شیطان تاسمانی (نام علمی: Sarcophilus harrisii) پستانداری کیسهدار است که در جنگلهای تاسمانی زندگی میکند. در گذشته این جانور در سراسر خاک استرالیا و تاسمانی یافت میشد، امّا با ورود انسانها نسل آن در استرالیا منقرض شد و واپسین نمونههای این جانور در نزدیک ۵۰۰ سال پیش از میان رفتند و تاسمانی، که جزیرهای بسیار کوچکتر از استرالیا واقع در جنوب شرقی آن است، تنها منطقهای شد که آنها در آن به بقا ادامه دادند.
شیطان تاسمانی با بدنی به اندازهی یک سگ کوچک و وزنی کمتر از ۱۰ کیلوگرم بزرگترین کیسهدار گوشتخوار در جهان بهشمار میرود که تا ۹۰ سانتیمتر رشد میکند. بدن آن پشمی به رنگ سیاه و با خطی سفید در جلوی سینه و پایین سر دارد.
آنها سبیلهای بلندی دارند که از آن برای یافتن طعمه در شب بهره میگیرند. شیطانها توانایی تولید صداهای گوناگون و بلند و جیغهای ترسناک را دارند که از آن بهعنوان نوعی وسیلهی رفع تهدید و یا راهی برای برقراری ارتباط بهره میگیرند. فشاری که فک این حیوان میتواند وارد کند بیش از یک تن است که از آن برای خُردکردن استخوانهای طعمههایش بهره میگیرد. قیافه شرربار و صدای ترسناک شیطانها در هنگام درگیری باعث شد که مهاجران اروپایی نخستین به آن نام «شیطان» دهند.
این جانوران گوشتخوار هستند و اغلب مردار و لاشهی جانوران را میخورند. آنها در صورتی که گوشت پیدا نکنند از گیاهان، تخم ماهی و قورباغه، و حشرات نیز تغذیه میکند. شیطانهای ماده پناهگاهی در تنهی توخالی درختان یا حفرهها و غارها برای خود پیدا میکنند و بچههای خود را در آن شیر میدهند. در هر بارداری بهطور متوسّط چهار بچه در کیسهی مادر به مدت ۱۵ هفته زندگی میکنند.
از سال ۱۹۴۱، شیطانهای تاسمانی بهطور قانونی تحت حفاظت درآمدند و از آن زمان جمعیت آنان افزایش یافت و طبق آخرین سرشماری در دههی ۱۹۹۰ تعداد شیطان تاسمانی به حدود ۱۵۰ هزار قلّاده رسید. با این حال امروزه نوعی بیماری ژنتیکی که نشانههای سرطانی در پی دارد باعث کاهش جمعیت شدید این جانوران شدهاست.
این بیماری فراگیر توسّط گازگرفتن از یک شیطان به دیگری منتقل میشود و جانور را در مدّت زمانی کمتر از یک سال از پای در میآورد. در نواحی پر جمعیت نرخ مرگ و میر این جانوران به ۸۰ تا ۹۰ درصد رسیدهاست. از جمله دیگر خطرهایی که نسل شیطان را تهدید میکند گسترش جمعیت روباههای قرمز است که با خوردن تولههای این کیسهدار، باعث کاهش جمعیتشان میشوند.
منبع:ویکی پدیا