مجموعه*اي از سيارات فراخورشيدي با ويژگي*هاي منحصر بفرد در سال 2012 ميلادي کشف شده*اند که برجسته*ترين نمونه، يک سيستم ستاره*يي با دو جفت خورشيد است.
به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در آخرين روزهاي سال 2012 ميلادي، برجسته*ترين سيارات بيگانه کشف شده در اين سال را مرور مي*کنيم:
سيارات بيگانه قابل سکونت
اخترشناسان دو سياره جديد را با قابليت ميزباني حيات خارج از منظومه شمسي شناسايي کردند؛ هر دو سياره در منطقه قابل سکونت ستاره ميزبان قرار دارند، يعني در منطقه اي که امکان وجود آب بشکل مايع بر سطح سياره وجود دارد.
ابرزمين HD40307g* که در ماه نوامبر کشف شد، جرمي هفت برابر زمين داشته و در فاصله 42 سال نوري با زمين قرار دارد.
اين سياره فراخورشيدي که مي تواند سنگي يا غول گازي بشکل نپتون باشد، در ميان منطقه قابل سکونت ستاره ميزبان واقع شده است که امکان وجود آب را تقويت مي*کند.
ستاره HD40307 ميزبان شش سياره فراخورشيدي است که ابر زمين HD40307g دورترين سياره محسوب مي*شود و طول چرخش آن بدور ستاره ميزبان 200 روز بطول مي*انجامد.
سياره فراخورشيدي Gliese163c* نيز در منطقه قابل سکونت ستاره ميزبان واقع شده است و جرم آن هفت برابر زمين است که مي*تواند سياره سنگي بزرگ يا گاز غول پيکر کوچک*تري باشد.
اين سياره در مدار يک کوتوله قرمز در چرخش است و طول هر سال (مدت چرخش بدور ستاره ميزبان) 26 روز بطول مي*انجامد.
هر دو سياره فراخورشيدي HD40307g و Gliese163c با استفاده از ابزار HARPS تلسکوپ 3.6 متري رصدخانه جنوبي اروپا در مرکز La Silla شيلي کشف شده*اند.
نخستين نمونه سيستم ستاره*يي با دو جفت خورشيد
تاکنون تنها شش سياره با دو ستاره ميزبان کشف شده*اند که اصطلاحا سيارات دو دويي (circumbinary planets) ناميده مي*شوند.
اما محققان دانشگاه ييل با همکاري دو منجم آماتور در قالب پروژه اي تحت عنوان شکار سيارات بيگانه، موفق به کشف سياره گازي غول پيکر PH1 شدند که در مدار يک جفت ستاره در يک سيستم چهار ستاره اي در حال چرخش است.
دماي سياره گازي PH1* بالغ بر 251 درجه سانتيگراد است و طول چرخش بدور ستاره*هاي ميزبان 138 روز بطول مي*انجامد.
اين سياره فراخورشيدي مي*تواند ميزبان احتمالي قمرهاي سنگي باشد که بدليل دماي زياد، فاقد آب هستند.
سيستم ستاره*اي دوتايي
سياراتي که در مدار در سيستم ستاره*اي دوتايي در حال چرخش هستند، بدليل شباهت با سيستم دوتايي تتواين (Tatooine*) فيلم جنگ ستارگان، «سيارات تتواين» نيز ناميده مي شوند.
اخترشناسان ناسا با استفاده از تلسکوپ فضايي کپلر موفق به شناسايي دو سيستم دوتايي مجزا با سياره هايي در نزديکي منطقه قابل سکونت ستاره هاي ميزبان شدند.
سياره گازي غول پيکر Kepler-34b* جرمي 70 برابر زمين داشته و بدور دو ستاره خورشيد مانند در حال چرخش است. اين سياره در فاصله چهار هزار و 900 سال نوري واقع شده است و طول چرخش بدور ستاره هاي ميزبان 289 روز بطول مي انجامد.
سياره Kepler-35b* در فاصله پنج هزار و 400 سال نوري واقع شده و جرم آن معادل يک هشتم جرم سياره مشتري است؛ طول مدت چرخش بدور جفت ستاره ميزبان نيز 131 روز طول مي کشد.
در نمونه ديگري از سيستم ستاره اي دوتايي، محققان براي نخستين بار موفق به کشف دو سياره در مدار يک جفت ستاره دوتايي شدند.
ستاره هاي خورشيد مانند Kepler-47* در فاصله پنچ هزار سال نوري با زمين واقع شده اند.
سياره Kepler-47c يک گاز غول پيکر است که در طي 303 روز بدور ستارگان ميزبان مي چرخد؛ سياره Kepler-47b نيز که کوچکترين سياره شناخته شده در سيستم دوتايي محسوب مي شود، در مدت کمتر از 50 روز بدور جفت ستاره ميزبان مي چرخد.
نزديک ترين سياره فراخورشيدي خارج از منظومه شمسي
نزديک ترين سيستم خورشيدي به زمين به نام Alpha Centauri* شامل سه ستاره با جرمي معادل 90 درصد جرم خورشيد، ميزبان يک سياره مذاب است که در فاصله 4.2 سال نوري با زمين واقع شده است.
چرخش سياره سنگي در مدار ستاره Alpha Centauri B تنها 3.2 بطول مي انجامد و سطح داغ اين سياره امکان قابل سکونت بودن آنرا منتفي مي کند.
سياره اي با خصوصيات شبه ستاره اي
سياره گازي Kappa Andromedae b* با جرمي معادل 13 برابر جرم مشتري، از توانايي طبقه بندي در گروه کوتوله هاي قهوه اي برخوردار است.
اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ سوبارو ژاپن در هاوايي موفق به تهيه تصاوير مستقيمي از اين سياره شدند؛ دماي سياره Kappa And b* يک هزار و 400 درجه سانتيگراد است.
کوچک ترين سيستم خورشيدي
اغلب سيارات عظيم تازه کشف شده، ابرزمين يا ابرمشتري هستند و يافتن اينگونه سيارات بسيار آسان است؛ اما اخترشناسان سه سياره با کسري از اندازه زمين را شناسايي کرده اند که يکي از آنها در ابعاد سياره مريخ، عنوان کوچکترين سياره بيگانه را به خود اختنصاص داده است.
کوتوله هاي سرخ يکي از متداول ترين انواع ستارگان در کهکشان راه شيري محسوب مي*شوند و دانشمندان بر اين باور بودند که آنها فاقد مناطق قابل سکونت هستند، اما تحقيقات سال جاري اين نظريه را رد کرده است.
محققان چندين سياره را در مدار ستاره KOI-961 شناسايي کرده*اند که در کمتر از دو روز بدور ستاره ميزبان مي*چرخند.
قطر اين سيارات سنگي 0.78، 0.73 و 0.57 برابر قطر زمين هستند و دماي بين 177 تا 447 درجه سانتيگراد، امکان ميزباني حيات را منتفي مي کند.


ابرزمين HD40307g با قابليت ميزباني حيات خارج از منظومه شمسي

نخستين نمونه سيستم ستاره*يي با دو جفت خورشيد

چرخش سياره گازي غول پيکر Kepler-34b بدور دو ستاره

نزديک ترين سياره فراخورشيدي خارج از منظومه شمسي

سياره گازي Kappa Andromedae b* با خصوصيات شبه ستاره اي

کوچک ترين سيستم خورشيدي- مدار ستاره KOI-961




منبع:ایسنا