اسعدي بيگي - جام*جم