اولین نشانه بیماری در پرندگان مدفوع آنهاست و شما اولین کسی هستید که با شناخت آن می توانید علائم بیماری را در پرنده تان تشخیص دهید.
دفع طبیعی:
دفع پرنده تان شامل سه بخش است: feces یا مدفوع clear urineیا ادرار شفاف و urates که همان قسمت سفید(ادرار سفید) است.(تا کنون همیشه مدفوع به عنوان کل این سه بخش نام برده میشد ولی در این مقاله مدفوع همان قسمت سبز رنگ است و کل این سه قسمت با عنوان دفع آورده شده). عموما قسمت مدفوع سبز یا قهوه ای است, باید جامد و حلقوی مانند مار یابند بند یا در قطعات باشد. آب شفاف مثل اسمش باید آبکی و شفاف باشد. قسمت سفید باید یک ماده سفید- بژ غیر شفاف باشد(شبیه گچ). گاهی اوقات آب شفاف و قسمت سفید باهم مخلوط هستند و یک ماده ابر مانند را تکشیل می دهند اما معمولا جدا هستند.
همیشه تغییرات در مدفوع نشانه بیماری نیست. به عنوان مثال , غذاهای متفاوت رنگ مدفوع پرنده را تغییر می دهد. پرندگانی که پلت های طعم دار با رنگ های مشخص را می خوردند ممکن است مدفوع شان به همان رنگ باشد. طوطی هایی که از پلت های معمولی استفاده می کنند مدفوعشان به رنگ زنگ آهن است. توت فرنگی ها ممکن است به رنگ قرمز ناچیز و بلوبری و گیلاس ها ممکن است رنگ مدفوع را به سیاه تغییر دهندو بلال(ذرت)ممکن است رنگ مدفوع را به قدری زرد تغییر دهد.
غذاهای آبکی دفع پرنده تان را شل تر از حالت معمول می کند. گاهی اوقات دفع ممکن است کاملا مایع باشد. توجه داشته باشید تازمانی که مدفوع جامد است دفع های آبکی اسهال نیستند, بلکه کاملا یک نمونه عادی از فزون ادراری(افزایش در ادرار) هستند. کسانی که زمان زیادی است که پرنده شان را دارند و از غذاهای گوناگون مانند میوه, سبزیجات, حبوبات پخته شده, ماکارونی و تخمه استفاده می کنند می دانند که این حالت طبیعی است. هنگامی که طوطی شما می ترسد یا دچار استرس می شود هم شما باید انتظار دیدن افزایش ادرار را داشته باشید.
طوطی هایی که غذای شان فقط تخمه است دفع شان خشک و تقریبا چسبنده و مدفوعشان سبز- مشکی که نشانه سوء تغذیه است می باشد که سرانجام منجر به بیماری می شود. بعضی از گونه های طوطی معمولا دفع های غیرمعمولی دارند به عنوان مثال بعضی از کوکاتیل ها مدفوع سبز روشن دارند.
دفع ها به طور معمول در اندازه هم می توانند متفاوت باشند. اغلب پرندگان مدفوعشان را در طول شب تا صبح روز بعد نگه می دارند، زمانی که مدفوع بزرگتر از حد معمولشان را دفع می کنند که ممکن است کمی هم بواز آن متصاعد می شود. استثنای این قانون پرندگان کوچک با متابولیسم بالاتر مثل کوکاتیل ها (عروس هلندی) هستند که در طول شب دفع دارند و صبح روز بعد توده ای از دفع زیر نشیمنگاهشان خواهند داشت.
ماده هایی که روی تخم می نشینند عادت غذایی متفاوتی دارند. آنها آب بیشتری نسبت به معمول می خورند و زمان زیادی را داخل لانه می گذرانند , جایی که باید تمام دفعشان را نگه دارند. وقتی که لانه را ترک می کنند بیرون روی زیاد و بو داری دارند. جوجه ها نیز به دلیل غذایی که مصرف می کنند دفع بیشتری دارند که به علاوه ادرار بخش زیادی را تشکیل می دهد.
پس همانطور که می بینید دلایل بسیاری برای تغییر در دفع وجود دارد که شما نباید نگرانش باشید.
دفع غیر طبیعی:
اکنون به بررسی تغییراتی می پردازیم که به معنی مشکل در سلامتی است. با مدفوع شروع می کنیم که قسمت تیره و جامد دفع است.
تغییرات در مدفوع:
اولین تغییر جدی اسهال است , به این صورت که انقدر شل است که مدفوع دیگر جامد یا مارپیچ نیست و آبکی است. بعضی ها فکر می کنند دفع زیاد مایع که به دلیل خوردن سبزیجات یا میوه های آبدار است اسهال است, اما نیست. به یاد داشته باشید که افزایش در ادرار به دلیل برنامه غذایی یا استرس طبیعی است, در اسهال حتی مدفوع هم آبکی است.
اسهال در پرندگان بندرت دیده می شود که نشان دهنده مشکلی در سیستم گوارش است. گاهی اوقات به دلیل یکباره دادن غذای جدید به طوطی است( یعنی به مرور زمان پرنده رو با غذا آشنا نکنیم و غذای جدید رو یکدفعه جایگزین غذای اصلی کنیم). در زمان های دیگر طوطی غذای مسموم یا یک جسم خارجی یا یک نوع سم مثلا سرب (با گاز گرفتن فلزات سربی) خورده است. آنتی بیوتیک ها نیز منجر به اسهال می شوند همین طور عفونت روده ای قارچی یا باکتریایی, انگل هایی مانند giardia یا roundworm , فتق, گیر کردن تخم یا بیماری. یک پرنده مسهل اغلب چسبندگی مخرج با شکل چسبیدن مدفوع به مخرجش دارد.
اگر فکر می کنید پرنده تان اسهال است یا اینکه مطمئن نیستید با دامپزشکتان سریع تماس بگیرید. پرنده ها با اسهال آب بدنشان را از دست می دهند و در یک زمان کوتاه می میرند. حتی در نبود اسهال شما همیشه به دنبال کرم هایی مانند roundworm یا hookworm در دفع پرنده تان باشید.
تغییر رنگ:
اگر مدفوع قرمز, خاکستری یا سیاه پرنده تان به دلیل تغییر غذایی اش نیست با دامپزشک مشورت کنید, زیرا این رنگ ها می تواند به معنای مسئله جدی ای باشد. خون پیدا شده در حین دفع معمولا به معنی این است که پرنده تان از قسمت پایینی سیستم روده دچار مشکل است. می تواند نشانه عفونت روده ای, مسمومیت, زگیل, تومور،انگلها, مشکل در تخم گذاری, یا خوردن شی خارجی مانند کف دریا و سنگ معدنی و یا قسمتی از اسباب بازی هاباشد. مدفوع سیاه تازه نشانه خونریزی در قسمت بالای سیستم روده می باشد.
اگر مشکوک به خونریزی داخلی پرنده تان شدید هیچ وقت منتظر نباشید تا ببینید که بهتر می شود یا نه. اگر منتظر بمانید تا زمانی که پرنده تان نشانه ای از ضعف را نشان بدهد ممکن است برای نجاتش خیلی دیر باشد.
موارد زیر نمونه های دیگری از مدفوع غیر طبیعی است که شما باید در مورد آنها با دامپزشک صحبت کنید.
سبز_مشکی تیره: ممکن از نشانه مشکل کبدی باشد.
غذای هضم نشده: اگر متوجه هرگونه تکه دانه یا پلت شدید نگران باشید. این نشانه ها می تواند به معنی انگل , عفونت روده, تورم پیش معده, یا بیماری پانکراس (لوزالمعده) یا دیگر ارگان های داخلی بدن باشد.
ثبات در مدفوع قیر مانند: اگر متوجه شدید که پرنده تان مدفوع سیاه قیر مانند دفع می کند ممکن است به این معنی باشد که او چیزی نمی خورد. در پرنده های کوچک مثل لاوبرد ها یا کوکاتیل مدفوع ممکن است طی 24 ساعت تیره و خمیری شود. 48 ساعت یا بیشتر برای پرنده های بزرگتر مانند خاکستری آفریقایی و آمازون ها طول می کشد تا این دفع های تیره و غلیظ را داشته باشند.
تغییر در مقدار: اگر متوجه افزایش در مقدار مدفوع در هر دفع شدید می تواند به این معنی باشد که پرنده تان غذایش را درست هضم نمی کند یا در تخم گذاشتن مشکل دارد. دفع های خیلی کم , فشرده و تیره به معنی این می تواند باشد که پرنده تان به علت بیماری یا انسداد داخلی در طی یک وعده به اندازه کافی نمی خورد.
تغییرات در ادرار:
قسمت شفاف و مایع دفع پرنده خیلی سریع با توجه به غذا, استرس, هیجان یا بیماری تغییر می کند.
افزایش: اگرچه یک تغییر معمولی در برنامه غذایی یا عواطفش نمی تواند افزایش چشمگیر و طولانی مدت ادرار را توضیح دهد می تواند یک نشانه سریع از یک بیماری متابولیک مانند بیماری کلیه باشد. مسمومیت, عفونت و عکس العمل های دارویی می تواند منجر به بیش ادراری شود.
کاهش: کاهش چشمگیر در قسمت ادرار می تواند به دلیل از دست دادن آب بدن که سریعا منجر به مرگ می شود باشد.
خمیری بودن: پرندگان با برنامه غذایی تخمه اغلب ادرارشان به شکل یک خمیر سفید خشک می شود. اغلب کسانی که برنامه غذایی تخمه برای پرندگانشان دارند فکر می کنند که این یک دفع نرمال است.
تغییر رنگ:تغییر در رنگ ادرار که معمولا شفاف است بسیار واضح است و معمولا نشانه یک بیماری جدی است. معمول ترین تغییر زرد یا سبز کم رنگ شدن, به دلیل مشکلات کبدی است. ادرار قرمز- قهوه ای ممکن است مسمومیت با فلزات را نشان دهد.
تغییرات در قسمت سفید urates:
تغییر در قسمت سفید دفع مانند تغییر در ادرار زمانی اتفاق می افتد که مشکل در سلامتی وجود داشته باشد. تغییر رنگ به زرد یا زرد-سبز می تواند بیماری کبدی را نشان دهد. قرمز یا قرمز-قهوه ای هم می تواند نشانه ای از بیماری کبد یا مسمومیت سربی باشد. بعضی از دامپزشکان معتقدند urates سبز- زرد می تواند همچنین نشانه ای از بی اشتهایی باشد (anorexia). اگر دفع پرنده شما به نظر حاوی urates بیشتری نسبت به معمول است ممکن است به معنی دی هیدرات شدن باشد.
حباب خوب نیست
در نهایت شما باید به دو مسئله توجه داشته باشید که ممکن است به معنی دردسر بزرگی باشد. یک, دفعی که حاوی هرگونه حباب یا کف باشد نشان دهنده عفونت مانند clostridium می باشد.
نشانه دیگر مشکل حاد زور زدن است. اگر هروقت متوجه شدید که پرنده تان برای دفع مشکل دارد او را به یک دامپزشک نشان دهید. فشار یا زور زدن می تواند از یک انسداد فیزیکی به دلیل یک رشد بی رویه, زگیل یا مشکلات جدی دیگری مانند گیر کردن تخم باشد ایجاد شود.