پارك ملي درياچه اروميه



پارك ملي درياچه اروميه بين استانهاي آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي و در موقعيت جغرافيايي 37 تا 30/38 عرض شمالي و 45 تا 46 طول شرقي واقع شده است. مساحت پارك 464056 است .اين درياچه جمعا داراي 102 جزيره بزرگ و كوچك به مساحت 33486 هكتار است .

پوشش گياهي: سرو كوهي , پسته وحشي , داغداغان ,زالزالك , بادام كوهي ,شيرخشت ,ديو آلبالو, گندميان ,فرفيون ,آويشن ,درمنه ,علف شور, كاكوتي ,زنبق,يولاف ,شنگ و شقايق.

پستانداران : قوچ و ميش ارمني و گوزن زرد ايراني .

پرندگان: فلامينگو, پليكان , كاكايي و تنجه .

خزندگان : انواع مارهاي سمي و نيمه سمي, مارمولك و آفتاب پرست .
دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران قرار دارد و در میان دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی بخش شده است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه درونْ سرزمینی ایران است. آب این دریاچه بسیار شور بوده و عمدتآ از رودخانه های زرینه رود، سیمینه رود، گدار، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه می شود. حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۵۰۸۹۲ کیلومتر مربع است که پیرامون ۳٪ مساحت کل کشور ایران را دربر میگیرد. این حوضه با داشتن دشت هایی مانند دشت پیرانشهر سلماس، ارومیه، تبریز، آذرشهر، مراغه، میاندوآب، مهاباد، نقده و اشنویه یکی از کانون های ارزشمند فعالیت کشاورزی و دامداری در ایران بشمار می رود. دریاچه ارومیه بزرگترین آبگیر دائمی آسیای غربی است که در غرب پشته (فلات) ایران قرار گرفته. پارک ملی دریاچه ارومیه پس از مرداب انزلی از جالبترین و نغزترین زیستگاه های طبیعی جانوران در ایران بشمار می رود. تا کنون بیش از ۱۸۶ گونه از پرندگان آبزی و کرانه ای و ده ها پرنده خشکیزی در استان آذربایجان غربی شناسایی شده اند. دریاچه ارومیه دارای ۱۰۲ جزیره است که همه آنها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده است. جزیره اِشک زیستگاه پرندگان زیبای کوچگر از جمله مرغ آتش و تنجه و نیز گوزن زرد ایرانی است. گِل کرانه دریاچه خاصیت درمان برای دردهای بندگاهی (مَفصلی) و بیماری های زنان را دارد. برای گشت و گذار در دریاچه و جزیره های آن میتوان از دو کشتی سهند و نوح یا قایق های گوناگون در بندر گلمانخانه بهره گرفت .تاریخ

نگاره دریاچه ارومیه از ناسانام کهن این دریاچه چیچَست بوده است. این واژه واژه ایست از اوستایی و پارسی باستان و تلفظ آن چَئِچَستَ بوده است. دریاچه چیچست در اسطوره های ایرانی نقشی بنیادین دارد. عرصه بسیاری از رویدادهای مهم زندگی کیخسرو، کرانه این دریاچه بوده است. دژ بهمن که کیخسرو در نبردی غول آسا و سهمگین آن را می گشاید و از چنگ دیوان بدر می آورد در نزدیکی همین دریاچه بوده و بسیاری اسطوره های دیگر. نام ارومیه نامیست که آشوریان به آن داده اند. اور در زبان آشوری به معنای شهر است (همان واژهای که در نام اورشلیم (شهر آشتی) هم وجود دارد) و میه به معنای آب است (هم ریشه با مآء عربی). پس اورمیه یا ارومیه بمعنی شهر آب است.

در دوران پهلوی به مناسبت پادشاهی رضاشاه پهلوی، به این دریاچه نام رضائیه داده
نام جزایر

نام ۱۰۲ جزیره دریاچه ارومیه بدین شرح است:

آرزو، اشک، اسپیر، کبودان، شاهی ()، اسپیرو، اسپیرک، آذین، مهر، مهران، مهرداد، برزو، برز، سیاوش، سیاهتپه، تنجه، تنجک، بناشک، اشکسر، اشکو، چاکتپه، دی، ماغ، میدان، چشمه کنار، میانه، سامانی، آذر، سنگان، سنگو، تک، جوزار، جوین، جودره، سپید، بستور، زیرآبه، بهرام، گرز، اردشیر، ناهید، پنهان، شاهین، کنارک، زرتپه، خرسک، امید، گریوک، گرده، گیو، کَلسنگ، گلگون، آرام، پناه، کریوه، ناویان، زاغ، مشکین، سهران، پیشوا، کام، کامه، سروش، سرخ، شبدیز، ناخدا، کوچک تپه، توس، برزین، آرش، آتش، سیاه سنگ، کرکس، شورتپه، ناوی، نهفت، شوشتپه، ایراننژاد، شمشیران، مهدیس، کاکایی بالا، کاکایی میانه، کاکایی پایین، تخت، تختان، مرکید، کاوه، مهوار، نادید، کمان، زرکمان، زرکنک، نهان، برد، بردین، بردک، تیر، تشبال، سریجه، بن، کفچه نوک.

در شمال غربی ایران پهناورترین دریاچه داخلی کشور محسوب میشود.این دریاچه دارای ۱۳۰ کیلومتر طولو در پهن ترین نقطه ۴۰ کیلومتر عرض و۴۶۳۰۰۰۰ هکتار مسحت است. عمیق ترین نقطه دریاچه ۱۵ متر وعمق میانگین ان ۵ متر می باشد.

دریاچه ارومیه با مینگین بارندگی سالانه ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیمتر و درجه حرارت متغیر از ۱۷ـ تا ۳۶ درجه سانتیگراد از سطح ازاد ۱۲۷۴ متر ارتفاع دارد.

اب دریاچه غلظت بسیار دارد که در نقاط مختلف و فصول گوناگون میزان املاحش متغیر و بطور متوسط حدود ۳۰۰ گرم در لیتر است.

در سال ۱۳۴۶ جزیره کبودان(قویون داغی) از طرف سازمان حفاظت محیط زیست حفاظت شده اعلام گشت.در سال ۱۳۵۴ بود که این جزیره ئ سایر جزایر موجود در این منطقه بجز جزیره (شاهی)منطقه حفاظت شده دریاچه ارومیه اعلام و بعدا به پارک ملی تبدیل شد.

در پارک ۳۲۰۰ هکتاری جزیره کبودان که غیر مسکونی و زیستگاه انواع پستانداران وحشی مثل موش صحرایی ـ قوچ و میش و پلنگ است.

سیمای جزیره کبودان استپی و بخش هایی از این جزیره نیمه جنگلی بیشتر پسته وحشی همراه با درختچه های دیگر از جمله بادام وحشی ـ ارس کوهی ـ بادام کوهی ـ خوشک و گوجه وحشی و گیاهان گوناگونی چون دم اسبی ـ مرغ علف گوسفندی و جو وحشی از جمله گیاهان و درختان این جزیره است.

پرواز دسته جمعی فلامینگوها ـ پلیکان ها ـ تنجه ها و کاکایی ها در دریاچه ارومیه مناظر بدیعی در بهار و تابستان پدید می اورد.


خاتون مهدی زاده
منبع: irandeserts.com