حس بویایی در سگ
حس بویایی در واقع پیشرفته ترین حس در سگ ها به حساب آمده و بخش بزرگی از مغز به تفسیر پیام های رسیده از این سیستم اختصاص دارد.
بینی در قسمت جلوی پوزه واقع شده و توسط دو سوراخ به بیرون راه می یابد. هوا پس از داخل شدن از این سوراخ ها به محوطه ی داخلی بینی وارد شده و در آن جا گرم و مرطوب می شود. این حفره از داخل توسط تیغه ای به دو قسمت تقسیم شده است. رطوبت اطراف بینی سگ ها باعث حل شدن مولکول های موجود در هوا شده، سپس این مولکول ها در تماس با غشأ های بویایی بینی حیوان قرار گرفته و در آن جا تبدیل به پیام های عصبی قابل ارسال به مرکز بویایی مغز می شوند. گیرنده های بویایی در داخل سلول های ویژه ای به نام سلول های اتموئیدی در داخل بینی قرار دارد. این سلول ها در داخل پوزه حیوان در ساختارهایی به نام توربینیت ها جاسازی شده است. سگ ها در سقف دهان خود دارای ساختمانی به نام Vomero nasal هستند که به آن ها توانایی چشیدن آن چه را که بو می کند، می دهد.
این ساختمان اطلاعات حاصله را مستقیما به سیستم لیمبیک مغز که کنترل کننده هیجانات است، منتقل نموده و در ارتباطی هماهنگ با مغز سبب رفتار مناسب حیوان در برخورد با بوی خاص می شود. مرکز بویایی سگ ها 40 برابر بزرگ تر از مرکز بویایی انسان است.
تعداد رسپتورهای بویایی آن ها 220 میلیون است که در مقایسه با 5 میلیون رسپور بویایی در انسان برتری چشمگیری را نشان می دهد.
بسیاری از متخصصین رفتار شناسی سگ ها معتقدند که آن ها به کمک حس بویایی خود با یکدیگر صحبت می کنند و قسمت اصلی رابطه میان سگ ها توسط این حس برقرار می شود. آن ها قادرند بوهایی با غلظت مولکولی حدود یک میلیون بار کمتر از حد توانایی تشخیص آن در انسان تشخیص دهند به طوری که می توانند وجود یک قطره خون در یک لیتر آب را حس کنند. دریافت پیام های شیمیایی فرومون ها ، آگاهی وضعیت جنسی و پی بردن به آمادگی جنس مخالف برای جفت گیری نیز از طریق حس بویایی صورت می گیرد. آن ها برای جمع آوری اطلاعات، بیش از هر حس دیگری به بویایی خود وابسته اند و اگر سگی را در محیط جدید زیر نظر بگیریم خواهیم دید که وی از بینی خود برای تفریق اجسام از یکدیگر استفاده می کند. گزارش هایی مبنی بر یافت شدن افراد در عمق 8 متری زیر بهمن توسط سگ ها منتشر شده است.
برگرفته از راهنمای جامع حیوانات اهلی ( سگ)