سفر مسوولانه در طبیعت



همه ما سفر را دوست داريم، همه ما دوست داريم به طبيعت برويم و از مناظر زيباي آن استفاده كنيم. همه ما به ديدار آثار باستاني و نقاط ديدني شهرها علاقه منديم. اما تفاوت ما به عنوان طبيعت مرد با كساني كه هيچ آگاهي از چند و چون رفتار با طبيعت ندارند در چگونگي سفر كردن است. وقتي به ديدار اماكن زيبا مي رويم به يك مسأله مهم دقت كنيم: طبيعي است كه اين مكان زيبا، هر كجاي ايران و يا جهان كه باشد، در كنار يا نزديك شهركي يا روستايي قرار دارد و چنانچه گردشگراني كه براي ديدن اين منطقه مي روند تا روز تعطيل خود را به خوشي و خرمي بگذرانند در پي آن باشند كه تأثير مثبتي هم برروي مردم محلي و هم محيط زيست آنان داشته باشد. بيشك اين مردم روز به روز بر حفاظت بهتر و احياي هرچه بيشتر منطقه خود خواهند پرداخت.
سفر مسوولانه، مجموعه اي از راه كارها و آگاهي هاست كه با رعايت آن هم خود از سفرمان بيشترين بهره را برده و تجربهاي ارزشمند به دست ميآوريم و هم به مقصد سفر و مردم محلي آن بيشترين بهره را ميرسانيم. پس هر تعطيلاتي براي ما و براي مقصد سفر ما مي تواند آثار مثبت يا منفي در پي داشته باشد. سفر مسوولانه بهره ها يا آثار مثبت توريسم را به حداكثر و آثار منفي توريسم را به حداقل ميرساند.


قبل از سفر

ابتدا مقصد را مشخص كند و با استفاده از تجربه يا نقشه مناسب، مصرف سوخت و تصاعد گازهاي حاوي كربن را به حداقل برسانيد.

- سفر با قطار و ديگر وسايل نقليه عمومي و تا حد امكان استفاده نكردن از هواپيما براي پروازهاي داخلي اولين گام در برنامه ريزي سفر مسوولانه است. بسياري از شركت هاي توريستي برنامه اي تحت عنوان «من نمي خواهم پرواز كنم» دارند كه مسافران را براي استفاده از قطار به جاي هواپيما- تا حد امكان- راهنمايي مي كند.

- زمان پرواز و تعداد توقف ها را به حداقل برسانيد. بيشترين مقدار خروج گازهاي حاوي كربن در زمان بلند شدن هواپيما از باند و هنگام فرود صورت مي گيرد. ضمنا تا آنجا كه مي توانيد به جبران تصعيد گازهاي گلخانه اي از طريق شركت در برنامه هاي ايجاد فضاي سبز و امثال آن بپردازيد.

- اغلب گردشگران از برنامه منضبطي براي برخورد مسوولانه با مسايل زيست محيطي تبعيت مي كنند؛ از جمله حتما با شركتي اقدام به سفر ميكنند كه مقررات مربوط به «توريسم مسوولانه» را رعايت ميكند. بهتر است قبل از انتخاب شركت توريستي، از مشي شركت اطلاع حاصل كرده و مطمئن شويد برنامه هاي جدي حداقل سازي تاثيرات منفي زيست محيطي و حمايت اقتصاد جوامع محلي را در دستور كار دارد.

- اگر به منطقه اي در خارج يا حتي داخل كشور عازم هستيد كه از فرهنگ آن اطلاع نداريد در اينباره خوب مطالعه كنيد. با فرهنگ و چند و چون واژه اي از زبان محلي آشنا شويد و سعي كنيد با مردم ارتباط توأم با احترام داشته باشيد. احترام شما به آنان و احترام متقابل آنان به شما سفرتان را دلنشين خواهد ساخت.
- تمامي چيزهاي اضافي و آشغال ها را جمع آوري و محل را كاملا تميز كنيد به طوري كه اصلا معلوم نشود كسي آنجا بوده است. تميز كردن نقاط دورافتاده در طبيعت كاري بس دشوار است.
- اگر مي توانيد به برنامه هاي زيست محيطي محلي كه عازم آن هستيد كمك كنيد.


اندر سفر

- تا مي توانيد از صنايع دستي و محصولات محل خريداري كنيد.

- از راهنماي محلي استفاده كنيد- بدين ترتيب چيزهاي بيشتري راجع به فرهنگ و زندگي مردم خواهيد آموخت و آنان نيز درآمد بيشتري خواهند داشت.

- محصولاتي را كه از گونه هاي جانوري در معرض خطر يا از چوبه هاي جنگلي تهيه شده خريداري نكنيد. همچنين هرگز آثار باستاني را نخريد.

- به فرهنگ هاي محلي، سنت ها و مكان هاي مقدس احترام بگذاريد.

- از وسايل نقليه عمومي استفاده كنيد، و در صورت امكان دوچرخه اي كرايه كنيد يا پياده برويد.
- يادتان باشد كه مردم در جاهاي مختلف به انحاي مختلف فكر ميكنند؛ اين باعث مي شود آنها با ما متفاوت باشند نه اينكه راه و رسم زندگيشان غلط باشد.

بعد از سفر

- پس از بازگشت، به شركت توريستي نامه بنويسيد و نتيجه سفرتان را يادآور شويد. به ويژه اگر پيشنهاداتي براي كاهش بيشتر صدمات زيست محيطي و افزايش سود براي جوامع محلي داريد با آنان در ميان بگذاريد.

- اگر ضمن سفر به فرد يا افرادي قول دادهايد برايشان عكس يا هديه اي بفرستيد. حتما و هرچه زودتر به قول خود عمل كنيد.

- نوشتن خاطرات سفر يكي از بهترين كارهايي است كه حتما سعي كنيد آن را با دقت و وسواس انجام دهيد. يادتان باشد دانشي كه امروز ما از گذشتگانمان داريم صرفاً به اين دليل است كه نسل هاي پيش از ما اين سنت حسنه را به جاي آوردهاند.


نویسنده: حامد ذاکری