معرفی
مرغ عشق -Budgerigar-یکی از اعضا کوچک خانواده طوطی ها محسوب می شود. مهد این پرنده زیبا استرالیا می باشد.در طول قرن 19 و 20 هزاران جفت از این پرنده به سایر قاره ها آورده شد و خیلی زود توانست جای خود را به عنوان یک حیوان خانگی محبوب باز کند. رنگهای زیبا، صدای دلنشین ، توانایی تقلید صدا، طبیعت اجتماعی ، نگهداری آسان وقیمت ارزان ، مرغ عشق را به یکی از محبوب ترین پرندگان تبدیل کرده است .
سایر مشخصات
طول عمر: 7-8 سال
وزن : 40-45 گرم
طول بدن پرنده نر: 18 سانتیمتر


خصوصیات
مرغ عشق در رنگهای متنوعی وجود دارد که از جمله آنها سبز، زرد، آبی و شیری می باشد. در طبیعت به کمک منقارقوی و شکل انگشتان پاهایش ، دو انگشت رو به جلو و دو تا رو به عقب به راحتی از شاخه ها بالا می رود.
مرغ عشق حدودا در 3 ماهگی بالغ می شود. برجستگی روی قاعده منقار در غالب پرندگان نر بالغ آبی روشن یا بنفش و در ماده بالغ قهوه ای است . البته این رنگ در نابالغین کاملا مشخص نیست ضمن اینکه هنگام بیماری یا پیری رنگ بتدریج کم می شود.
مرغ عشق ماده در هر نوبت به طور متوسط 4-6 تخم می گذارد. جوجه ها 16-18 روز بعد از تخم بیرون آمده و24-28 روز در لانه می مانند. در طول این مدت جوجه ها به شدت وابسته به مادر هستند.




رابطه با انسان و حیوانات خانگی
مرغ عشق خیلی زود اهلی شده و به خانه خو می گیرد. می توان به آن یاد داد که روی انگشت بنشیند (شکل 2). حضورسگ و گربه موجب ناراحتی پرنده می شود حتی اگر به آن دسترسی نداشته باشند.
پرنده جدید را باید بتدریج وارد کرد حتی اگر جفت پرنده شما باشد. بهتر است ابتدا در قفسهای مجزا ولی کنار هم باشند (بدون تماس ) تا به هم عادت کنند.


نگهداری


قفس :
باید فضای کافی برای تحرک پرنده داشته باشد. اندازه توصیه شده برای یک جفت مرغ عشق 75‚60‚100سانتیمتر می باشد. داشتن میله های افقی (نسبت به عمودی ) ارجح است چرا که پرنده می تواند برای بالا رفتن از آن استفاده کند.


مکان قفس :
قفس باید در اتاقی روشن ، با هوای مناسب و در جریان (با دمای 1-26 سانتیگراد بدون تغییرات ناگهانی )،بدون دود سیگار و در گوشه ای از اتاق قرار داد تا پرنده احساس امنیت کند. پرنده نباید در معرض تابش مستقیم خورشیدباشد همچنین آشپزخانه محل مناسبی برای قفس نمی باشد چون دارای بخارات مضر است . ارتفاع قفس بهتر است طوری باشد که پرنده حدودا هم سطح چشمان شما باشد تا کنترل و اهلی کردن آن ساده تر شود.
با توجه به اینکه مرغ عشق در شب ساعاتی را می خوابد در صورتیکه برق روشن است بهتر است روی قفس با پارچه پوشانده شود.


وسایل داخل قفس :
وسایل لازم برای قفس شامل ظروف آب ، غذا و سنگریزه و قالب معدنی (یا کف دریا) می باشد.اسباب بازی نیز بویژه برای یک پرنده تنها لازم است .
کف قفس را می توان با روزنامه (رنگی نباشد) یا روزنامه که روی آن ماسه ریخته شده است ، پوشاند. آبخوری لوله ای ،برای مرغ عشق مناسب است . جلوی ظروف آب و غذا باید میله باشد تا پرنده بتواند بر روی آن بنشیند ضمن اینکه ظروف آب و غذا نباید زیر میله های بالایی قفس باشند چر که با مدفوع پرنده آلوده می شوند. آب همیشه تازه و تمیز بایددر اختیار پرنده باشد. کف قفس باید هر روز و کل قفس 3-4 روز یک بار تمیز شوند.


میله داخل قفس :
میله های چوبی نسبت به پلاستیکی ارجح هستند ضمن اینکه بهتر است قطر میله ها متفاوت باشد. به طور کلی قراردادن شاخه درخت بویژه به جای میله های بالایی قفس مناسبتر است چرا که پرنده می تواند از آن بالا رفته ضمنا ناخن هایش نیز ساییده می شود. برای این کار می توان یک ساقه به قطر 1-1/5 سانتیمتر پیدا کرده که عاری ازسمپاشی ، قارچ و مدفوع پرندگان وحشی باشد سپس برگ و شاخه های اضافی آن را قطع کرده و داخل قفس قرار داد.


اسباب بازی :
مرغ عشق آینه را دوست دارد. می توان یک آینه کوچک را داخل قفس قرار داد یا بهتر است یک آینه دیواری کنار قفس باشد تا پرنده خود را ببیند. اسباب بازیهای دیگر مورد علاقه مرغ عشق شامل نردبان ، تاب ، توپ پینگ پنگ آویزان و زنگ می باشند.


تغذیه
غذای اصلی مرغ عشق در اسارت و آزادی دانه است . دانه ها شمال 2 گروه مهم هستند:
1ـ دانه غلات : کربوهیدرات زیاد و چربی کم دارند; مانند ارزن و ذرت .
2ـ دانه های روغنی : چربی زیاد و کربوهیدرات کم دارند; مانند تخم آفتابگردان یا تخم کتان .
غذای مناسب مرغ عشق شامل دانه قناری و ارزن می باشد ولی این ترکیب غذای کاملی نیست بویژه هنگام تولید مثل و برای بالانس کردن آن اضافه کردن یک دانه روغنی (مانند تخم کتان ) لازم است . علاوه بر اینها سبزیجات (مانند هویج ،کلم )، میوه های تازه (مانند سیب ، انگور) و نیز مکمل توصیه می شوند. باید توجه داشت که هر نوع تغییر جیره به تدریج انجام شود.
مکمل : دو مکمل مهم برای مرغ عشق سنگریزه (یا شن ) و کف دریا می باشند. پرندگان دانه خوار از جمله مرغ عشق اغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگریزه می کنند. سنگریزه در سنگدان پرنده کمک به شکستن دانه کرده ونقش مهمی در هضم آن دارد. باید توجه داشت که سنگریزه آلوده نباشد. کف دریا یک منبع با ارزش کلسیم است ضمناپرنده جوان از آن برای اصلاح منقارش نیز استفاده می کند. بهتر است در جایی فیکس باشد تا توسط پرنده جابجا نشود.


آب (برای نوشیدن و استحمام )
مرغ عشق به آب کمی نیاز دارد ولی آب تازه در ظرف تمیز باید همیشه در دسترس باشد. بهتر است آب هر روزعوض شود.
پرنده برای آراستن پرهای خود نیز نیاز به آب دارد. برخی پرنده ها برای استحمام ظرف آب را دوست دارند و برخی دیگر را می توان به آرامی اسپری زد. باید توجه داشت که این کار در یک روز خوب و گرم انجام شود و پرنده قبل ازخوابیدن خود زمان مناسب برای خشک شدن داشته باشد.




تمرین و ورزش
مرغ عشق نیاز به پرواز آزاد دارد. در صورتیکه پرنده شما به قفس عادت کرده ، می تواند هر روز بیرون بیاید و در اتاق پرواز کند. برای این کار ابتدا باید شرایط اتاق کاملا مناسب باشد. در و پنجره ها بسته ، بخاری ها خاموش و سگ و گربه دراتاق نباشد. آنگاه می توان در قفس را باز کرده تا پرنده 20-30 دقیقه بازی کند. پرنده ای که به قفس خود عادت کرده پس ازاین مدت باز خواهد گشت بویژه اگر به طور منظم برای بازی بیرون آورده شود.




صحبت کردن
مرغ عشق تا حدی قادر است صحبت کردن را بیاموزد. بهترین زمان برای یاد دادن از حدود 5-6 هفتگی است . پرنده نر از نظر یادگیری بهتر از ماده می باشد. برای یاد دادن باید توجه کرد که کلمه بدقت و بارها تکرار شود. با توجه به اینکه پرنده معنی کلمه را نمی فهمد باید کلمه به یک شکل تکرار گردد.




بیماریهای مهم


رشد بیش از حد ناخن ها و منقار: در صورت بروز این پدیده باید از محلی که فاقد عروق خونی هستند کوتاه شوند. اگرانجام آن مشکل است به دامپزشک مراجعه کنید.


سرماخوردگی : نشانه های این بیماری تب ، کاهش اشتها و حرکات مداوم دم است . بیماری در صورت پیشرفت به ذات الریه منتهی می شود. علاوه بر درمان دارویی باید دمای اتاق را تا 27 درجه سانتیگراد بالا برده و ثابت نگه داشت . به اشتها آمدن پرنده تأثیر زیادی در بهبودی دارد بنابراین باید غذاهای مورد علاقه پرنده به همراه ویتامین B به آن داده شود.


بیماری پسیتاکوز: اهمیت این بیماری در قابلیت انتقال آن از مرغ عشق (و سایر طوطی ها) به انسان می باشد. برای جلوگیری از این امر، مرغ عشق را از جاهای کاملا مطمئن خریداری کرده و در صورت مشاهده علائمی چون لاغری ،کسالت ، ریزش از بینی و اسهال سبز ضمن قطع تماس با پرنده به دامپزشک مراجعه کنید.




تولید مثل


برای موفقیت در جوجه گرفتن باید به موارد زیر توجه شود:


1ـ فراهم آوردن شرایط مناسب نگهداری و تغذیه


2ـ قرار دادن جعبه آشیانه : یک محرک برای تولید مثل محسوب می شود. برای مرغ عشق جعبه آشیانه به اندازه 23‚17‚17 سانتیمتر و ورودی به قطر 4-5 سانتیمتر مناسب است . وجود یک میله جلوی سوراخ ورودی کمک می کندپرنده نر جفت خود را هنگام خوابیدن روی تخم ها بهتر تغذیه کند. بهتر است کف جعبه آشیانه کشویی باشد (مانندشکل ) تا تمیز کردن آن به سادگی صورت گیرد. ضمنا مرغ عشق تخم را مستقیما روی چوب می گذارد و نیاز به ماده دیگری نیست .
3ـ استرس : استرس را باید به حداقل رساند. صاحبان وسواسی یا فضول که بطور متناوب داخل جعبه آشیانه را نگاه می کنند و نیز ظاهر شدن شکارچیان مانند گربه اطراف قفس از عوامل مهم استرس محسوب می شوند.


4ـ نقش تحریک سایر پرندگان : می توان 2 جفت مرغ عشق را در قفس های مجزا ولی در کنار یکدیگر قرار داد. صدای هرجفت می تواند جفت مقابل را به نشان دادن رفتار تولید مثلی تشویق کند.


5ـ تأثیر نور: افزایش تدریجی مدت زمان وجود نور تحریک مناسبی است . فصل جفت گیری مرغ عشق >معمولا< بهار وتابستان است .




خریداری
باید توجه داشت که مرغ عشق (مانند سایر حیوانات خانگی ) حتما باید از جای مطمئن خریداری شود. سن مناسب برای خرید 6-7 هفتگی است . هنگام خرید به وضعیت پرها دقت کنید چرا که نشانه خوبی از وضعیت کلی پرنده است .در پرنده سالم پرها صاف ، شفاف و درخشان می باشند در حالیکه پرنده بیمار کسل بوده و پرهای ژولیده ای دارد. چشم هاباید شفاف ، درخشان و فاقد تورم باشند. پاها به راحتی میله قفس را بگیرند و پرنده در حالت ایستاده زاویه 30 نسبت به خط قائم داشته باشد. اطراف مخرج طبیعی و پرنده شاداب باشد.


منبع : tuti-shiraz.persianblog.ir