موش خانگی

نام علمی : Mus musculusنام انگلیسی: House Mouseنام فارسی: موش خانگی
(ترکی: سیچان) (کرد کُرمانچی: مُشک) (مازندرانی: گُل، گرزه)مشخصات: جثه کوچک و استوانهای شکل، پوزة نوک تیز و چشمهای نسبتاً کوچکی دارد. گوشهایش بزرگ، با انتهای گرد، دم نازک، بیمو و تقریباً مساوی طول سر و تنه است. دندانهای پیشین فک بالا دندانة کوچکی در سطح داخلی دارند و آخرین دندان آسیای دو طرف فک بالا و پائین بسیار کوچک است. موهای پشت بدن رنگهای متفاوتی دارند و معمولاً خاکستری تیره متمایل به قهوهایاند. رنگ موهای زیر بدن روشنتر یا سفید است. موشهائی که با انسان زندگی میکنند، دم بلندتر و موهای تیرهتری نسبت به نوع وحشی آن دارند. موشهای اهلی شده نیز رنگهای متفاوتی از سفید زال، خاکستری، سیاه و سیاه و سفید دارند.اندازهها: طول سر و تنه 70 تا 100 میلیمتر، دم 60 تا 105 میلیمتر، پا 17 تا 19 میلیمتر، وزن 12 تا 30 گرم.زیستگاه: گروهی از موشهای خانگی انگل انسان هستند و در اماکن مسکونی به سر میبرند. گروهی دیگر نیز به صورت وحشی در مناطق جنگلی، دشتها و مزارع زندگی میکنند.پراکندگی: در اکثر مناطق ایران وجود دارد.پراکنش جهانی: اکثر نقاط دنیا. برخی از محققان زیستگاه اصلی موشهای خانگی را سرزمین هند میدانند و عدهای نیز بر این عقیدهاند که اهلی شدن موشهای خانگی 8000 سال قبل در ترکیه صورت گرفته و به وسیله کاروانها و کشتیها به دیگر نقاط جهان منتقل شده است.عادات: موشهائی که با انسان زندگی میکنند در تمام ساعات شب و روز فعالند ولی موشهای وحشی شبگردند. گاهی روزها نیز مشاهده میشوند. معمولاً به صورت گروههای بزرگ فامیلی زندگی میکنند. اغلب در زیرزمین لانه میسازند و سطح آن را با مواد نرمی از قبیل پارچه و کاغذ مفروش میسازند. موش خانگی معمولاً مواد غذایی را ذخیره نمیکند، ولی لانهاش را در مجاور منبع غذا ایجاد میکند. گستره خانگی موشهائی که نزدیک انسان زندگی میکنند از چند متر نمیکند. ولی در آنهائی که وحشی هستند ممکن است به بیش از دو کیلومتر برسد. موش خانگی به خوبی از موانع بالا میرود. شناگر ماهری است. حس بویایی و شنوایی بسیار قویای دارد، در مواقعی که به دنبال غذا میرود مسیر خود را با ادرار علامتگذاری میکند. موش خانگی اصوات بالاتر تا 40 هزار دسیبل را تشخیص میدهد. گاهی اوقات این حیوان به صداهای موسیقی واکنش نشان میدهد.غذا: همهچیز خوار است، از مواد گیاهی، حیوانی و مواد غذایی انسان استفاده میکند. بیشتر از آنچه میخورد ضایع سازد.تولید مثل: چنانچه شرایط مناسب باشد، در تمام طول سال قادر به جفتگیری و تولید مثل است. مادهها چهار تا شش بار و در برخی شرایط تا 14 بار در سال میزایند. مدت آبستنی بین 19 تا 23 روز و تعداد بچهها در هر زایمان بین 3 تا 12 عدداست. نوزادان کور و بیمو هستد و یک گرم وزن دارند در 10 روزگی موها کامل میشود، در 14 روزگی چشمها باز میشوند، سه هفته شیر میخورند، حدود 45 روزگی بالغ میشوند و تا یک ماهگی وابسته به مادرند. حدود 60 تا 70 درصد بچهها قبل از رسیدن به سن بلوغ تلف میشوند. متوسط طول عمر حدود دو سال است ولی گاهی اوقات تا شش سال نیز عمر میکنند.