بعضی ها میگن زئوویت اخرین روغن ماری که به بازار ریف اومده در حالی که بقیه رنگ مرجانهای ناشی از این سیستم رو تحسین میکنن. با اینحال بعضی ها همچنان معتقدند که این روش بشدت پیچیده و گرونقیمته.
اول اجازه بدید بگم این مقاله به هیچ عنوان بطور علمی نحوه کار سیستم رو بیان نمیکنه و همینطور قصدم ترغیب شما یا دیگران به خرید این سیستم نیست.خیلی ها در رابطه با این سیستم از من سوال پرسیدن و منم بلاخره تصمیم گرفتم بشینم و تفکراتم رو بنویسم. من در این مقاله سعی میکنم نحوه کار سیستم رو واسه علاقمندان توضیح بدم.
من به مدت سه سال بطور موفقیت امیزی این سیستم رو اجرا کردم. قبل از اون من سیستم برلین که شامل لایوراک و شن زنده و اسکیمر با نور قوی بود داشتم.بعد از مدتی رفیجیوم پر از ماکرو جلبک به سیستم برلین اضافه کردم برای حذف نوتریشن. در سال 2005 روش بایوپرودیک به صحنه اومد و ادمهای زیادی باهاش به رنگهای خوب رسیدن اما خیلی ها به نتیجه نرسیدن. من تصمیم گرفتم اون رو هم امتحان کنم. بعد از شش ماه استفاده از روش بایوپرودیک من به نتایج خوبی رسیدم جلبکها کم شدن نیترات و فسفات هم کم شدن و من مجبور به تمیز کاری زیاد نبودم و میتونستم غذا بیشتر بدم. پس از مدتی یه جا خوندم که بعضی ها زیواستارت و منابع کربنی رو با سیستم بایوپرودیک استفاده کردن. منم تصمیم گرفتم امتحانش کنم. دوباره شرایط بهتر شد مرجانهام سریعتر رشد کردنو رنگشون براق تر شد و مشکلاتم با جلبک ها خیلی کم شد. بایوپرودیک استارت خیلی خوبی بود اما بخاطر سایز دزش من ضایعات زیاد داشتم. دزینگش هر 14 روز بود و چون تانک من 75 گالونی بود مجبور بودم نصف مواد رو استفاده کنم و بقیه اش رو دور بریزم. پس تصمیم گرفتم بیشتر راجع به زئوویت تحقیق کنم چون داشتم زئواستارت و امینو اسید این روش رو استفاده میکردم.تحقیقاتم نتایج مختلفی داشت. جوامع علمی به این روش روی خوش نشون ندادن چون طراح سیستم هیچگونه اطلاعاتی در رابطه با محتویات محصولاتش ارایه نکرده بود.
زئوویت چیست ؟
اجازه بدید با نحوه عملکرد زئوویت شروع کنیم. زئوویت یک سیستم است که با استفاده از منابع باکتریایی باعث رها شدن سیستم از نوتریشن بالا میشود که بعضی افراد از ان به نام سیستم با نوتریشن بسیار کم (ULNS) نام میبرند. ایده این موضوع تقلید از پارمترهای اقیانوس با کاهش نیترات و فسفات بدون حذف مواد مورد نیاز مثل کلسیم و منیزم است.
بهترین چیزی که من متوجه شده ام این سیستم یک فرایند دو مرحله است. مرحله اول حذف نوتریشن اضافی سیستم مثل نیترات و فسفات بوسیله باکتریها و اسکیمر. مرحله دوم پس از اجرایی شدن مرحله اول، ایجاد رنگ مرجانها با استفاده از افزودنیهای زئوویت.
خوب این همون چیزی نیست که شما قرار بوده در یک تانک ریف داشته باشید؟
آیا من میتونم به این هدف با یک اسکیمر بسیار قوی و سیفون مرتب برسم؟ بله میتونید اما تاثیرات جانبیه مثبتی در استفاده از سیستم زئوویت وجود داره که صحبت خواهیم کرد.
خیلی ها فکر میکنن با خوندن مقادیر صفر نیترات و فسفات بر روی تستر هاشون به سیستم نوتریشن خیلی کم رسیدن. ولی تعداد بسیار کمی از تسترها میتونن اون مقدار ناچیز نیترات و فسفات رو نشون بدن. عموما کاربران سیستم زئوویت از تسترهای فوتومتریک مثل هانا برای فسفات استفاده میکنن که میتونه تا مقدار 0.001 رو بخونه. در سیستم زئوویت نشانه های بصری وجود داره که نشون میده شما از مرحله اول گذشتید و آماده رفتن به مرحله دوم هستید. بطور ساده اضافه کردن منابع غذایی مثل امینو اسید به سیستم در مرحله اول به معنای اضافه کردن نوتریشن به سیستمه و نتیجه خوبی ممکنه نداشته باشه.
نکته: زئوویت چاقوی کیک نیست، هر سیستمی با بقیه متفاوته و نیازهاش هم فرق میکنه و ممکنه نیازمند دز و افزودنی های متفاوتی باشه. اگرچه زئوویت یک سیستم دقیقه اما شما بهترین نتایج رو با مشاهده مرجانهاتون بدست میارید اونها میتونن بهتون بگن که چه چیزی نیاز دارن.
زئوویت دستورالعمل ابتدایی برای شروع شما داره.
چهارتای اساسی
چهارتای اساسی کمترین چیزهایی هست که شما نیاز دارید واسه راه اندازی متدد زئوویت بخرید. بقیه افزودنیهایی هستند که در صورت نیاز یا برای بهبود سیستم باید اضافه بشن. علاوه بر چهارتای اساسی شما نیاز به راکتور زئوویت و استفاده از کربن بصورت دایمی دارید.
زئولیت
فکر کنید زئولیت سنگهایی هستند که ساخته شدن تا بعضی چیزها رو جذب کنن بخصوص سموم ریفها رو ( من میگم نیترات و فسفات رو هم جذب میکنن اما در واقع کسی نمیدونه که زئولیت به طور مستقیم نیترات و فسفات رو حذف میکنه یا کمک میکنه اونها توسط اسکیمر حذف بشن) متدد زئوویت از ترکیب زئولیت های مختلفی استفاده میکنه که بهترین حذف سموم رو در ابشور دارن. اینکه چطور کار میکنه جای بحثه. یک تئوری میگه باکتریها کلونی میسازن داخلش و امونیاک رو حذف میکنن یا امونیاک رو گیر میندازن و جلوی تبدیلش به سایر یونها رو میگیرن. متاسفانه من هیچ ایده ای در رابطه با نحوه کارش ندارم.
زئولیت ها در راکتور ذخیره میشن.این راکتور خیلی شبیه کلسیم راکتوره بدون اضافات تزریق دی اکسید کربنش. دوتا استوانه تو در تو. زئولیت ها در استوانه دومی قرار میگیرن و یکبار در روز تکان داده میشوند تا مالم زئولیت تمیز بشه. گفته میشه این مالم غذای مرجانهاست.
زئولیت ها تقریبا هر شش تا هشت هفته باید عوض بشه (من هیچوقت با تعویض زیولیت بعد از هشت هفته نتیجه خوبی نگرفتم). فرض میکنم نرخ تعویض وابسته به مقدار نوتریشن تولیدی تانک شما داره درست مثل کربن اکتیو.
چیزی که من فهمیدم اجرای سیستم متدد زئوویت بدون زئولیت کار نخواهند کرد همینطور خرید زئولیت متفرقه از سایت ebay هم کار نخواهد کرد. من میتونم دقیقا زمان تعویض زئولیت رو با دیدن مرجانهام مشخص کنم در این حالت مرجانها پژمرده به نظر میرسن.
زئوبک
این منبع باکتری هاست که در زئولیت یا لایوراک یا شن بستر کلونی میسازند و به کاهش نوتریشن کمک میکنند. بزرگترین تفاوت این روش با سایر روشهای منابع کربنی مثل شکر و سرکه و ودکا اینه که در اون روشها منبع باکتری استفاده نمیشه. تئوری میگه اینکه اجازه بدیم خود تانک باکتری هاش رو تولید کنه که باعث میشه یک نوع باکتری بر بقیه غلبه کنه .
این تک نوعی باکتری ها نوتریشن سیستم رو بخوبی حذف نمیکنه. زئوبک روزانه باید به سیستم اضافه بشه تا کلونی باکتریها ساخته بشه پس از اون هفته ای یک یا دو مرتبه کافیه
زئوفود
زئوفود غذای باکتریها و مرجانهاست. از انجایی که شما عملا مرجانها را با حذف نوتریشن گرسنگی میدید باید غذا رو بصورت افزودنی در اختیارشون قرار بدید. با اینکه زئوویت غذاهای متنوعی مثل امینو یا اکسترا تولید کرده من دیگه کمتر از زئوفود استفاده میکنم. دزش هم تقریبا 5 قطره به ازای 200 گالونه.
زئواستارت
این منبع کربنی است.بوش شبیه سرکه است. من مطمئنم اون ترکیبی از سرکه و شکر و یا یه چیز دیگه است که این یکی رو دقیق نمیدونم. این رو من با بیودایجست و پروبیو استفاده کردم و خوب جواب داد. زئواستارت کمک میکنه تا باکتریهایی که فسفات و نیترات مصرف میکنن تکثیر بشن. زئواستارت با زئوبک کار میکنه و زئوبک هم با زئولیت. دوز زئواستارت تقریبا 1 میل در هر 200 گالون هست.
پارامترهای اضافی
باید ذغال اکتیو رو بصورت 24 ساعته به مدت سی روز استفاده کنید و بعد تعویض کنید. میتونید داخل کیسه بریزید یا از راکتور استفاده کنید. من از برند خود متدد زئوویت استفاده کردم و نتایج عالی بود.برند سیچم و هیدروکربن هم نتایج خوبی داشتن. از کربن تهاجمی روکس استفاده نکردم چون واسه سیستم زیاد بود و رشد رو کم میکرد.
همینطور فرض بر این هست که شما یه نور قوی و اسکیمر خوبی که خشک جمع میکنه با سیستم زئوویت استفاده میکنید. من در حقیقت نتایج خیلی خوبی با اسکیمرهای پایه ای مثل Asm g3 که خشک جمع میکرد گرفتم. من معتقدم اسکیمرتون باید خوب باشه اما نباید خیلی سایزش بزرگتر از مقدار نیاز تانک باشه چون هرچی افزودنی که شما اضافه کردید رو از تانک خارج میکنه و بهمین دلیل هم نباید تر جمع کنه.
رفیجیوم، راکتور فسفات گیر و نیترات گیر، ای تی اس، ازن و یو وی نیاز نیست و قبل از استارت زئوویت باید جمع بشن.
در نهایت به منظور کارایی بیشتر سیستم زئوویت شما باید پارامترهای تانکتون شبیه به محیط طبیعی مرجانها در اقیانوس باشه. سختی بین 6.5 تا 7.5 ، کلسیم بین 410 تا 430، منیزیم بین 1250 تا 1300، و شوری بین 33-35 پی پی تی و پتاسیم بین 380 تا 400 باشن. بنابراین نمکی که انتخاب میکنید خیلی مهمه شما نمکی لازم دارید با سختی کم و پتاسیم بالا و کلسیم خوب.
با چهار تا مواد پایه ای متدد زئوویت رو استارت بزنید و اینقدر ادامه بدید تا به یو ال ان اس (سیستم نوتریشن کم پایدار) برسید. ممکنه این کار چند ماه طول بکشه. واسه خودم 6 ماه طول کشید. بعد از این موضوع بهتره سایر مواد افزودنی زئوویت رو اضافه کنید برای رنگ و رشد و غیره اما توصیه اینه که هربار فقط یکی اضافه بشه تا تاثیرش قابل اندازه گیری باشه. اگه چندتا رو باهم بزنید نمیفهمید هرکدوم چه کاری انجام میدن.
غذای مرجان
آمینو اسید
من اول با این شروع کردم و بلافاصله متوجه کاملتر شدن رنگها و باز شدن پلیپ ها شدم. معمولا پلیپهام شبها باز میشدن بعد از استفاده از این روزها هم پلیپ باز میشن. اگه شما زئوفود میزنید بهتره نصف دوز امینو اسید بزنید اگه دوز زیاد بزنید ممکنه تانکتون سیانو یا جلبک قهوه ای بزنه. من روزانه سه قطره برای 200 گالون یک ساعت قبل از خاموشی در شب میزنم.
کورال ویتال
من ترکیب کورال ویتال با امینو رو واقعا دوست دارم. امینو باعث باز شدن پلیپ میشه و کورال ویتال به رنگ کمک میکنه. کورال ویتال کمک کرد به مرجانهای استگهورن که رنگشون کامل بشه بجای اینکه فقط نوکشون رنگ داشته باشه.من همچنین متوجه افزایش رشد شدم.من معمولا کورال ویتال رو با غذای روزانه ترکیب میکنم و باهم به تانک اضافه میکنم. 5 قطره برای 200 گالون
بهبود رنگ
کا بالانس
تئوری های زیادی در باره نقش پتاسیم در تانکهای ریف هست. بعضی ها میگن نیاز بهش نیست، بعضی از سران زیو میگن که فرایند عملکرد باکتریهای داخل زئولیت و اسکیمر پتاسیم زیادی مصرف میکنه و لازمه پتاسیم اضافه بشه. من از کا بالانس فقط وقتی لازمه استفاده میکنم.تست براش وجود داره ولی خوندنش سخته.
من از مرجان مونتی پورا به عنوان وسیله ای برای تشخیص پتاسیم استفاده میکنم. وقتی حالت خاکستری پیدا کنه من هر دو روز یکبار دو میل کا بالانس میزنم تا رنگ مونتی دوباره براق بشه. گفته میشه اوردوز پتاسیم باعث سوختن نوک اکروپورا میشه. من عکسهایی از این موضوع رو دیدم ولی خودم تجربه اش نکردم.
پتاسیم یدید(پیف)
پیف واقعا به رنگ بنفش و ابی کمک میکنه. من مدام در حال تغییر بین پیف و جاب کمپلکس هستم چون محتویات هرکدوم مقداری باهم فرق داره. من همچنین بر اساس چیزی که میبینم دوز رو استفاده میکنم. اگه ابی کمرنگ باشه تو تانک سه قطره پیف در یک روز میزنم و روز بعد سه قطره جاب کمپلکس تا ابی برگرده. و معمولا زیاد طول نمیکشه و با دوبار استفاده در هفته درست میشه. من مرجانهای زرد رو هم نگاه میکنم اگه زرد تبدیل به سبز بشه یعنی زیاد استفاده کردم و دز رو متوقف میکنم.
اهن
این رنگ سبز و کمی قرمز رو در مرجانها تقویت میکنه. اوردوز باعث جلبک میشه. من سه قطره در هفته استفاده میکنم.
اکسترا
اکسترا افزودنی مورد علاقه منه به دو دلیل. اول باعث افزایش پلیپ میشه٬ باعث افزایش اسکلت مرجان میشه و همینطور باعث میشه مرجان اسکلتش رو ادامه بده و به لایوراک بچسبه.
دلیل دوم با دوبرابر کردن دوز اکسترا میشه به ریکاوری مرجانهای فرگ شده یا مرجان تازه معرفی شده به سیستم کمک کرد.
این موضوع بهم پیشنهاد شد وقتی از تانک 75 گالنی به 120 گالنی مهاجرت کردم و دوز اکسترا رو دو هفته دوبرابر کردم. هیچ مرجانی رو از دست ندادم. این دوز در مرجانهای فرگ شده باعث میشه تا سریعتر قسمتهای اسیب دیده ترمیم بشن. من مطمین نیستم که اکسترا یه غذاست یا بهبود دهنده رنگه. با استفاده از اکسترا من دوز امینو رو نصف کردم و دوزینگ همه زئوفود ها رو قطع کردم. همینطور دیگه زئوسپور استفاده نمیکنم. من در حال حاضر یک یا دو میل یک روز درمیان بر خلاف اسپونج پاور میزنم (یه روز اسپونج یه روز اکسترا)
اسپونج پاور
اسپونج پاور واقعا یه بسته میکس شده است، این اساسا واسه غذا دادن به اسفنج ها استفاده میشه. اسفنجها به عنوان یه فیلتر طبیعی میتونن مقادر زیادی از اب رو تصفیه کنن. اسپونج پاور با این حال باعث رشد اپتزیا و شقایق های شیشه ای میشه.میگن این ماده باعث افزایش رنگ بنفش میشه اما من هنوز این موضوع رو باید تست کنم. من فعلا 5 قطره یک روز درمیان مخالف اکسترا میزنم.
مشکل حل کن ها
من این دسته از افزودنی ها رو مشکل حل کن نامگذاری کردم چون بطور کلی برای حل مشکلات یا تمیز کردن چیزی استفاده میشن.
کورال اسنو
کورال اسنو بطور کلی زردی اب تانک که کربن قادر به جذب نیست رو حذف میکنه. همینطور یه تاثیر جانبی مثبتی که داره حذف سیانو (جلبک) از سیستم است. بخاطر اینکه من تا به حال سیانو نداشتم نمیتونم نظری در این باره بدم. من معمولا در هنگام تعویض اب از کورال اسنو استفاده میکنم تا اب تمیز بشه و ذرات اسیدی طبیعی بشن. من دو میل در اب تعویضی یک یا دوبار در هفته اضافه میکنم.
زئوزیم
این محصول جدیدی که من فکر کردم باید استفاده اش کنم. گفته میشه این محصول سیانو و لجن روی شن و لایوراک رو حذف میکنه.تا الان من فقط چندبار اینو اضافه کردم. یه بار به تنهایی و یک بار با زئوبک و لجن جمع شده توسط اسکیمرم زیادتر و سیاه تر و کثیف تر شد. در رابطه با تاثیرش بر روی رنگ مرجانها نیاز به زمان بیشتری واسه نتیجه گیریه.
محصولات دیگری از متدد زئوویت وجود دارن که یا من دیگه ازشون استفاده نمیکنم یا تا بحال بهشون نیاز نداشتم.
نتیجه گیری
با توجه به اینکه این مطالب فقط جهت فهم موارد پایه ای استفاده از زئوویت بود من نمیتونم نتیجه ای به غیر از تجربیاتم ارائه کنم. برای من زئوویت یک سیستم عالی بوده که باعث شده بتونم رنگ مرجانها رو به ایده آلم برسونم. هزینه اش قابل چشم پوشیه چون با روشهای دیگه هم بایدهمینقدر هزینه کنید تا به مقدار خیلی کم نوتریشن با ثبات برسید.
سیستم ساده ای هم از نظر نگهداری هست بشرط اینکه توجه کنید تانک به شما چی میگه.
منبع فروم زئوویت
نویسنده Shadowramy
مترجم دوست خوبم حمید مقدم