پالسارها (ستاره*هاي تپنده) ، ستاره*هاي نوتروني دواري هستند که پرتو موجهاي راديويي را که شايد در زمين بصورت تپش دريافت شوند، منتشر مي*کنند. ميزان تپش با ميزان دوران ستاره همخوان است. ستاره*هاي تپنده داراي دور کند، تقريباً هر چهار ثانيه يکبار مي*چرخند. ستارگان تپنده داراي دور تند، تقريباً 30 بار در ثانيه مي*گردند. پالسارهاي مزدوج که هر کدامشان در منظومه*اي مداري در کنار ستاره*اي همراه قرار دارد، تا هزار بار در ثانيه مي*چرخند. برخي تپنده*ها اشعه ايکس ، نور مرئي و امواج راديويي منتشر مي*کنند.
سه گروه ستاره تپنده

تحقيق مفصلتر درباره عده زيادي از ستاره*هاي تپنده به اين نتيجه رسيده است که همه اندازه*هاي مختلف دوره ضربان به يک نسبت و فراواني ديده نمي*شود، و اين گونه ستاره*ها را از روي دوره ضربانشان به سه گروه تقسيم کرد.

گروه اول

متغيرهاي کوتاه مدت که دوره نوسان نورانيت در اينها ميان شش ساعت و يک روز است.

گروه دوم

ستارگان معدودي نيز هستند که دوره ضربانشان ميان يک روز و يک هفته است، ولي عده بيشتر آنها است که براي يک ضربان کامل مدتي وقت ميان يک تا سه هفته صرف مي*کنند. اين گروه مشتمل است بر خود ستاره معروف δ قيفاووس و ستارگاني که در اين گروه قرار دارند و معمولا به نام قيفاووسهاي متعارفي (يا هنجاري) ناميده مي*شوند.

گروه سوم

اين گروه عده کثيري از ستاره*هاي تپنده را شامل مي*شود که دوره ضربان آنها حوالي يک سال است. اين متغيرهاي دراز مدت را به نام متغيرهاي اعجوبه قيطسي يا ميراستي (Mira Geti) مي*نامند و اين به مناسبت اسم ستاره ميراستي (ميرا يعني شگفت انگيز) است که در صورت فلکي قيطس قرار دارد و نماينده اين گروه به شمار مي*رود.

علت تپش

چرا ستاره*ها مي*تپند و مخصوصا چرا اين خاصيت تپش و ضربان تنها در ناحيه باريکي از نمودار راسل ديده مي*شود؟ البته علل زيادي مي*تواند سبب شود که ستاره گازي از حالت تعادل خارج شود. گذشتن دو ستاره از نزديگ يکديگر يا انفجار تصادفي کوچکي در داخل کوکب ممکن است به آساني سبب چنين امري بشود. ولي اگر علت اين باشد، در آن صورت بايد ميزبان يک نمود تصادفي شود و به يک طبقه خاص از ستارگان در نمودار راسل منحصر نمايد. کوچکي ناحيه*اي که ستارگان تپنده را شامل مي*شود دليل بر آن است که در اينجا سر و کار ما با شرايط خاصي است که تنها يک بار در تمام دوران تکامل حياتي هر کوکب حادث مي*شود.

ضربان ستاره ، نتيجه تصادفي است که ميان نيروهاي مولد
انرژي هسته*اي و نيروهاي مولد انرژي ثقلي در مرکز ستاره صورت مي*گيرد. مقدار انرژي آزاد شده در فعل و انفعالات حرارتي هسته و مقدار انرژي آزاد شده در نتيجه انقباض ثقلي جرم کوکب تقريبا از لحاظ اندازه با يکديگر برابر است. بنابراين مي*توان گفت که در اين حالت ستارگان نمي*دانند، از دو راه توليد انرژي ، انتخاب کدام يک بهتر است و ميان اين دو امکان حالت نوساني دارند، ولي اين نظريه جالب توجه از راهها و روشهاي ديگر نيز بايد تاييد شود.


منبع:رشد