تربیت سگ و استفاده از این حیوان در حوادث زلزله ، فروریختن آوار ، کشف مواد و ... امروزه در تمام دنیا مورد توجه ویژهای قرار دارد . زیرا استفاده از این حیوان باعث میشود که با سرعت بیشتر امکان نجات دادن فردی که زیر آوار مانده فراهم شود . یا اینکه مواد جاسازی شده به سرعت و به سهولت کشف شود . افرادی که به تربیت این حیوان در شاخههای نگهبانی ، تجسس ، امداد و ... میپردازند از هوش و ذکاوت فوقالعاده این حیوان به عنوان مهمترین نکته برای انتخاب آن در این آموزشها یاد میکنند . هاله امیر ابراهیمی فارغالتحصیل رشته مهندسی صنایع با توجه به این آشناییها بود که به عنوان تنها و نخستین زن ، برای تربیت این سگها گام برداشته است .
تربیت سگ نگهبان و سگهای نجات یا سگهایی که امکان تشخیص مواد را دارند ، چه تفاوتی با هم دارد ؟
بسته به کاری که از سگ ، میخواهیم تربیت آنها باید آغاز شود .
مهمترین نکته در این انتخاب چیست ؟
براساس نژاد و سن سگها این انتخاب امکانپذیر میشود . ولی به طور کلی از شش ماه تا یک سالگی سگ را باید تربیت کرد . یعنی تا زمانی که سگ ، دستآموز ، لوس و ترسو نشده باشد ، میتوان سگ را برای نگهبانی ، نجات و امداد یا مواد تربیت کرد .
نر و ماده بودن سگ در تربیتشان موثر نیست ؟
سگهای ماده جسورتر از سگهای نر هستند ، ولی به طور کلی برای تربیت کردن آنها و قرار دادن آنها در شاخههایی که گفتید با هم تفاوتی ندارند . با این حال سگهای ماده وفاداری و جسارتشان بیشتر است .
با تربیت سگها از چند سالگی آشنا شدید ؟
پدرم قبل از انقلاب پرورش سگهای نگهبان را آغاز کرده بودند . در آن زمان هنوز متولد نشده بودم . به همین دلیل از کودکی با چگونگی تربیت سگها آشنا شده بودم .
برای آموزش و تربیت هر سگ چه اقداماتی انجام میدهید ؟
بعضی سگها هستند که باید به حرف صاحب خود گوش کنند ، بنابراین در حد برو ، بیا ، بنشین و ... به آنها آموزش داده میشود . گروهی دیگر مخصوص کشف و تجسس هستند و برای کارهای پلیسی از آنها استفاده میشود . سگهای تجسسکننده مواد به بو های خاص مواد آشنا شده و حساس هستند . سگهای نجات یاد میگیرند از طریق حس بویایی ، انسان را در محلی که آوار ریخته جستوجو کنند و گروهی دیگر از سگها برای گرفتن دزد و نگهبانی آموزش میبینند .
بهترین نژادی که برای تجسس تربیت میشود ؟
برای کارهای پلیسی بهترین نژاد سگ ژرمن شپرد ، دابرمن و باکسر است .
چقدر زمان میبرد تا سگها را در شاخههای مختلف تربیت کنید ؟
بسته به گیرایی سگ و محیطی که در آن تربیت میشود ، دارد . تا سه ماه آموزشهای کلی و لازم به سگ داده میشود و پس از آن سگ در ضمن کار ، ریزهکاریها و نکات مهم را یاد میگیرد .
همین تمرینهاست که باعث میشود ، نکتهها در حافظه سگ بماند و هنگام عملیات از آن استفاده کند .
چند مربی زن در این زمینه فعالیت دارند ؟
مربی زن ، تنها من هستم .
چه عاملی شما را ترغیب کرد که به تربیت سگ بپردازید ؟
از کودکی از سگ ترس نداشتم . هر جا که پدر برای کار تربیت سگ میرفت ، همراهش میشدم . به همین علت به این کار علاقهمند شدم و همین علاقه بود که باعث شد به این فعالیت بپردازم و این کار را ادامه دهم .
چند سال است که مشغول تربیت سگ هستید ؟
از 5 سال پیش از آنکه در رشته مهندسی صنایع فارغالتحصیل شوم ، در یک شیفت در این زمینه مشغول هستم .
در مرکز شما بیشتر در چه زمینهای به تربیت سگها میپردازید ؟
برای نگهبانی بیشتر کار پرورش و تربیت داریم . اما آنچه که من به آن میپردازم توجه به گیرایی سگ است و در این زمینه فعالیت میکنم .
این روشها را چگونه تعلیم دیدید ؟
از پدرم یاد گرفتهام . پدرم هم در این زمینه مطالعات زیادی داشتهاند .
ویژگی خاص این حیوان ؟
وفادار و مهربان .
اگر برحسب اتفاق خانوادهها هنگام گشت و گذار در کوه و دشت یا جاده با سگی که به طرفشان حملهور شده یا آنها را دنبال میکرد ، روبهرو شدند ، چه اقدامی باید از سوی آنها صورت گیرد ؟
به سگ نباید در این مواقع آزار رسانید و یا در دفاع از خود سنگی به طرف حیوان پرتاب کرد . نباید در این مواقع دوید و فرار کرد باید خیلی عادی برخورد شود . زیرا در این مواقع سگ احساس میکند که کسی وارد محوطه او شده ، قصد دارد از محوطه خودش دفاع کند .
تا چه اندازه به این جمله معتقد هستید که سگها وفادار هستند؟
غریزه و احساسات سگ نسبت به سایر حیوانات برتر است و همه چیز در حافظه سگ میماند . سگ صاحبش را میشناسد و اگر با او رفتاری خوش و خوب شود ، حتماً پاسخ مثبتی میدهد .
حرکات دم سگ نشانه چیست ؟
وقتی سگ دم خود را حرکت میدهد به منزله وفاداری است . سگ برای هر کسی این کار را نمیکند ، بلکه از کسی که محبت دیده دم تکان میدهد .
نقطه ضعف این حیوان باهوش ؟
تشرهای بیمورد سگ را عصبی میکند . بدرفتاری در ذهنیت سگ اثر منفی دارد . بنابراین میتوان گفت حساس بودن اعصاب گیرایی سگ نقطه ضعف این حیوان است .
عمر مفید این حیوان باهوش ؟
بستگی به نگهداریشان دارد ، ولی به طور تقریبی عمر مفیدشان 15 سال است .
چه تفاوتی یا ویژگی خاص در ماده یا نر آنها است ؟
تقریباً یکسان هستند . سگ ماده در مواردی وفادارتر است .
از این چند سال کار چه خاطره ای دارید ؟
یادم هست بر اثر حادثه ای که اتفاق افتاده بود ، دیوار پشت باغی که در آن یک سگ خیلی باهوش از نژاد شپرد نگهداری میکردیم ، با دیدن گلهای سگ ، فرار کرده بود . برای یافتن این سگ خیلی جستوجو کردیم ، ولی به هر جایی که میرفتیم تنها به ردپای او میرسیدیم . تا اینکه پس از مدتی متوجه شدیم در خانهای نگهداری میشود . سراغ سگ که رفتم صاحبخانه گفت به علت اینکه خیلی خشن است ، ناچار شده سگ را ببندد . جلو رفتم . سگ آرام نشست .
کسی که سگ را بسته بود ، با ترس به من نگاه میکرد ، ولی سگ من را شناخته بود و ما هم او را بازگرداندیم .
منبع: کلینیک تخصصی دام کوچک دکتر سام ترکان و دکتر امید فرهادیان