دیده بان حقوق حیوانات: پارک ملی سیاهکوه اردکان در استان یزد گنجینه*ای از حیات وحش ایران و از بکرترین پارک*های ملی کشور بشمار می*رود که با وجود ده*ها گونه نادر جانوری و گیاهی از جمله ناشناخته*ترین مناطق حیات وحش دنیا است.
به گزارش ایسنا “حسن اکبری” معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد در خصوص وضعیت زیست محیطی منطقه حفاظت شده سیاهکوه اردکان، گفت: منطقه سیاهکوه در مجاورت یکی از وسیع*ترین عرصه*های بیابانی کشور قرار گرفته است و علاوه بر آن اکوسیستم*های متنوعی مانند کویر، بیابان، استپ و نمکزار در این عرصه دیده می*شود.
وی ادامه داد: بخشی از منطقه حفاظت شده سیاهکوه با مساحت ۸۰ هزار و ۷۹۰ هکتار در ۱۲ بهمن ۸۶ به *پارک ملی ارتقای سطح یافت.
او همچنین اظهار کرد: مرتفع*ترین نقطه پارک، قله سیاهکوه(کافرکوه) با بلندی ۲۰۵۰ متر است که به همراه ارتفاعات به هم پیوسته*ی مجاور آن از بهترین زیستگاه*های کل و بز استان بشمار می*آید. از جمله جانوران منطقه می*توان از کل و بز(پازن)، قوچ و میش، جبیر، پلنگ، روباه، کارال، تشی، خرگوش و انواع جوندگان نام برد.
اکبری اضافه کرد: زیستگاه*های کل و بز در ارتفاعات سیاه*کوه و زیستگاه*های قوچ و میش در ارتفاعات و دامنه*های قاسم وزیر و یارعلی از مطلوبیت خوبی برخوردار هستند.
۱۱ گونه پرنده پارک ملی سیاهکوه واجد ارزش*های حفاظتی*اند
معاون محیط زیست طبیعی استان یزد، اضافه کرد: تاکنون ۳۴ گونه پرنده در پارک ملی سیاهکوه شناسایی شده است که کبک، تیهو، هوبره، زاغ*بور، سارگپه پا بلند، با قرقره شکم سیاه، باقرقره گندمی، زنبور خوار معمولی و انواعی از گنجشک*سانان از جمله پرندگان پارک ملی هستند. هوبره از پرندگان مهاجری است که در دشت*های اطراف سیاهکوه، یارعلی و قاسمی وزیر در زمستان دیده می*شود و پرندگان مهاجری از راسته شاهین سانان و پرندگان کنار آبزی نیز در منطقه دیده شده*اند.
وی با بیان این*که یازده گونه پرنده پارک ملی سیاهکوه اردکان واجد ارزش*های حفاظتی هستند، افزود: از بین این پرندگان، عقاب شاهی، بالابان، شاهین، بحری و هوبره حسب مقررات جمهوری ایران در معرض خطر انقراض قرار دارند و از اهمیت* بالایی برخوردار هستند.
اکبری در ادامه گفت: شرایط طبیعی حاکم بر پارک و دست نخوردگی زیستگاه*ها موجب ایجاد شرایط مطلوب برای ادامه حیات خزندگان ارزشمند بیابانی شده است. بزمجه بیابانی، سوسمار خاردم ایرانی، آگامای سروزغی خاکستری، آگامای چابک، مار شاخدار، شترمار شیرازی و لاک*پشت مهمیزدار و جکوی دم پخ کایزرلینگ از جمله خزندگان شناسایی شده در پارک ملی سیاهکوه محسوب می*شوند.
وی افزود: پارک ملی سیاهکوه که گنجینه*ای از حیات وحش ایران است، از بکرترین پارک*های ملی کشور بشمار می*رود و با وجود ده*ها گونه نادر جانوری و گیاهی از جمله ناشناخته*ترین مناطق حیات وحش دنیا است.
پارک ملی سیاه*کوه از بلامعارض*ترین مناطق زیست محیطی کشور
اکبری با اشاره به این*که پارک ملی سیاهکوه یکی از بلامعارض*ترین مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست در حوزه استان یزد است، افزود: این منطقه از نظر تراکم پوشش گیاهی شرایط مطلوبی برای زیست جانوران حاشیه کویر دارد ضمن این*که به* علت بعد مسافت تا اماکن مسکونی و نبود تعدد راه*های ارتباطی، از دستبرد شکارچیان و اشکال مختلف توسعه مصون مانده است به* طوری که وجود حداقل تعارضات انسانی از مهمترین امتیازات بارز و برجسته منطقه سیاهکوه است که دستیابی به اهداف حفاظتی و اجرای برنامه*های مدیریتی را آسانتر می*کند.
اکبری گفت: یکپارچکی زیستگاه*ها و ناچیز بودن تعارضات انسان ساخت در منطقه حفاظت شده پارک* ملی سیاهکوه، این منطقه را از نظر حفظ، نگهداری و احیای جمعیت* گونه*های حیات وحش ممتاز کرده است به گونه*ای که ارتفاعات سیاهکوه از مطلوبترین زیستگاه*های کل و بز استان یزد است و اشکال تپه ماهوری و وجود دره*های متعدد نیز جمعیت*های مناسبی از قوچ و میش را در خود جای داده است.
وی یادآور شد: جبیر از دیگر گونه*های برجسته پارک ملی سیاهکوه به*شمار می*رود که دامنه انتشار این*گونه در عرصه*های دشتی شرق پارک ملی و امتداد آن در منطقه حفاظت شده سیاهکوه گسترده شده و جمعیت این گونه روند روبه رشدی به*خود گرفته است.
سیاهکوه یکی از زیستگاه*های مناسب یوزپلنگ ایرانی
اکبری منطقه حفاظت شده سیاهکوه را یکی زیستگاه*های مناسب یوزپلنگ ایرانی معرفی کرد که امنیت حاکم بر منطقه ظرف چند سال گذشته و احیای جمعیت علف*خواران، موجب گرایش مجدد گونه*هایی مانند یوزپلنگ به عرصه*های دشتی و تپه ماهوری شده است.
به گفته*ی وی به* طور کلی در منطقه حفاظت شده و پارک ملی سیاهکوه ۱۹ گونه جانور شناسایی شده است، که از این تعداد هشت گونه به عنوان اولویت*های حفاظتی مطرح شده*اند اما بین *آنها یوزپلنگ، کاراکال و شاه روباه اهمیت بیشتری دارند.
وی اعلام کرد: براساس تحلیل آمار ایستگاه*های کلیماتولوژی اطراف پارک ملی، متوسط بارندگی سالانه منطقه ۴۸ میلی*متر برآورد شده است که حداکثر بارندگی در فصل زمستان و در دیماه و حداقل در فصل تابستان به وقوع پیوسته است.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد، افزود: تغییرات دمایی شبانه*روز نیز در این منطقه شدید است و زمستان*های سرد و خشک و تابستان*های بسیار گرم و خشک از دیگر ویژگی*های اقلیمی منطقه بشمار می*آید.
کمبود منابع آب در پارک ملی سیاهکوه مشهود است
وی گفت: با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی منطقه، هیچ*گونه رودخانه دائمی در این پارک ملی وجود ندارد و فقط در زمان بارندگی*های شدید، رودخانه*های فصلی و موقتی منطقه آبدار می*شوند.
اکبری با اشاره به این*که مهمترین منابع تأمین*کننده نیاز آبی حیات وحش شامل چشمه*ها و سنگاب*ها است، افزود: در یک نگاه کلی کمبود منابع آب در پارک ملی سیاهکوه مشهود است اما از جمله منابع آب این منطقه می*توان به چشمه قاسم وزیر، چشمه یارعلی، چشمه خلق، دوگنبد، چاه ریزآب خرما، سبز چاه، قناتوک، ریزآب صالحی، ریز آب معراجی و چشمه تیهو اشاره کرد.
معاون محیط طبیعی استان یزد، همچنین گفت: برای رفع مشکل* کم آبی در سال*های اخیر تعدادی آب انبار توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد در منطقه ساخته شده که در خشکسالی*ها نقش بسیار مهمی در ماندگاری حیات وحش در منطقه ایفا کرده*اند که از جمله این آب انبارها می*توان به آب انبار لای معدن، ریز آب خرما، چهل تغار، قاسم وزیر و آب انبار حوض ابریشم اشاره کرد.
اکبری گفت: پارک ملی سیاهکوه در ناحیه رویشی ایران واقع است و حضور و انتشار نباتات و گونه*های مختلف گیاهی در جای جای منطقه، وجود دو زیر ناحیه رویشی استپی را تأیید می*کند.
وی در مورد پوشش گیاهی این منطقه، افزود: به* طور کلی تاکنون ۴۷ گونه گیاهی در پارک ملی سیاهکوه شناسایی شده است که چهار گونه کلاه* میرحسن دم عقربی، شور یزدی، آویشن شیرازی و گل زوفا دارای ارزش حفاظتی است و دو گونه نیز از نظر ارز*ش*های اکولوژیک حائز اهمیت هستند.
او گفت: رویشگاه*های طبیعی منطقه شامل انواعی از تیپ*های گیاهی است که از آن جمله می*توان به تیپ درمنه، قیچ، تیپ قیچ، تیپ پرند، تیپ رمس، قیچ، تیپ جفنه، درمنه، تیپ گز، تیپ تاغ، تیپ کسیدان و تیپ بادام کوهی اشاره کرد.
به گفته وی از مهمترین اقدام*های محیط زیست در جهت حفظ و بهبود وضع طبیعی و زیستی عرصه می*توان به اقدام*های کنترلی برای کاهش اثرات خشکسالی مانند ساخت آب انبار، توزیع علوفه، آبرسانی مداوم به آب انبارها، ترمیم و مرمت معدود چشمه*های منطقه و… اشاره کرد.
اکبری ادامه داد: امید می*رود حذف معدود تعارضات انسانی زمینه مدیریت پارک ملی را بهتر از گذشته هموار سازد به ویژه این*که موقعیت پارک و نبود عرصه در مسیر توسعه* آتی، طبیعت دوستان را در مدیریت و حفاظت آینده منطقه امیدوارتر کرده است.