اجداد گوسفند اهلی
قوچ و میش یا گوسفند وحشی از اجداد گوسفندهای اهلی هستند و میتوانند با آنها جفتگیری کنند. هزاران سال پیش تعدادی قوچ و میش به دست انسانها رام شدند و گوسفندهای اهلی به وجود آمدند.
مهاجرت*های ارتفاعی
مهاجرت ارتفاعی بدین معناست که گوسفند وحشی در فصل بهار در ارتفاعات بالاتر دیده میشوند که شاید به دلیل آغاز رویش بهاره*ی علف*ها در ارتفاعات باشد. آنها تابستان را هم در همان ارتفاعات بالا می گذرانند. گله ها برای دوری از گرمای تابستان، دامنه*های شمالی با شیب ملایم را برای استراحت انتخاب می کنند تا علاوه بر استفاده از خنکی دامنه ی شمالی، از حشره های موذی هم در امان باشند. با آغاز پاییز و زمستان، گله های گوسفند وحشی به مناطق کم ارتفاع تر و دره ها و گودی ها پناه می آورند. زیرا با آغاز فصل سرما، نیاز به آب کمتر می شود. به علاوه، علف ها بیشتر در گودی ها و مناطق کم ارتفاع رشد می کنند. آن ها در این مهاجرت ها، مسیرهایی سنتی دارند.
ساختار اجتماعی
گوسفند وحشی به صورت گروهی زندگی می*کند. معمولاً میش*ها، بره*ها و نرهای جوان با هم و جدا از گله*های مسن*تر مشاهده می*شوند. نرها از ۳ تا ۴ سالگی از گله**ی ماده*ها و بره*ها جدا می*شوند و در گروه*های جداگانه*ای زندگی می*کنند. بنابراین، جدایی نرها از ماده*ها، پدیده*ای مرتبط با سن و تدریجی است. به*طور معمول، گله*ها در طول فصل جفت*گیری مخلوط می*شوند و بعد از آن، قوچ*ها گله*های ماده*ها، بره*ها و جوان*های نابالغ را ترک می*کنند.
نژادهای گوسفند وحشی در ایران
نژادهای گوناگونی از قوچ و میش در ایران زندگی می*کنند که هم از نظر ظاهری و هم از نظر تعداد کروموزوم*ها، با هم تفاوت دارند. این نژادها عبارت*اند از:
۱٫ قوچ و میش ارمنی: در تپه*ماهورها و مناطق استپی شمال غربی و جنوب غربی دیده می*شوند. در زیر گلو و سینه*ی آن*ها ریش و موهای زبر کوتاهی به رنگ قهوه*ای تا سیاه دیده می*شود. ماده*ها شاخ ندارند یا شاخ*های آن*ها بسیار کوچک است. قوچ*های ارمنی در ناحیه*ی کمر لکه*ی سفیدرنگی دارند که در اصطلاح به آن «آلاکمر» می*گویند.
۲٫ قوچ و میش اصفهان: که در قسمت*های جنوب اصفهان و قسمتی از چهارمحال و بختیاری زندگی *می*کنند. از ویژگی*های بارز این قوچ و میش این است که رنگ بدنشان تیره*تر از سایر قوچ*هاست و دست، پا و پوزه**ی آن*ها سفید است.
قوچ اصفهان (Ovis orientalis isphahanica)
3. قوچ و میش لارستانی: کوچک*ترین قوچ و میش ایران است. نوک شاخ آن*ها به موازات گردن انحنا دارد و میش*ها غالباً شاخ دارند. این قوچ*ها در هرمود فارس زندگی می*کنند.

دورگه*های گوسفند وحشی ایران
در بسیاری از نقاط ایران، نژادهای گوناگون قوچ با هم آمیزش کرده**اند و دورگه*های متفاوتی به*وجود آمده است. این جانوران در ظاهر شبیه به هر دو نژادی هستند که با هم آمیزش کرده*اند؛ ولی از نظر تعداد کروموزوم با آن*ها متفاوت*اند. دورگه*های معروف گوسفندهای وحشی ایرانی عبارت*اند از:
۱٫ قوچ و میش البرز مرکزی: از آمیزش گوسفندهای وحشی اوریال و ارمنی


به*وجود آمده است. آن*ها در محدوده*ی شرقی پراکندگی خود، به گوسفند وحشی اوریال شباهت بیش*تری دارند و در محدوده*ی غربی به قوچ ارمنی شبیه*ترند.
۲٫ قوچ و میش کرمان: از آمیزش گوسفندهای وحشی لارستان و اوریال به*وجود آمده*اند. شاخ*های آن*ها شبیه قوچ اوریال است. در ناحیه*ی گردنشان هم موهای سیاه و نسبتاً بلندی مشاهده می*شود. میش*ها معمولاً شاخ*های کوتاهی دارند.
در کشور ما، علاوه بر نژادها و دورگه*های ذکر شده، گوسفندهایی وحشی زندگی می*کنند که به دلیل کمبود اطلاعات، نمی*توان درمورد آن*ها قاطعانه اظهار نظر کرد.
[IMG]http://vahsh.ir/wp-content/uploads/2011/01/CRW_30811-22**300.jpg[/IMG]قوچ اوریال

قوچ لارستان

قوچ ارمنی

منبع: http://www.talaee.ir