نام علمی : Coluber jugularis
نام انگلیسی: Fire racer snake
نام فارسی : مار آتشي (سياه سوجه)




مشخصات : پوزه كم و بيش برجسته و پهن ،طول پولك رسترال كمي بيش از عرض آن ، پولك بين بيني برابر يا كمي كوتاهتر از پولك جلو پيشاني ، پولك پيشاني كمي پهن تر از پولك بالاي چشمي و كوتاهتر از پولك آهيانه ، داراي يك پولك جلو چشمي (ندرتاً 2 عدد) مجزا از پولك پيشاني و در سمت پائين آن يك پولك كوچك زير چشمي، داراي دو پولك عقب چشمي (ندرتاً 3 عدد ) ، پولك هاي گيجگاهي 2+2 يا 3+2 عدد ، لب بالا داراي 8 پولك (چهارمين و پنجمين آن متصل به چشم) ، لب پائين داراي 9 با 10 پولك (پنج پولك آن (ندرتاً 4 عدد) متصل به پولكهاي چين قدامي) ، پولك هاي چين قدامي معمولاً كوتاهتر از پولك هاي خلفي ، پولك هاي پشتي صاف و 19 عدد و پولك هاي سطح جانبي به شكل خطوط برجسته ، پولك هاي سطح شكمي 189 تا 220 عدد و گوشه هاي جانبي آن نامشخص، پولك هاي سطح زيرين دم 99 تا 128 عدد و در دو رديف ، پولك مخرجي منقسم .

در نوع مار سياه سوجه بدن به رنگ سياه و سطح شكمي كمي روشن تر ، ناحيه گلو و لب بالا قرمز رنگ ، گاهي در نوع مار سوجه سطح پشتي به رنگ زيتوني ، خاكستري ، زرد – قهوه اي يا زرد زيتوني با خطوط روشن در وسط هر پولك ، سطح شكمي زرد رنگ ، و گاهي در نوع مار آتشي سطح پشتي به رنگ قرمز متمايل به قهوه اي يا آبي ، حاشيه پولك ها روشن تر با خطوط تيره آجري رنگ در وسط هر پولك ، سطح شكمي قرمز رنگ .

حداكثر طول 150 سانتيمتر ، دم 38 سانتيمتر .

تغذيه از مارمولك ها ،مارها ،جوندگان كوچك ،پرندگان كوچك و گاهي دوزيستان .

زاد و ولد : معمولاً 5 تا 12 تخم نسبتاً بزرگ به طول 5 سانتيمتر در تابستان ، حالت مار معمولاً عصباني و در برخورد با انسان فرار نمي كند ،با صداي هيس هيس شديد انسان را ناراحت مي كند و سعي دارد با حمله هاي مكرر او را گاز بگيرد .

زيستگاه : مناطق نيمه صحرايي ، دشت ها ، مزارع ، علفزارها ، مناطق صخره اي ، چمن زارها ،جنگل ها ، باغچه ها و غيره .

انتشار جغرافيايي : جنوب تركيه ،سوريه ،شرق مديترانه ، ايران ، شمال عراق ، شرق اروپا ،شوروي سابق .

پراكندگي : استان هاي آذربايجان شرقي و غربي ،اردبيل ، مازندران ، گيلان ، خراسان ، سمنان ، زنجان ، مركزي ، تهران ، اصفهان ، همدان ، بو شهر ، كرمانشاهان ، لرستان ، خوزستان ،كردستان ،قزوين .


دکتر محمود لطیفی
منبع: irandeserts.com