منطقه حفاظت شده جهاننما



منطقه حفاظت شده جهاننما که از نام یک دهکده ییلاقی در دامنه آن اقتباس شده است، در سال هزارو سیصدو پنجاه و دو براساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست با وسعتی معادل سی هزارو ششصدو پنجاه هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید.
این دهکده و دهکدههای متصل به آن مانند سعدآباد محله، آب دره وغیره که در درون منطقه حفاظت قرار گرفتهاند، از سالهای قدیم محل گذران اوقات فراغت مردم گرگان بوده است.
این منطقه در ارتفاعات جنوب گرگان و جنوب شرقی کردکوی قرار گرفته است.پستترین نقطه آن ششصد متر و بلندترین نقطه آن هزارو شصت و هشت متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
پوشش گیاهی منطقه به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب بسیار متنوع است، ولی متأسفانه در اثر دخل وتصرفات انسانی و چرای مفرط و بیرویه دامها و احداث جادهها و امثالهم دچار تغییرات و مشکلات شده است.به طور کلی جامعه غالب گیاهی منطقه عبارتند از:
درختان پهن برگ همراه با علفزارها و بوتهزار و گونههای ارس و درختچههای پهن برگ شامل راش، آزاد، زرشک، ممرز، سرخدار، کلاه میرحسن، بلندبازو، نمدار، گلگاوزبان، کچف، ارس و درمنه.از زیستگاههای عمده منطقه، ترکت را میتوان نام برد که بخشی از منطقه امن جهاننما را تشکیل میدهد و زیستگاه عمده مرال شوکا، پلنگ ، خرس، خوک وحشی و گرگ است.
یکی دیگر از زیستگاهها چلستان است که در محدوده آن مرال، خرس، گرگ، پلنگ و قوچ و میش و کل و بز یافت میشود.
البته گاو موزیکش و زیستگاههای اطراف آن منطقه مناسبی برای مرال، شوکا، خرس، پلنگ و دیگر گونههای جنگلزی است که در جنوب آن قوچ و میش زیست میکند.زیستگاههای قلقله، آقرضا،چکل گدا، لندهکوه، تالو، خوشدستی، لندو و مغزی از زیستگاههای کل و بز و قوچ و میش است و در بعضی از قسمتهای آن مرال نیز زیست میکند.


زیستگاههای شربت، کولیجال، سوته و گرمه توهم محل زندگی خرس، شوکا، مرال و پلنگ است و در قسمتهای صخرهای آن کل و بز زیست میکنند.منطقه حفاظت شده جهاننما به علت کوهستانی بودن منطقه و پوشش بوتهزاری و علفزاری در کنار درختزارهای تنک، گونههای بسیار باارزشی از پرندگان را در خود جای داده است که در بین آنها کبک دری، عقاب طلایی و هما نیز دیده میشود.
در جهاننما گونههای مختلفی از پرندگان مانند شکاریها، لاشخورها، طرقهها، جغدها، کبوترها، زنبورخورها، سسکها، سعوها، عقابها، کلاغهای زرد پرهها و غیره را میتوان مشاهده کرد.


پستاندارانی مانند مرال،شوکا، کل، بز، قوچ،میش، پلنگ، خرس، گرگ، راسو، شغال، خارپشتها و دوزیستان نیز در منطقه یافت میشود که به علت شکار بیرویه، تعداد جمعیت آنها شدیداً کاهش یافته است.


چشمهسارهای زیادی در داخل منطقه حفاظت شده و محیطهای اطراف آن وجود دارد که سرچشمه بسیاری از رودخانههای بزرگ و کوچکی است که به عنوان ذخایر منابع آبی محسوب میشود که به خارج از منطقه جریان مییابند.در ذیل به تعدادی از رودخانه و چشمههای مهم منطقه حفاظت شده جهاننما اشاره میشود:
رودخانههای سفیدرود، ترکت، مغزی، چهارباغ.چشمههای زیارت، مغزی، مارسنگ، اسبومرگاه، شاهپسند،ترکت، حاجیآباد، گچیان، مراد چشمه، قلقله، وارا، خوشدستی، کلی چال، قورمهتو، پاییزین، قلعه سرک.