ابزار برنده جراحی (cutting instruments)
1- اسکالپل (scalpel):
رایج ترین ابزار برنده در دست جراح است. اسکالپل های اولیه تیغه های یکپارچه ساده ای بودند که با کند شدن لبه مجددا تیز می شدند. جدیدا دسته اسکالپل هایی با تیغه های جداگانه به بازار آمده که مشکلات ناشی از اسکالپل های قدیمی را مرتفع کرده است. نوع عمومی این دسته اسکالپل ها به نام بارد- پارکر(Bard – Parker) شناخته می شود که در اندازه های مختلف ساخته شده اند. دسته اسکالپل دارای شیارهایی است تا براحتی در دست جراح قرار گیرد. در دامپزشکی دسته اسکالپل های شماره های 3 و 4 به ترتیب در جراحی دامهای کوچک و بزرگ استفاده می شوند. تیغه های اسکالپل در اندازه ها و اشکال مختلف موجود اند:
- در جراحی دامهای کوچک: شماره های 10، 11، 12، و 15 با دسته اسکالپل شماره 3
- در جراحی دامهای بزرگ: شماره های 20 ، 21، 22 و 25 با دسته اسکالپل شماره 4
امتیاز استفاده از تیغه های جراحی یکبار مصرف برندگی یکدست(consistent sharpness) و استریلیتی ضمانت شده آنهاست (عدم نیاز به سترون سازی مجدد در مقایسه با اسکالپل های ساده اولیه). انواع اختصاصی تیغه های جراحی نیز در دامپزشکی وجود دارند مانند Beaver knife مورد مصرف در جراحی چشم، Teat bistoury در جراحی های سرپستانک و tenotomy knife در جراحی های اندام حرکتی.
2- قیچی (scissors):
انواع مختلف قیچی برای کاربردهای گوناگون موجود است. رایج ترین قیچی های مورد مصرف در دامپزشکی قیچی های مایو (Mayo) و متز (Metzenbaum) می باشند. قیچی مایو با تیغه های قوی برای برش بافتهای پیوندی ضخیم کاربرد دارد درحالیکه قیچی متز با دسته بلند و تیغه ظریف برای جراحی های ظریف و کندکاری کاربرد دارد. دسته بلند این قیچی ها استفاده آنها را در عمق بافت ها و حفرات بدن ممکن می سازد.
تقسیم بندی قیچی ها:
براساس نوع نوک (type of point): برنده- برنده (sharp-sharp)، برنده- کند (sharp-blunt)، کند- کند (blunt-blunt)
براساس شکل تیغه (blade shape): منحنی (curved) و مستقیم (straight)
براساس نوع لبه برنده (cutting edge): ساده (plain)، دندانه دار (serrated)
در هر بسته جراحی (surgical set) باید یک قیچی برای برش نخ بخیه (suture scissors) موجود باشد. چراکه بریدن مداوم نخ بخیه با قیچی ظریف جراحی باعث کند شدن آن میشود. اگر امکانات مالی جراح اجازه خرید یک قیچی اضافه را نمی دهد باید از نوک قیچی جراحی موجود برای بریدن بافت و از نزدیک مفصل قیچی برای بریدن نخ استفاده نمود. قیچی های مخصوص برش سیم (wire cutting scissors) نیز در بسته های جراحی ارتوپدی موجودند.