توجه: این مقاله مخصوص عروس هلندی نگاشته شده است. با این وجود کلیات آن می تواند برای سایر گونه های پرندگان نیز قابل استفاده باشد.
ترجمه این مقاله تقدیم می شود به مردم شجاع کوبانی (از خوانندگان این مقاله درخواست میشود برای مردم کوبانی دعا کنند)
عارضه گیر کردن تخم در عروس هلندی، وضعیتی است که در آن پرنده نیازمند کمکهای دامپزشکی و مداخله طبی است. در این عارضه، عروس ماده (یا جنس ماده پرندگان) بنا به دلایلی که در سطور زیر بحث خواهد شد نمیتواند تخم شکل گرفته در دستگاه تناسلی اش را به بیرون هدایت کند. چنین مشکلی یک وضعیت کاملاً اورژانسی برای پرنده محسوب می شود که در صورت عدم خروج تخم، میتواند منجر به مرگ پرنده شود.
سبب شناسی:
عوامل زیادی وجود دارند که میتوانند منجر به بروز مشکل فوق شوند. اما اعتقاد بر این است که به طور معمول کمبود عنصر کلسیم عامل اصلی این عارضه است. وجود کلسیم کافی در خون پرنده، برای ایجاد و شکل گیری پوسته سخت تخم پرندگان ضروری است. از سوی دیگر حضور این عنصر برای فعالیت طبیعی آن دسته از عضلاتی که در خارج کردن تخم تولید شده در دستگاه تناسلی نقش دارند، اهمیت دارد. ناکافی بودن کلسیم میتواند منجر به شکل گیری پوسته نرم و یا حتی تولید تخمهای بدون پوسته در پرنده شود. خروج چنین تخمهایی از لوله تخم بر یا اویدوکت پرنده ماده بسیار سخت میباشد. در نتیجه شکسته شدن تخمهایی با پوسته نازک در داخل مجرای تخم بر یا اویدوکت و یا نشت محتویات درونی تخم به لوله اویدوکت میتواند منجر به یک وضعیت اورژانسی از جمله پریتونیت شود.
کمبود ویتامین A نیز میتواند به بروز یک سری از مشکلات در پرنده ماده شود. کمبود این ویتامین در پرندگان وحشی که در اسارت نگهداری میشوند بسیار شایع میباشد. کمبود ویتامین A، میتواند منجر به خشک و سفت شدن پوشش مخاطی لوله تخمبر یا اویدوکت شود. چراکه ویتامین A در ساخت موکوس لغزنده ای که بخش داخلی اویدکت را می پوشاند نقش دارد. بنابراین خارج شدن تخم بدون حضور موکوس لغزنده لوله تخم بر یا اویدوکت غیر ممکن می باشد.در نتیجه کمبود این ویتامین می تواند یکی از دلایل ایجاد عارضه گیر کردن تخم در دستگاه تناسلی عروس ها باشد. ویتامین A در اغلب خوراک ها وجود ندارد. اما بسیاری از خوراکهای گیاهی غنی از بتا کاروتن میباشند. بتاکاروتن پیش ساز ویتامین A میباشد که میتواند در بدن پرندگان تبدیل به ویتامین A شود. بنابراین برای پیشگیری از کمبود این ویتامین می بایستی در جیره عروسها خوراک های برگهای سبز برخی از گیاهان و سبزیجات نارنجی رنگ همچون هویچ را گنجانده شود. با این وجود ممکن است که پلت های مخصوص عروس هلندی حاوی مقادیر کافی ویتامین A باشد.
از دلایل دیگر عارضه گیر کردن تخم در اویدوکت یا مجرای تخم بر عروس هلندی میتوان به عدم قدرت کافی عضلات در پرنده ماده اشاره کرد، که میتواند به دلیل بیماری و یا کاهش فعالیت بدنی پرنده ماده باشد. بنابراین پیش از وارد کردن پرنده ماده به پروسه تولید مثل می بایستی از تغذیه صحیح، وضعیت سلامتی و جسمی پرنده ماده خود اطمینان داشته باشیم. بنابراین عروس های ماده ای که در وضعیت مناسب جسمی قرار ندارند نبایستی وارد فرایند تولید مثلی شوند. از سوی دیگر بایستی مانع از تخمگذاری ماده عروس هایی شد که جفتی را در اختیار ندارند چراکه تخمهای تولید شده در چنین شرایطی بارور نبوده و در نتیجه تولید چنین تخمهایی تنها منجر به هدر روی منابع ارزشمند موجود در بدن عروس هلندی میشود چراکه اجزای لازم برای ساخت تخم از منابع خوراکی و یا از بدن عروس هلندی ماده تامین میشوند.
عروس های ماده بسیار جوان (کمتر از 18 تا 24 ماهگی) و یا بسیار پیر بیشتر از سایر عروسهای ماده مستعد عارضه گیر کردن تخم می باشند.
عروسهای مادهای که آماده تخم گذاشتن می باشند به طور معمول هر 48 ساعت یک بار تخم میگذارند و طول کلاچ عروسهای هلندی به طور معمول 4 تا 6 تخم می باشد. بنابراین پرنده ای که پس از گذاشتن تخم نخست یا دوم خود، اقدام به گذاشتن تخم مطابق برنامه زمانی نمیکند می بایستی که از نظر عارضه گیر کردن به دقت تحت نظر قرار گیرد.
مترجم:
امید خسروی فر
ترجمه این مقاله تقدیم می شود به مردم شجاع کوبانی (از خوانندگان این مقاله درخواست میشود برای مردم کوبانی دعا کنند)
منبع:
Little Feathered Buddies egg binding