دیده بان حقوق حیوانات: “زاغ بور”، پرنده*ای از خانواده کلاغیان است، پرنده*ای بسیار کنجکاو که مهمترین تفا*وتش با خویشاوندانش راه رفتن بر روی پاست. این پرنده که گونه* بومی ایران محسوب می*شود و خود را با شرایط خشن و سخت نواحی بیابانی سازگار کرده است در مواقع خطر، به جای پرواز کردن سعی می*کند با دویدن از خطر دور شود و علاقه*ای به پرواز ندارد.
غذای زاغ بور”عنکبوت آفتابی” و ترکیبی از دانه*های گیاهی، خزندگان و حشرات کوچک است و برای لانه گزینی بوته*ها وگیاهان “قیچ” که نزدیک به سطح زمین یا روی زمین قرار گرفته*اند را انتخاب می*کند.
در هر بار تخم گذاری شش عدد تخم می*گذارد و ۲۰ روز زمان نیاز است تا جوجه*هایش از تخم بیرون بیایند. جوجه*ها پس از ۱۵ روز تغذیه توسط والدین از لانه خارج می*شوند تا شیوه زیستن در طبیعت را بیاموزند. زاغ بور پرنده*ای به شدت قلمرو طلب بوده که صدای زیبا و دلنشین بر جذابیت آن افزوده است.
مریم امیدی، کارشناس ارشد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت*وگو با ایسنا با اشاره به اینکه بیشترین پراکنش زاغ بور در نواحی بیابانی و استپی است، گفت: استان*های اصفهان، سمنان، یزد، خراسان(شمالی، رضوی و جنوبی) و فارس میزبان این پرنده هستند.
وی با بیان اینکه در سال*های اخیر پراکنش این گونه به نواحی بیشتری بسط پیدا کرده است، اظهار کرد: متاسفانه فعالیت*های کشاورزی، چرای بی*رویه دام و قطع بوته*ها باعث کاهش پراکنش این گونه در مناطق اصلی زندگی* آن از جمله استان اصفهان شده است.
کارشناس ارشد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهار کرد: در استان اصفهان پناهگاه حیات وحش عباس آباد (نائین)، منطقه حفاظت شده کهیاز (اردستان)، منطقه شکار ممنوع کوه بزرگی (انارک)، منطقه شکار ممنوع کلاته (خور و بیابانک) و منطقه شکار ممنوع خارو (اردستان) از زیستگاه*های زاغ بور در استان اصفهان است.
امیدی به اهمیت این گونه برای اکوسیستم منطقه زندگی*اش اشاره کرده و اذعان کرد: این گونه پرنده همانند سایر پرندگان در کنترل حشرات و خزندگان کوچک که افزایش جمعیت آنها باعث به وجود آمدن آفت می*شود موثر است و هم*چنین با جابه*جایی دانه*ها و بذرهای مختلف نقش مهمی در پراکنش گیاهان و رویش آنها دارد.
وی اضافه کرد: تخریب زیستگاه به ویژه زیست*گاه*های جوجه*آوری، تخریب گیاهان “قیچ” به واسطه بوته کنی، چرای بی رویه و توسعه مزارع و شکار یا صید این*گونه به منظور استفاده*های مختلف از جمله تاکسیدرمی مهمترین عوامل تهدید کننده این حیوان است.
امیدی با اشاره به اینکه اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تا*کنون طرح یا پروژه مطالعاتی در مورد گونه زاغ بور اجرا نکرده است، گفت: در این زمینه تنها چند پایان*نامه و رساله دکتری و نیز یک طرح ملی با موضوع زاغ بور در زیستگا*ه*های این گونه و در استان*های مختلف اجرا شده است.
وی اضافه کرد: مطالعه و بررسی تهدید*های بالفعل و بالقوه زیست*گاه*های منتخب و نیز تعیین پراکنش زاغ بور در کشور طرح*هایی است که در برخی استان*ها توسط سازمان محیط زیست در حال اجرا است.
این کارشناس ارشد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به تمایل علاقه*مندان به پرنده*نگری و عکاسان طبیعت به این گونه در سال*های اخیر گفت: این اتفاق موجب رونق اقتصاد منطقه می*شود و می*توان با آموزش مردم محلی از آنها به عنوان راهنمایان تورهای طبیعت گردی و پرنده بینی استفاده کرد.
امیدی با بیان اهمیت افزایش آگاهی مردم نسبت به این گونه و ارزش*های اقتصادی که می*تواند برای منطقه داشته باشد، تصریح کرد: افزایش آگاهی مردم محلی گام موثری برای حفظ گونه*های جانوری و گیاهی است زیرا افراد بومی نقش مهمی در حفاظت از یک گونه در منطقه خود دارند.
وی با اشاره به اینکه این* پرنده در تمام طول سال در ایران زندگی می*کند و در استان اصفهان آماری از مرگ و میر آن در دسترس نمی*باشد، خاطرنشان کرد: زاغ بور در IUCN (اتحادیه بین*المللی حفاظت از محیط زیست) گونه*ای با اهمیت کمتر معرفی شده و که همه ساله جوجه*آوری دارد.