نام فارسی : سمندر آتشین
نام علمی: Salamandra Salamandra Linne
نام انگلیسی: Spotted Salamander


محل پیدایش : نورن برگ
توصیف مختصر : (زیرگونه تیپ) سر پهن ، طول سر با عرض آن تقریبا" برابر ، پوزه گرد . چشم ها برجسته . بدن و دم قوی . اعضای حرکتی و انگشتان گرد . پوست دارای سوراخ های ریز و براق . دارای غدد پاروتوئید برخسته و دارای شیارهای عمودی در بدن . فاقد تاج پشتی اما دارای یک چین گلویی . جنس ها شبیه به هم اما جنس نر ناحیه کلواکی متورم تری دارد .

اندازه به میلی متر : طول کل بدن 190 ( دم 90) ماده ها بزرگتر از نرها هستند در جنوب اروپا تا 280 میلی متر نیز دیده شده است .

رنگ امیزی : واضح و مشخص ، سیاه براق ، همراه بالکه هایی از زرد روشن ، نارنجی یا گاهی اوقات قرمز ، نمونه های نوار دار نیز وجود دارد . چشم ها قهوه ای براق .

رفتار:زمین زی ، در مکانهای مرطوب ، سایه دار در گودال ها ، بوته های زیر درختان بزرگ و زمین های جنگلی موجود در میان صخره ها زندگی می کند .بندرت وارد اب می شود و شناگر ضعیفی است . در شب یا بعداز بارندگی دیده می شود .

زمستان خوابی : از مهر تا اسفند و یا حتی با توجه به شرایط فصلی طولانی تر است . در گودال ها ، علف های زیر تنه پوسیده درختان و سنگ ها ، یا در بین صخره ها زمستان خوابی می کند .

غذا : این سمندر قادر به تغذیه از جانوران کوچک و زنده ای همچون کرم ها ، حشرات ، نرم تنان و سخت پوستان می باشد .

تولید مثل : جفت گیری از بهار تا تابستان و در خارج از آب صورت میگیرد . جنس نر با لمس ناحیه پشتی جنس ماده توسط دست و پا سعی در بغل نمودن او و انتقال ایپرماتوفور به جنس ماده می نماید . جنس ماده تقریبا" در هرفصلی عمدتا" تابستان ، با وارد شدن به آب های کم عمق 10 تا 30 نوزاد دارای آبشش تولید می کند که 1.5 سانتی متر طول دارند . نوزادان در ماه چهارم دگر دیسی پیدا کرده ، هنگمی که حدودا" به طول 5 سانتی متر رسیدند آب راترک می کنند . این سمندر در اسارت حدود 25 سال زندگی کرده است .

انتشار جغرافیایی : در تمام مرکز و جنوب اروپا ، از اسکاندیناوی تااسپانیا و به طرف شرق تا کشورهای اروپای مرکزی ، همچنین اسیاس صغیر وسوریه ، مصر ، مراکش و الجزایر .

پراکندگی شناخته شده در ایران : یک زیرگونه در غرب ایران وجود دارد .



محل پیدایش : کردستان
توصیف مختصر : دارای جثه بزرگ و لکه های کوچک فراوان به رنگ زرد در قسمت پشتی به اشکال حلقه ای ، قلابی ، نیمدایره ای و پی خورده .خال های زرد این گونه به طور غیر منظم در پشت بدن قرار دارند . شکلی از یک نمونه کوچکتر مربوط به یپزیر گونه فوق را رسم نموده که دارای خالهای گرد بزرگ در سطخ پشتی در دو ردیف طولی می باشد که طبق نظر این زیر گونه احتمالا" از نظر رنگ امیزی نیز با شکل تیپیک یکسان می باشد .

انتشار جغرافیائی : کردستان ، شمال شرق عراق ، مرز ایران و عراق تا ارتفاع 1500 متری .

پراکندگی شناخته شده در ایران : درسال 1916 براساس 99 نمونه از حومه روستای در رشته
کوه های در طول خط مرز ایران و عراق این زیرگونه را مطالعه نموده است . درسال 1978 مرحوم بیات تعدادی عکس از این زیر گونه را برای آقای تهیه نموده است . طبق اطلاعات ، این نمونه ها متعلق به کردستان ایران می باشد . همچنین در سال 1985 تعدادی نمونه جوان از این سمندر رااز بین سنندج و مریوان ذکر کرده که احتمالا" همان نمونه هایی هستندکه از کردستان ایران جمع آوری شده اند .


منبع: irandeserts.com
دکتر محمد بلوچ، حاجی قلی کمی