منطقه حفاظت شده آق داغ، اردبیل

نام انگلیسی : Agh Dagh protected area
نام فارسی : منطقه حفاظت شده آق داغ
موقعیت جغرافیایی منطقه:
اين منطقه در جنوب شرقي شهرستان خلخال (در جنوب استان)واقع شده است . و از طريق جاده ارتباطي ، حدود 34 كيلومتر از شهر خلخال و 5 كيلومتر از جاده خلخال – هشتجين فاصله دارد . در مختصات جغرافيايي ´35º 37 تا ´04º 37 عرض شمالي و ´5º 48 تا ´20 º48 طول شرقي قرار دارد و وسـعت آن حدود 64 هزار هكتار از كوهستان آق داغ را در بر مي گيرد . دامنه ارتفاع منطقه از600 متر در ساحل رودخانه قزل اوزن و 3322 متر در قله كوهستان آق داغ ، متغيراست و از اين رواين منطقه از سه نوع آب و هواي گرم معتدل و سرد برخوردار مي باشد . قسمت جنوبي منطقه به علت گودي و محصور بودن در ميان كوهها (بارش اوروگرافيك در قسمت گيلان و ايجاد باد فون در قسمت اردبيل) ، داراي هواي بسيار گرم بوده و رستني هاي گياهي آن از نوع گرمسيري مي باشد . با افزايش ارتفاع به سمت شمال ، هوا ييلاقي و سردسير مي شود و در قله آق داغ به عنوان بلندترين نقطه منطقه ، هوا حالت سردسيري بخود گرفته و داراي زمستان هاي بسيار سرد و برف دائمي مي باشد.
تاریخچه حفاظت منطقه:
اين محدوده در سال 1378 با عنوان منطقه شكار ممنوع آق داغ به تصويب رسيد و در سال 1379 محدوده اي با مساحت 4322 هكتار در جنوب منطقه شكار ممنوع مذكور با عنوان منطقه حفاظت شده جنگلي تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست قرار گرفت.
اكوسيستم كوهستاني آق داغ:
از سه نوع اقليم هيركاني، ايراني و توراني و مديترانه اي تشكيل شده است .(وسعت اين منطقه در حدود 65000 هكتار مي باشد كه منطقه شكار ممنوع بوده و دو منطقه آق داغ به وسعت 6500 هكتار و در بند قزل اوزن 9000 هكتار به دليل وضعيت طبيعي و زيستي و دارا بودن غارهاي طبيعي و پناهگاه حيات وحش زيستگاه و مامن مناسب براي انواع گونه هاي جانوري به صورت منطقه حفاظت شده و امن اعلام گردیده است.
پوشش گياهي منطقه :
به طور كلي عوامل آب و هوايي ، توپوگرافي و خاك در تشكيل گونه هاي گياهي متراكم و متنوع نقش اساسي دارند . به طور كلي در گستره اين منطقه سه تيپ مراتع ييلاقي ، مراتع قشلاقي و جنگلي را مي توان يافت . در منطقه آق داغ گونه هاي گياهي به شرح ذيل ديده مي شوند : گونه هاي درختي و درختچه اي : شيرخشت ، قره آغاج ، قره ميخ ، قره تيكان ، چالي ، چاکلانقوش ، آلوچه ، ارس ، عناب ، ازگيل ، چبتنه ، بيد ، دوشان آلماسي ، گز ، قيچ ، گلابي ، ككم ، مو ، خيار ، سنجد ، شيلان ، آلي ، زرشك ، سياه كوتي ، يميشان ، سياه تلو ، سياه وليك ، بلوط ، داغداغان ، آردوج ، زبان گنجشك . گونه هاي مرتعي : چجم ، شبدر ، خشخاش ، علف پشمكي ، يملك ، سيركوهي ، شيرسگ ، گاو زبان ، زرد پياز ، انواع يونجه ، فستوك گوسفندي ، آويشن ، انواع گون ، درمنه ، كلاه ميرحسين ، چوبك ، گزنه ، چاودار ، سبزواش ، جو ، علف گندمي ، پنجك ، دانه قناري ، پونه ، تره تيزك ، كاكوتي ، خاكشير ، اسپرس ، تشكر ، ميخك ، بومادران ، بابونه ، جارو ، بولاق اوتي ، شاطرا ، اسپند ، دم روباهي ، يولاف -حيات وحش منطقه :منطقه شكار ممنوع آق داغ بدلیل فاصله زیاد از کانون شهری و کوهستانی بودن آن تراکم آبادی کم بوده واین خود دلیل کاهش فعالیت انسانی و منطقه امن برای وحوش گردیده است.این منطقه داراي اكوسيستمي كوهستاني با وسعت زياد و آب و هواي متنوع و وجود عوارض طبيعي زياد باعث تنوع جانوري و زيستي مناسبي مي باشد .گونه هاي مهم حيات وحش اين منطقه عبارتند از : پلنگ ، كل و بز ، پازن ، انواع سمور (جنگلي ، سنگي ، آبي) ، تشي ، رودك ، سياه گوش ، جوجه تيغي ، گرگ ، روباه معمولي ، راسو ، گراز شغال ، گربه جنگلي ، خرگوشاز مهمترين گونه هاي پرندگان بومي منطقه نيز مي توان به موارد ذيل اشاره نمود : عقاب طلايي ، عقاب جنگلي ، طرلان ، پيغو ، قرقي ، كركس ، دال سياه ، بحري ، ليل ، دليجه ، دليجه كوچك ، جغد جنگلي و كوچك ، سبزقبا ، زنبورخوار ، داركوب ، هدهد ، انواع چلچله ، انواع چكاوك ، پرستو ، بلدرچين ، كبك معمولي ، كبك چيل ، كبك دري ، سنقر گندم زار و انواع زاغ . از خزندگان شاخص منطقه مي توان به: مارها (زنگي ، آتشي ، افعي ، گرزه مار ، يله مار ، مار پلنگي) ، سوسمارها و مارمولك ها و لاك پشت ها و بويژه لاك پشت مهميزدار اشاره نمود برای مشاهده نقشه هوایی منطقه کلیک کنید.