کرم گلوگاه انار
کرم گلوگاه انار
کرم گلوگاه انار از آفات مهم درخت انار، پسته، انجیر و خرما است که به شدت خسارت زا می باشد . انار میوه بومی کشور است و کشت آن در جهان نیز وسعت دارد از برگ و تنه و میوه ی این درخت استفاده می شود . این درخت مورد حمله ی آفات زیادی قرار نمی گیرد اما آفت درخت انار یعنی کرم گلوگاه انار بسیار مهم است و باعث کاهش کمی و کیفی محصول می شود احتمال انتقال میکرو ارگانیسم های بیماری زا را به میزبان افزایش می دهد و می تواند تا ۹۰% محصول را از بین ببرد با توجه به اینکه سطح زیر کشت انار در برخی استان های کشور بالاست بنابر این مبارزه با این آفت نیز در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است این محصول به طور عمده در سطح کشت بالا در استان های مرکزی ,فارس , یزد ,سمنان و اصفهان کشت می شود . یکی از مواردی که این آفت باعث خسارت سنگین به محصولات کشور شد در سال ۱۳۶۰ رخ داد که بیش از نیمی از محصول تولیدی کشور را از بین برد . این آفت اولین بار در سال ۱۳۴۹ در شهر کاشمر مشاهده شد. میزان خسارت این آفت تابعی از بسیاری از فاکتور های زراعی , آب و هوا و… می باشد . بطور کلی می توان خسارت میانگین این افت را در کشور حدود ۳۰-۲۵ درصد محصولات دانست . کنترل این افت یکی از عوامل مهم در کنترل و کاهش بیماری های قارچی انار از جمله پوسیدگی ناشی از قارچ های جنس آسپرژیلوس و پنی سیلوم یا حتی برخی باکتری ها دانست که در دالان یا زخم های ایجاد شده توسط این کرم ورود پیدا کرده و بیماری ایجاد می کنند . مورفولوژی و بیولوژی حشره : کرم گلوگاه انار
کرم گلو گاه انار با نام علمی spectrobates ceratoniae zeller از شپ پره ها می باشد و جز راسته ی بالپولک داران می باشد که دگردیسی کامل دارد یعنی مراحل تخم ,لارو, شفیره و حشره کامل که خسارت اصلی را لارو حشره و تا حدود شفیره این حشره می زند . این حشره زمستان را به شکل لارو های سنین مختلف در انجیر , انار و احتمالا میزبان های آلوده می گذراند ممکن است در زیر درخت ها یا روی درخت یا در انبار ها بماند. پروانه های زمستان گذران معمولا تخم های خود را روی میله و بساک پرجم ها و گاهی اوقات روی کاسبرگ ها قرار می دهند دم میوه و شکاف های آن نیز از جمله محل های مناسب برای تخم گذاری این شب پره است . لارو سن یک از سطح داخل کاسبرگ تغذیه می کند و در سن سوم با ایجاد سوراخ از سطح رویی میوه و پرجم ها عبور کرده و به داخل میوه انار راه یافته و ضمن ورود عوامل بیماری زا را با خود به داخل میوه می آورند . لارو ها از اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل خرداد ماه خود را به محوطه ی تاج انار رسانده و در آنجا به شفیره تبدیل می شوند .البته ممکن است بیرون از میوه به شفیره تبدیل شود . شفیره نیز با توجه به شرایط آب و هوایی ورشد میوه به حشره کامل تبدیل شده و از تاج بیرون می آید این پروانه ها تا مدت چهار روز جفتگیری کرده و پس از آن در محل پرچم های زرد رنگ انار تخمگذاری میکنند . هر پروانه ماده ۲۵-۲۰ تخم قرار داده که تخم ها نیز ظرف ۱۰ روز به کرم تبدیل می شوند و وارد میوه می شوند این آفت بین ۲۰تا۳۰روز لارو به مدت ۶تا ۸ روز شفیره هستند این پروانه در ایران بین سه تا چهار نسل دارند که نسل اول در اواسط تیر تا اواخر تیر نسل دوم در اواسط مرداد نسل سوم در اواسط شهریور وبندرت در مناطق جنوبی در اواسط مهر ماه نسل چهارم ظاهر میشود . این آفت کرمی به طول تقریبا ۲۱ سانتی متراست با سه جفت پا در حلقه ی سینه ای و پنج جفت پا در حلقه ی شکمی که رنگ آنها قرمز یا سفید بنابر شرایط رنگ دانه ی انار ها تغییر می کند . حشره ی کامل این آفت پروانه ای به رنگ خاکستری است با طول ۲۱-۹ میلیمتر که تخم های بیضی شکلی که ابتدا قرمز رنگ و سپس سفید متمایل به زرد هستند می گذارد . لارو ها ی هر سن از نظر طول با هم متفاوت هستند.مثلا لارو سن اول کم رشد کرده و ۲ملیمتر طول دارد . رنگ شفیره ها قهوه ای می باشد . شب پره های این آفت در اواخر فرودین ماه و اوایل اردیبهشت ماه ظاهر می شوند . اولین نشانه آلودگی میوه وجود لکه های سیاه رنگ درروی پوست میئه می باشد که این لکه بتدریج گسترش یا فته و زرد رنگ می شود . که این ناحیه پر از اسپور قارچ ها می باشد . روش های کنترل و مبارزه با این آفت : کرم گلوگاه انار
مبارزه شیمیایی با کرم گلوه گاه انار به دلایل زیر تقریبا غیر ممکن است : الف ) تخم گذاری آفت در داخل تاج میوه
ب) سم پاشی در باغات انار باعث از بین رفتن حشرات مفید و طغیان برخی آفات دیگر از جمله کنه ها می شود با این وجود باغداران می توانند با روشن کردن یک چراغ و تعبیه یک ظرف محتوی سیانور باعث جذب , مرگ و در نتیجه کاهش شب پره ها و همچنیم کاهش تخمگذاری شوند .برای مبارزه با آفت کرم گلوگاه انار باید مجموعه ای از روش ها را درنظر گرفت که اصطلاحا به آن روش تلفیقی یا مدیریت تلفیقی کنترل آفات (IPM ) گفته میشود که شامل تمامی روش های کنترلی (زراعی , مکانیکی , فیزیکی و بیولوژیکی می باشد .) روش های کنترل زراعی : – استفاده از ارقام مناسب و مقاوم مانند رقم های انار اصفهانی دانه سیاه یا ملس دانه سیاه یزدی
– کنترل علف های هرز
– کاشت یونجه وشبدر برای تقویت زنبور های پارازیتوئید
– خوداری از کاشت تلفیقی انار با پسته یا انجیر
– آبیاری در زمان مناسب (که عدم انجام آن موجب ترک در روی میوه میشود …)
– کشت و شخم به موقع ,کرت بندی , کودهی و هرس به موقع باغ روش های کنترل فیزیکی و مکانیکی : جمع آوری میوه های آلوده از پای درخت و درختچه ها که خود منبع مهم زمستانگذرانی این حشره هستند .
پرکردن تاج میوه با استفاده از گل
حذف پرچم های میوه با استفاده از دستگاه حذف پرچم
استفاده از تله های فرمونی (سانتاموس)
استفاده از پرتوی گاما برای عقیم سازی حشره نر روش های کنترل بیولوژکی : استفاده از زنبور های پارازیتوئید تخم (Trichogramma )
تخم پارازیته شده کم کم سیاه رنگ شده البته از این زنبور ها برای پارازیته کردن تخم برخی آفات دیگر مانند کرم ساقه خوار برنج , کرم ساقه خواره ذرت و کرم غوزه پنبه نیز استفاده می شود . منبع : طراحان منظر